Covid 'yr her fwyaf' mewn gyrfa 36 mlynedd mewn addysg

Y pandemig ydy'r her fwyaf yn ei yrfa fel prifathro meddai Mike Davies

Wrth iddo baratoi i ymddeol yr wythnos hon, mae pennaeth gweithredol dwy o ysgolion uwchradd cyfrwng Cymraeg Sir Benfro wedi cyfaddef taw'r argyfwng coronafeirws yw'r cyfnod mwyaf heriol yn ystod ei yrfa.

Go brin y byddai Mike Davies wedi darogan, ar ddechrau ei yrfa 36 mlynedd yn ôl, y byddai yn treulio'r misoedd diwethaf fel prifathro yng nghanol pandemig.

"Hon yw'r her fwyaf. Mae yna ddwy agwedd iddo. Agor yr ysgol yn ddiogel i ddisgyblion a staff. Ac wedyn ar ôl chwe mis bant o'r ysgol, yr elfen o'r plant yn dal i fyny," meddai.

"D'wi wedi bod yn ffodus iawn i gael panel sydd yn cwrdd yn yr ysgol yn wythnosol ers mis Ebrill er mwyn sicrhau bod yr ysgol yn ddiogel.

"O ran y dal i fyny, rwy'n croesawu'r ffaith bod y llywodraeth wedi rhoi cyllid ychwanegol i ysgolion er mwyn i ni fedru penodi staff ychwanegol, ac mae hynny yn dwyn ffrwyth. Mae plant yn wydn iawn, ond yn barod dwi'n gallu gweld ffrwyth gwaith y staff yn dylanwadu ar y disgyblion."

• Cyhoeddi cynllun i uno dwy ysgol yng Nghrymych

Mae Mr Davies wedi bod yn bennaeth Ysgol y Preseli ers 2009, ac wedi bod yn bennaeth hefyd ar ysgol newydd Caer Elen ers dwy flynedd. Mae wedi treulio 34 mlynedd o'i yrfa yng Nghrymych.

Mae'n gadael ar ôl i Ysgol y Preseli gael ei henwi yn Ysgol Uwchradd y Degawd yng Nghymru gan y Sunday Times.

Beth felly yw'r gyfrinach i greu ysgol lwyddiannus?

"Gwaith caled, disgwyliadau uchel, a'r pwysigrwydd yna o berthynas positif rhwng pobl. Mae'r staff yn cydweithio yn agos, yn dilyn gweledigaeth. Mae'r plant yn prynu mewn i hynny, a'r rhieni yn eich dilyn chi. Mae'n dangos beth sydd yn bosibl."

Agoriad swyddogol Ysgol Caer Elen yn 2018 gyda'r Gweinidog Addysg, Kirsty Williams

Mae'n talu teyrnged i'w ragflaenydd, Martin Lloyd, am ei feithrin fel pennaeth, ac mae'n dweud ei fod e wedi ceisio gwneud yr un peth gyda staff presennol.

Mae Rhonwen Morris wedi ei phenodi fel pennaeth newydd Ysgol y Preseli, gyda Dafydd Hughes wedi ei benodi yn bennaeth yn Ysgol Caer Elen. Mae'r ddau yn gweithio yn Ysgol y Preseli ar hyn o bryd.

Twf addysg Gymraeg

Roedd sefydlu cyfrwng Cymraeg Ysgol Caer Elen yn Hwlffordd yn 2018, i blant 3-16 oed, ar ôl buddsoddiad o £28m yn nodi datblygiad cyffrous i addysg Gymraeg yn Sir Benfro, o dan linell y Landsger.

Mae Mike Davies yn galw ar yr awdurdod lleol i gyflymu'r broses o ehangu addysg Gymraeg yn ne'r sir.

"Mae e dal yn her, oherwydd mae'r niferoedd yn yr uwchradd yng Nghaer Elen yn dal yn fach.

"Mae yna ysgol newydd Gymraeg yn agor ym Mhenfro, a dwi'n croesawu hynny, ond mae angen edrych yn ehangach. Mae yna ysgol ddwy ffrwd lwyddiannus yn Arberth, a bydden ni'n croesawu honna yn mynd yn ysgol Gymraeg a Saesneg ar wahân.

"Dwi hefyd yn gweld lot o botensial i agor uned Gymraeg neu ysgol Gymraeg yn Aberdaugleddau."

Yn gyn bêl-droediwr ei hun gyda chlwb Aberystwyth, roedd Mike Davies (cefn ar y chwith) yn ddyn delfrydol i ddilyn gyrfa Joe Allen (rhes flaen, trydydd o'r dde)

Yn ei amser hamdden, mae Mike Davies yn llais cyfarwydd fel sylwebydd ar raglen Sgorio, ac yn gyn-chwaraewr dawnus yn Aberystwyth. Mae'n cofio am y tro cyntaf iddo weld un o gyn-ddisgyblion mwyaf enwog Ysgol y Preseli.

"Roedd y chweched dosbarth yn chwarae pêl-droed ar y cyrtiau tenis, a dyma gnoc ar y drws ac un ohonyn nhw yn dweud bod rhaid i fi ddod i weld y bachgen yma ar y cyrtiau tenis, sydd wedi dod o Ysgol Arberth.

"Dyma fi yn mynd lawr i gwrdd â Joe Allen ar un o ddiwrnodau pontio Ysgol y Preseli. Dyna'r tro cyntaf i fi gwrdd ag e.

"I ddilyn ei yrfa fe drwyddo, mynd i Abertawe, Lerpwl a Chymru, ac yn seren yn yr Ewros, roedd e'n wych i'r ysgol ac i finne oedd wedi gweld e'n datblygu. Rwy mor browd ac mor falch ei fod e mor barod i siarad mor dda yn y Gymraeg a'r Saesneg ar y cyfryngau."

Chwarae mwy o golff yw'r addewid wrth adael ei swyddi yn Hwlffordd a Chrymych, ond fe fydd hefyd yn parhau i gynghori ysgolion Sir Benfro ar arweinyddiaeth yn y dyfodol.