Hunangofiant 'gonest a phwerus' yn ennill Llyfr y Flwyddyn 2025

"Fesul cam bach a drwy garedigrwydd pobl dwi wedi gallu camu ymlaen," meddai Iola Ynyr wrth drafod ei chyfrol

Mae Iola Ynyr wedi cipio gwobr Llyfr y Flwyddyn 2025 a Gwobr Ffeithiol Greadigol gyda'i hunangofiant.

Dywedodd y beirniaid bod 'Camu' wedi eu "cynnal o'r llinell gyntaf" a'i bod yn "neges i ni gyd, dim ots faint oed ydan ni, i weld gwerth yn ein hunain".

Yn siarad gyda Cymru Fyw y llynedd, dywedodd Iola mai rhaglen adferiad 12 cam wnaeth achub ei bywyd ar ôl cyfnodau tywyll o ddibyniaeth ar alcohol.

Enillydd y Wobr Farddoniaeth eleni oedd Meleri Davies gyda 'Rhuo ei distawrwydd hi', a Gwenno Gwilym enillodd Gwobr Barn y Bobl Golwg360 ar gyfer ei llyfr 'V + Fo'.

Prif enillydd y wobr Saesneg eleni oedd Carys Davies am ei nofel 'Clear'.

Cafodd y noson wobrwyo ei chynnal yn Theatr y Sherman yng Nghaerdydd nos Iau.

Yn y llyfr yma mae Iola Ynyr yn ceisio perchnogi ei bywyd drwy wynebu pynciau dwys o'i gorffennol

Mae Iola Ynyr yn awdur, dramodwr a chyfarwyddwr sy'n angerddol dros hyrwyddo llesiant drwy greadigrwydd a chysylltu gyda'r byd naturiol.

Fe gafodd drama gafodd ei chyd-ysgrifennu gan Iola a Carys Gwilym, 'Ffenast Siop' ei llwyfannu'n ddiweddar hefyd gan Theatr Bara Caws.

Yn yr ysgrifau hunangofiannol yn 'Camu', mae'n mynd yn ôl i'w gorffennol mewn "ymgais i berchnogi fy mywyd a'm hatgofion drwy greadigrwydd".

Mae'n trin a thrafod pynciau dwys gan gynnwys alcoholiaeth, trawma a salwch meddwl.

Hunangofiant 'greadigol, grefftus'

Y beirniaid eleni oedd Menna Elfyn, Gwenllian Ellis, Miriam Elin Jones a Hammad Rind.

Fe ddywedon nhw bod cyfrol Iola Ynyr yn "greadigol, grefftus" a bod gan yr awdures "feistrolaeth dros yr iaith ac mae'r dweud yn ysgytwol".

Ychwanegodd Gwenllian Ellis fod Iola yn "dinoethi ei hun yn llwyr wrth drafod ei dibyniaeth alcohol, ond mae o'n daith at wellhad ac yn neges i ni gyd, dim ots faint oed ydan ni, i weld gwerth yn ein hunain".

"Er fod 'na dywyllwch, er fod 'na dristwch, ma' 'na dynerwch a chariad yn bodoli rhwng y cloria'," meddai.

Fe gafodd gwobr Llyfr y Flwyddyn ei chreu yn y 1960au, ac mae Llenyddiaeth Cymru wedi bod yn ei threfnu ers 2004.

Dywedodd Cyfarwyddwr Artistig Llenyddiaeth Cymru, Leusa Llewelyn ei bod hi'n "fraint ac anrhydedd cael cyd-ddathlu" yn y seremoni yng Nghaerdydd.

Aeth ymlaen i longyfarch Iola am ei "chyfrol ddirdynnol, gonest a phwerus".

Mae Manon Steffan Ros, Caryl Lewis a Llwyd Owen i gyd ymhlith enillwyr blaenorol Llyfr y Flwyddyn.

Enillwyr y categorïau Cymraeg

• Gwobr Ffeithiol Greadigol: Camu, Iola Ynyr (Y Lolfa)

• Gwobr Farddoniaeth: Rhuo ei distawrwydd hi, Meleri Davies (Cyhoeddiadau'r Stamp)

• Gwobr Ffuglen: V + Fo, Gwenno Gwilym (Gwasg y Bwthyn)

• Gwobr Plant a Phobl Ifanc: Arwana Swtan a'r Sgodyn Od, Angie Roberts a Dyfan Roberts (Gwasg y Bwthyn)

• Gwobr Barn y Bobl Golwg360: V + Fo, Gwenno Gwilym (Gwasg y Bwthyn)

Enillwyr y categorïau Saesneg

• Gwobr Ffuglen: Clear, Carys Davies (Granta)

• Gwobr Farddoniaeth: Girls etc, Rhian Elizabeth (Broken Sleep Books)

• Gwobr Ffeithiol Greadigol: Nightshade Mother: A Disentangling, Gwyneth Lewis (Calon Books)

• Gwobr Plant a Phobl Ifanc: A History of My Weird, Chloe Heuch (Firefly Press)

• Gwobr People's Choice nation.cymru: Girls etc, Rhian Elizabeth (Broken Sleep Books)

Y beirniaid ar gyfer y categorïau Saesneg eleni oedd Eloise Williams, Ned Thomas, Carole Burns a Jason Camilleri.

Mae pob enillydd yn cael gwobr gwerth £1,000 ac enillwyr y prif wobrau Cymraeg a Saesneg yn cael £3,000 ychwanegol.

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.