Patagonia: 'Siom' dau gwmni am ganslo teithiau yr hydref

Roedd holl elw’r daith adeg y Pasg yng nghwmni criw Ysgol y Cwm, Trevelin yn mynd tuag at sefydlu ysgol uwchradd newydd yn Nhrevelin

Mae dau gwmni o Gymru wedi mynegi eu "siom" am orfod canslo teithiau i'r Wladfa eleni oherwydd diffyg archebion.

Dywedodd Dafydd Owen o gwmni Crwydro mai dyma'r daith gyntaf iddo orfod canslo i unman yn y byd ers dechrau trefnu yn 2008.

Dywedodd Teithiau Elfyn Thomas ei fod yn "siomedig gorfod ffonio cwsmeriaid i ganslo".

Nid yw taith flynyddol yr Urdd a Mentrau Iaith Cymru, sy'n galluogi 25 o Gymry ifanc i ymweld â Phatagonia, wedi ei chynnal ers 2019, ac ni fydd taith eto eleni.

Ond mae cwmni newydd Teithiau Patagonia, o Aberystwyth, yn mynd ag 14 o Gymru yno ym mis Hydref.

Codi arian

Tua'r un pryd - i gyd-fynd ag Eisteddfod y Wladfa - bydd 35 o ddisgyblion Ysgol Syr Hugh Owen, Caernarfon yn ymweld gyda'u hathrawes, yr artist Sioned Glyn.

Bydd mab Sioned, Elidyr Glyn o'r band gwerin Bwncath, hefyd ar y daith honno a bydd ef a disgyblion Ysgol Syr Hugh Owen ac ysgolion y Wladfa yn cynnal cyngherddau i godi arian i'r ysgolion Cymraeg lleol.

Mae'r Parchedig Eirian Wyn Lewis hefyd yn arwain 25 o bobl o Sir Benfro ar daith ym mis Hydref.

Ac ym mis Tachwedd bydd criw o bobl ifanc o Goleg Merthyr Tudful yn mynd draw i'r Andes i wirfoddoli yn Ysgol y Cwm.

Codwyd "swm sylweddol o arian" gan y daith adeg y Pasg eleni tuag at sefydlu ysgol uwchradd yn Nhrevelin

Dywedodd Dafydd Owen, perchennog Crwydro, iddo "golli miloedd o bunnau ar ôl gwario ar hysbysebion teledu, a llawer o amser a phres wedi mynd ar drefnu, paratoi taflenni ac ati".

Y daith a fwriadwyd ar gyfer 4-17 Hydref fyddai wedi bod y 10fed iddo drefnu i Batagonia - yn costio £6,500 y pen yn cynnwys yr holl hediadau, llety a thrafnidiaeth a thywyswyr.

Roedd y daith ddiwethaf yno gan gwmni Crwydro yn 2019, ac ar gyfartaledd meddai Mr Owen, roedd rhwng 20 a 30 ar bob taith, gyda chynifer ag 80 un flwyddyn.

Ond dim ond wyth neu naw oedd wedi bwriadu teithio y tro hwn.

Mae Crwydro yn trefnu teithiau dros y byd - gan gynnwys Canada, China a Gwlad yr Ia - "ond dyma'r daith gyntaf i mi ganslo, dyna pam ei bod yn gymaint o siom", esboniodd Dafydd Owen.

"Dwi wrth fy modd yn mynd i Batagonia, yn edrych ymlaen bob amser at fynd yno," meddai.

Taith cwmni Crwydro yn ymweld â Chapel Bethel, Trelew

Dywedodd bod canslo teithiau "yn siŵr o gael effaith ar y Gymraeg yno".

"Mae cael pobl o Gymru yno yn rhoi sbardun i ddigwyddiadau Cymraeg ac yn rhoi hwb i westai, tai te ac economi'r Gaiman, Trevelin ac Esquel."

'Siomedig'

Roedd Teithiau Elfyn Thomas wedi bwriadu bod ym Mhatagonia am bron dair wythnos ym mis Hydref a Thachwedd, ond mae'r cwmni wedi canslo oherwydd diffyg archebion.

Dywedodd Mr Thomas ei fod wedi trefnu wyth neu naw taith i'r Wladfa ers y 1990au "ac wedi cael bron i ddeugain yn teithio bob amser".

Y tro hwn, meddai, roedd yn "siomedig gorfod ffonio cwsmeriaid i ganslo, ac hefyd colli busnes".

"Roedd 12 wedi mynegi diddordeb pendant i fynd ond roedd angen o leiaf 20," esboniodd.

"Cyn y pandemig roedd tua 200 wedi holi, a heb y pandemig dwi'n disgwyl y buasem ni wedi mynd â tua 50."

Criw yr Urdd a deithiodd i'r Wladfa yn hydref 2019 - ni chafwyd taith yr Urdd ers hynny ac nid oes un eto eleni

Eglurodd Mr Thomas fod costau hedfan wedi cynyddu, "a chostau byw pawb wedi cynyddu".

