Sut i gadw planhigion yn 'hapus'

Mae geirfa ar ddiwedd yr erthygl i bobl sy'n dysgu Cymraeg.

Mae mis Ionawr yn fis cenedlaethol planhigion tŷ. Oes gyda chi lond tŷ o blanhigion adref, neu falle eich bod chi eisiau dysgu sut i ofalu am blanhigion?

Mae'r arbenigwr Rhona Duncan, sy'n berchen siop planhigion yn Nhreganna, Caerdydd, yma i helpu.

Bu Rhona yn siarad gyda Heledd Cynwal ar Bore Cothi ar Radio Cymru.

Mae un peth i gofio gyda planhigion, yn ôl Rhona: "Mae wastad yn brysur gyda planhigion – maen nhw wastad angen rhywbeth."

Felly beth yw cyngor Rhona i unrhyw un sy' eisiau cyflwyno mwy o wyrddni i'r cartref?

Meddai: "Mae planhigion yn dod â bywyd i'r tŷ ac yn newid sut ti'n teimlo yn y stafelloedd hefyd."

Felly sut mae dechrau, yn enwedig ym mis Ionawr?

Yn ôl Rhona: "Y peth gyda Ionawr yw mae'n mynd yn dywyll yn glou ac os oes gyda chi lot o blanhigion yn y tŷ, os oes gyda chi spider plant neu rhywbeth mewn cornel tywyll, hwn yw'r amser i gael e mas o'r gornel a rhoi e'n agos i'r ffenest. Hwn yw'r amser maen nhw angen y golau.

Dŵr

Os oes angen rhoi dŵr i'r planhigyn, meddai Rhona ei bod hi'n well gwneud hynny tra bod y gwres ymlaen.

Meddai: "Dyw planhigion ddim yn hoffi bod yn wlyb ac yn oer!

"Hefyd, os yw'n bosib cael dŵr glaw, maen nhw'n hapusach gyda dŵr glaw achos mae llai o gemegion.

"Mae lot o blanhigion yn dod o'r jwngl a llefydd le mae gwres ac os chi'n rhoi dŵr oer i'r gwreiddiau mae'n sioc iddi nhw. Mae'n well rhoi dŵr sy'n dymheredd ystafell.

"Ac os ti'n mynd i ffwrdd mae'n well gadael y planhigion heb ddŵr. Achos ti ddim eisiau gadael planhigion gwlyb mewn tŷ oer achos bydd popeth yn marw neu'n pydru."

Felly oes angen glanhau planhigion?

Meddai Rhona: "Mae'n bwysig iawn i lanhau planhigion, yn enwedig amser yma o'r flwyddyn. Mae lot o lwch yn casglu ar blanhigion.

"Mae angen cael gwared o'r llwch i gyd – mae'n agor y planhigyn lan a gadael mwy o olau i'r planhigyn."

Torri dail

Meddai Rhona: "Y peth pwysig gyda torri dail planhigion yw cael gwared o bethau sy' wedi sychu mas a stems sy' wedi dechrau marw. Ond mae'n bwysig peidio torri mewn i ddail sy' yn fyw.

"Byddan nhw'n hapus os ti'n trio tacluso nhw."

Oes 'na blanhigion sy'n hawdd i'w cadw?

Yn ôl Rhona: "Y peth gorau yw spider plants – os chi ddim yn gallu cadw spider plant yn fyw, peidiwch cael planhigion.

"Maen nhw y math o blanhigion sy'n gallu byw mewn pob math o amgylchedd. Yr unig beth dyw nhw ddim yn hoffi yw bod mewn ffenest sy'n wynebu y de yn yr haf oherwydd mae'r dail yn newid lliw a mynd yn llwyd.

"Y peth gorau gyda spider plant yw dyw nhw ddim yn gallu mynd rhy sych na rhy gwlyb."

Geirfa

cenedlaethol / national

arbenigwr / specialist

gwyrddni / greenery

cemegion / chemicals

gwreiddiau / roots

tymheredd / temperature

pydru / to rot

llwch / dust

cemegion / chemicals