Starmer yn addo cydweithio i ostwng amseroedd aros GIG Cymru

Roedd Syr Keir Starmer yn ymweld â de Cymru ddydd Iau

Mae Syr Keir Starmer wedi addo cydweithio gyda Llywodraeth Cymru i ostwng amseroedd aros y Gwasanaeth Iechyd.

Roedd arweinydd y Blaid Lafur yn ymweld â Chymru ddydd Iau am y tro cyntaf ers dechrau ymgyrch yr etholiad cyffredinol.

Llafur Cymru sydd wedi bod yn gyfrifol am GIG Cymru ers 1997 - fe dorrodd restrau aros Cymru record wythnos diwethaf.

Dywedodd Syr Keir bod pleidlais i Lafur yn bleidlais i ryddhau Cymru o "effaith anhrefn a rhaniadau'r Ceidwadwyr".

Mae wedi addo "chwe cham i newid Cymru", sy'n debyg i'w addewidion i etholwyr gweddill y DU.

Yn ystod yr ymweliad yn Y Fenni fe wnaeth y Prif Weinidog, Vaughan Gething, sy'n wynebu pleidlais o ddiffyg hyder wythnos nesaf, gyhuddo'r Ceidwadwyr o chwarae gemau gwleidyddol.

Fe wnaeth Syr Keir amddiffyn Mr Gething gan ddweud nad oedd yr un rheol wedi ei thorri wedi iddo dderbyn rhoddion i'w ymgyrch ar gyfer yr arweinyddiaeth - £200,000 o'r arian hynny wedi dod gan gwmni sy'n eiddo i ddyn sydd wedi'i gael yn euog yn y gorffennol o droseddau amgylcheddol.

Mae Llafur yn dweud eu bod am sicrhau sefydlogrwydd economaidd, lleihau amseroedd aros y GIG, mynd i'r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol, sefydlu cwmni ynni gwyrdd cyhoeddus a phenodi athrawon ar gyfer pynciau penodol.

Fe fyddai'r blaid yn codi arian i leihau rhestrau aros y GIG trwy fynd i'r afael ag osgoi talu treth.

Yn ôl y Ceidwadwyr mae record amseroedd aros Llafur yn "drychinebus".

Dywed Plaid Cymru bod Syr Keir yn "ymddwyn fel petai'r 25 mlynedd diwethaf heb ddigwydd" a bod y chwe cham yn "ail-bobiad sinigaidd" o addewidion Llafur ar gyfer y DU.

Y weinyddiaeth ym Mae Caerdydd sy'n gyfrifol am wasanaethau iechyd ac addysg ers i lywodraeth Lafur Tony Blair sefydlu Cynulliad Cenedlaethol ar gyfer Cymru yn 1999.

Mae Llafur wedi bod mewn grym, fel y blaid fwyaf yn y Senedd, ers hynny.

Gan Lywodraeth y DU y daw'r rhan fwyaf o gyllid y llywodraeth yng Nghymru - mae gweinidogion yng Nghaerdydd wedi cwyno nad yw'r llywodraeth Geidwadol yn Llundain yn rhoi digon o arian.

Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, mae Llywodraeth Cymru wedi torri gwasanaethau cyhoeddus er mwyn cynnal y gwasanaeth iechyd.

Yn ystod y digwyddiad yn Sir Fynwy dywedodd Mr Starmer y bydd yn cydweithio â Mr Gething i "leihau y rhestrau aros".

Mae yna "lawer gormod o bobl arnyn nhw", meddai.

Dywedodd bod y cynllun "wedi ei gyllido yn llawn".

"Byddwn yn cael gwared ar statws non-dom (pan nad yw rhywun yn talu treth incwm ar enillion tramor) yn llwyr, ac yn targedu y rhai sy'n osgoi talu treth."

Mae dsgwyl i nifer fawr golli eu swyddi yn y diwydiant dur yng Nghymru yn sgil trydaneiddio ffwrneisi

Fe wnaeth Syr Keir gyhuddo Rishi Sunak o "beidio codi'r ffôn a gwneud dim" am y swyddi fydd yn diflannu yng ngwaith dur Tata.

"Dwi wedi bod yna ac wedi dweud wrth y gweithwyr hynny y byddaf yn ymladd am bob swydd sydd yno a dyfodol dur yng Nghymru," ychwanegodd.

Dywedodd hefyd na fydd "mwy o anghytuno" rhwng y prif weinidog yn Llundain a phif weinidog Cymru.

"Mae yna wobr fawr i'w chael o ethol llywodraeth sydd am i ddatganoli lwyddo," meddai.

