Busnesau anifeiliaid yn 'cael eu trin yn annheg'

Mae busnesau sy'n cynnig cantref dros dro i anifeiliaid anwes yn dweud nad ydynt yn gymwys ar gyfer y rhan fwyaf o grantiau Covid, a bod y sefyllfa yn annheg.

Dyw busnesau o'r fath, fel rhai sy'n gofalu am anifeiliaid tra bod eu perchnogion yn mynd ar wyliau, ddim yn gymwys am y grantiau ar gyfer y sector twristiaeth.

Nawr mae bron i 70 o fusnesau wedi sefydlu grŵp ymgyrchu yn galw ar Lywodraeth Cymru i newid y rheolau.

Dywed Llywodraeth Cymru y gallai'r cwmnïau hyn wneud cais am grantiau gan y cyngor sir lleol.

Roedd Rhian Cowen yn arfer gwarchod anifeiliaid tra bod eu perchnogion ar wyliau

Dywed Rhian Cowen, sy'n rhedeg busnes sy'n gofalu am gŵn yn Sir Benfro, fod ei busnes wedi dod i stop fis Chwefror diwethaf, gyda phob un o'u cwsmeriaid yn canslo eu harchebion am le.

"Ni oedd y math o fusnes gafodd wybod ein bod i fod i aros ar agor," meddai.

"Mewn rhai ardaloedd o bosib byddai hynny yn iawn. Ardaloedd lle mae yna ysbytai a'u bod yn cynnig cefnogaeth i weithwyr allweddol."

Ond ddigwyddodd hynny ddim yn ei hachos hi.

Cost trwydded busnes

Dywedodd Ms Cowen nad oedd hi'n gymwys tan 23 Rhagfyr ar gyfer yr "un ddime goch" o arian cefnogaeth Llywodraeth Cymru, oherwydd fel busnes sydd wedi ei leoli yn ei chartref, dyw hi ddim yn talu treth busnes.

Fe wnaeth hi dderbyn cymhorthdal o £1,500 ar 23 Rhagfyr, ac un arall o £2,000 yn Ionawr.

Ond dywedodd bod hyn prin yn ddigon i dalu'r gost o aros ar agor.

Roedd ei thrwydded busnes gan y cyngor yn "costio ychydig llai na £500, ac mae ffi'r drwydded ar gyfer 2021 ychydig dros £500".

"De ni ddim yn cael ein hystyried yn fusnes yn y maes twristiaeth, ond mi rydan ni. Hebom ni fyddai yna ddim cefnogaeth i bobl allu mynd ar eu gwyliau," meddai.

Dywed y cwmnïau eu bod yn cael anhawster cael cefnogaeth ariannol

Mae Ryan Lee, sy'n rhedeg cwmni Berry Hill Kennels yn Hwlffordd wedi sefydlu grŵp o'r enw Pet Boarders Alliance, sy'n cynnwys 68 o fusnesau ac yn pwyso ar Lywodraeth Cymru am fwy o gefnogaeth.

Dywedodd Mr Lee iddo allu hawlio grant o £10,000 ar ddechrau'r pandemig er mwyn lliniaru cost trethi busnes, ac yna £3,000 yn ychwanegol yn ystod y cyfnod clo byr.

Ar ôl hynny, meddai, mae grantiau wedi cael eu gwrthod.

Dywedodd Mr Lee: "Mae fy nghyngor lleol, Sir Benfro, wedi gwrthod yn wreiddiol gan ddweud nad oedd gorfodaeth arnom i gau."

'Gostyngiad o 40% mewn incwm'

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Mae busnesau sy'n gofalu am anifeiliaid anwes, ond sydd wedi eu lleoli yng nghartref y perchennog, yn gallu gwneud cais am gymhorthdal dewisol gan yr awdurdod lleol os mai dyma yw eu prif incwm.

"Gallant hefyd ofyn am gymorth gan gynllun Llywodraeth y DU ar gyfer yr hunan-gyflogedig.

"Dyw busnesau o'r fath ddim yn gymwys yn awtomatig, ond pe baent yn cwrdd â rhai gofynion gan gynnwys gallu dangos gostyngiad o 40% mewn incwm... yna gallant wneud cais am gymorth.

"Awdurdodau lleol sy'n gwneud y penderfyniad i roi grant yn ôl y dystiolaeth sy'n cael ei gynnig."

Dywedodd llefarydd ar ran Cyngor Sir Penfro eu bod yn ymwybodol fod rhai awdurdodau lleol yn gweithredu yn wahanol o ran pwy oedd yn gymwys ac felly eu bod wedi gofyn am fwy o eglurder gan Lywodraeth Cymru.

"Maen nhw wedi ein cynghori mae un prawf allweddol oedd lleihad o 40% mewn trosiant incwm... ac rydym yn adolygu ceisiadau wedi i hyn ddod i'r amlwg," meddai.