"A gyda chwyddiant mor uchel yn yr Ariannin mae'n anodd cael gwestai i roi pris," meddai. "Dydy hynny ddim yn hawdd, mae'n rhaid rhoi buffer yn y pris."

Chwyddiant

Cododd cyfradd chwyddiant yr Ariannin - wrth gymharu cyfnod o 12 mis - heibio 100% yn gynharach eleni am y tro cyntaf ers dros 30 mlynedd.

Mae hynny'n golygu bod prisiau llawer o nwyddau wedi dyblu mewn dim ond blwyddyn.

Roedd pris y daith a fwriadwyd gan gwmni Teithiau Elfyn Thomas yn £6,500 am 20 diwrnod.

"Efallai ein bod ni ddim wedi hysbysebu digon, neu wedi hysbysebu yn y lle anghywir.

"Mae 'na bobl allan yno efo pres a phobl sydd eisiau mynd i Batagonia."

Arwydd yn yr Ariannin yn annog siopwyr i "brynu heddiw, mae'n rhatach na phrynu yfory"

Fe wnaeth Mr Thomas wedyn argymell i'w gwsmeriaid gafodd eu siomi i gysylltu â chwmni newydd Teithiau Patagonia, sy'n cael ei redeg gan Angeles ac Aled Rees.

Dywedodd Angeles bod eu cwmni blaenorol, Teithiau Tango, wedi dod i ben oherwydd effaith Covid-19.

"Roeddem mewn sefyllfa wirioneddol wael, heb unrhyw archebion am dair blynedd," meddai am y penderfyniad i ddirwyn y cwmni blaenorol i ben.

"Roedd yn anodd ac yn drist iawn, roeddwn i yn teimlo'n isel, oherwydd roedd gennym berthynas mor dda ag ysgolion a phobl ym Mhatagonia."

'Y cyntaf o lawer'

Ond ychwanegodd eu bod yn gobeithio mai'r daith ym mis Hydref gyda chwmni newydd Teithiau Patagonia - gyda'r 14 o deithwyr yn talu £5,195 yr un am yr 16 diwrnod - "fydd y cyntaf o lawer".

"Rydyn ni wrth ein bodd yn mynd â phobl i Batagonia, i ddangos i bobl pa mor anhygoel ydyw," meddai.

Mae Angeles, sydd o’r Ariannin, yn rhedeg Teithiau Patagonia o ddydd i ddydd gyda chefnogaeth ei gŵr Aled

Dywedodd un o drigolion y Wladfa, Gwion Elis-Williams, sydd ar bwyllgor llywodraethwyr Ysgol y Cwm, Trevelin: "Mae'n amlwg yn siomedig iawn bod y ddwy daith wedi cael eu canslo.

"Mae hi wastad yn braf cael croesawu criwiau o Gymru i Ysgol y Cwm.

"Mae'r disgyblion yn magu llawer o hyder wrth dywys ymwelwyr o Gymru o gwmpas yr ysgol a Chapel Bethel."

'Hwb mawr i'r gymuned Gymraeg'

Ychwanegodd bod ymweliadau o Gymru hefyd yn hwb mawr i'r gymuned Gymraeg yn gyffredinol, gan fod nosweithiau cymdeithasol fel arfer yn cael eu trefnu sy'n rhoi cyfle i bobl gymysgu a chymdeithasu.

"Mae dau ddiwylliant gwahanol yn dod at ei gilydd dros un iaith," meddai.

"Mae'r eisteddfodau hefyd yn amser pwysig o ran croesawu ymwelwyr o Gymru, ac yn gyfle arbennig i bobl y Wladfa ddangos eu doniau i'r byd!

"Felly'r neges ydi ein bod ni wastad yn barod i ymestyn croeso cynnes i'n ffrindiau o Gymru."

• Oedi i gynllun i agor ysgol uwchradd yn y Wladfa

• Y Wladfa: Galw eto am athrawon wedi 'her' recriwtio

• Y Cymro o Batagonia Elvey MacDonald wedi marw

Roedd Gwion Elis-Williams yn un o drefnwyr taith ar gyfer wyth o bobl o Gymru adeg y Pasg eleni, gyda'r elw yn mynd tuag at yr ymgyrch i sefydlu ysgol uwchradd yn Nhrevelin.

Dywedodd y bu'r daith yn "llwyddiant ysgubol", ac fe godwyd "swm sylweddol o arian" tuag at yr ymgyrch.

Oherwydd hynny, mae'n trefnu ail daith i'r Wladfa ar gyfer mis Tachwedd eleni, eto ar gyfer hyd at wyth o bobl.

"Mi fydd hi'n wanwyn yma yn y Wladfa, a bydd y lle ar ei orau," meddai.

"Bydd y daith yn cynnwys cyfle i fwynhau dathliadau pen-blwydd darganfod Cwm Hyfryd yn 1885 - bydd parêd mawr ar y diwrnod, gyda phawb ar gefn eu ceffylau, a'r plant i gyd yn gorymdeithio yn eu lliwiau ysgol.

"Hynny ar ben popeth arall sydd gan y Wladfa i'w chynnig!"