Y chwe cham ar gyfer Cymru yw:

• Sicrhau sefydlogrwydd economaidd gyda rheolau gwariant llym;

• Cwtogi amseroedd aros drwy dargedu'r rhai sydd wedi aros hiraf ac â'r anghenion mwyaf, gyda'r arian yn dod o leihau osgoi talu treth;

• Sefydlu corff rheoli diogelwch ffiniau newydd;

• Sefydlu Great British Energy, cwmni ynni gwyrdd dan reolaeth gyhoeddus;

• Mwy o blismyn yn y gymdogaeth i leihau ymddygiad gwrthgymdeithasol a chosbau newydd i droseddwyr;

• Penodi athrawon newydd i ddysgu pynciau penodol, gyda'r arian yn dod o roi terfyn ar ostyngiadau treth i ysgolion preifat.

Roedd arweinydd y Blaid Lafur yn ymweld â Chymru ddydd Iau am y tro cyntaf ers dechrau ymgyrch yr etholiad cyffredinol

Does yna ddim cyfeiriad yn y chwe cham at addewid o apwyntiadau meddygol yn ystod y nos a'r penwythnos - fel a addawyd ar gyfer Lloegr.

Yn ôl ffynonellau o'r blaid mae hi fyny i Lywodraeth Cymru benderfynu sut i wario'r arian y maen nhw'n ei dderbyn.

Llywodraeth Cymru sy'n deddfu ar addysg - dyw cwrdd â'r gofynion i ddenu digon o fyfyrwyr i wneud cwrs ymarfer dysgu uwchradd ddim wedi bod yn llwyddiannus ers 2021-22.

Ymhlith yr heriau mwyaf mae denu athrawon i ddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg ac mae denu athrawon i ddysgu ieithoedd modern a'r gwyddorau hefyd yn heriol.

Dadansoddiad Aled Huw, gohebydd BBC Cymru

Nid cyd-ddigwyddiad yw bod y Blaid Lafur yn dewis etholaeth Mynwy i lansio'i chyfamod chwe phwynt â'r etholwyr yng Nghymru.

Mae'n arwydd clir o'i huchelgais a'i hyder. Bu'r sedd wedi'r cyfan yn gadarnle i'r Ceidwadwyr yn ddiweddar, a'r tenant presennol yn aelod o gabinet Rishi Sunak - David TC Davies.

Ond gwibdaith yw hon, a chyfle byr cyfleus i groesi dros y ffin i dynnu sylw i'r ffaith bod sawl sedd o blith 32 Cymru'n ddeniadol i'w denu'n ôl i'r gorlan Lafur.

Y gwirionedd ystadegol syml yw bod Mr Starmer a'i blaid â'u bryd ar ganolbwyntio llawer mwy ar ardaloedd o Loegr lle mae yna wobrau mawr.

Addo gwobr fawr i Gymru oedd thema Keir Starmer gerbron criw dethol iawn - gwobr o gydweithio rhwng dwy lywodraeth San Steffan a Chaerdydd os yw'r etholwyr yn ei gefnogi.

Dyma'r allwedd i'r trysor yw eu dadl - ffyniant economaidd, torri rhestrau aros y Gwasanaeth Iechyd a system addysg all ysbrydoli plant ymhlith y chwe ymrwymiad penodol.

Dwy lywodraeth a dau arweinydd, fi a Vaughan, meddai, sy'n deall a chefnogi datganoli, yn gweithio gyda’n gilydd o blaid Cymru.

Ymateb y pleidiau eraill

Wrth ymateb dywedodd arweinydd y Ceidwadwyr yng Nghymru, Andrew RT Davies: "Mae Keir Starmer wedi dweud bod Llywodraeth Lafur Cymru yn batrwm i'r hyn a fyddai Llywodraeth Lafur y DU yn ei wneud ac mae eu record ar amseroedd aros yn ofnadwy.

"Mae rhestrau aros Llywodraeth Cymru ar eu huchaf a hynny tra'u bod yn gwario miliynau o bunnau ar brosiectau gwag fel cyflwyno terfyn cyflymder 20mya i yrwyr.

"Mae record y Blaid Lafur yng Nghymru yn rybudd clir i weddill y DU o'r hyn a fyddai llywodraeth Lafur yn San Steffan yn ei wneud."

Dywedodd arweinydd Plaid Cymru yn San Steffan, Liz Saville Roberts: “Mae Llafur wedi bod yn gyfrifol am iechyd ac addysg yng Nghymru am chwarter canrif ac eto maen nhw'n cogio bod yn blaid a fydd yn cyflwyno newidiadau.

"Mae nhw'n sôn am y potensial sydd yna i Gymru ond mae'r hyn y maen nhw wedi ei gyflawni yn dangos ei diffyg diddordeb i gyflwyno newidiadau."

Gan gyfeirio at chwe cham addewidion Llafur fel "ail-bobiad sinigaidd" ychwanegodd: "Does yna ddim cyfeiriad yn yr addewidion i roi y biliynau sy'n ddyledus o gyllid HS2 i Gymru na chyflwyno model ariannu teg wedi'i seilio ar maint y boblogaeth. Does dim cyfeiriad chwaith at ddatganoli pwerau - rhywbeth y mae'n heconomi ei angen yn ddirfawr."