Y Gymraes a ddaeth yn dywysoges Sweden

Mae geirfa ar ddiwedd yr erthygl i bobl sy'n dysgu Cymraeg.

Wyddoch chi fod un o aelodau mwyaf poblogaidd y teulu brenhinol yn Sweden yn yr 20fed ganrif yn dod o Gymru? Dyma hanes Tywysoges Lilian, Duges Halland.

Cafodd Lillian May Davies ei geni yn Abertawe ar 30 Awst 1915, yn ferch i William John Davies a Gladys Mary.

Roedd ei thad wedi gweithio yn y pyllau glo ac wedyn ar stondin yn y farchnad. Roedd ei mam yn gweithio mewn siop.

Yn yr 1920au, roedd ei thad wedi gadael y teulu, ac roedd ei mam wedi marw o ganser, felly gadawodd Lillian Abertawe pan oedd hi’n 16 oed a symud i Lundain.

Symudodd Lilian o Abertawe i Lundain pan oedd hi'n 16 oed

Dechreuodd sillafu ei henw fel ‘Lilian’, a dechrau gweithio fel model ac actores. Roedd lluniau ohoni mewn cylchgronau fel Vogue, ac roedd pobl yn ei chymharu gyda Marlene Dietrich

Priododd yr actor Ivan Craig yn 1940. Aeth Ivan i ymladd yn yr Ail Ryfel Byd yn Affrica, a dechreuodd Lilian weithio mewn ffatri ac ysbyty ar gyfer milwyr oedd wedi brifo.

Yn 1943, mewn parti i ddathlu ei phen-blwydd yn 28 oed, gwelodd y Tywysog Bertil am y tro cyntaf. Bertil oedd ŵyr y Brenin Gustaf V o Sweden. Roedd y ddau wedi syrthio mewn cariad yn syth.

Roedd Bertil a Lilian yn gariadon am 33 o flynyddoedd cyn cael priodi

Ar ôl dod adref o’r rhyfel, cafodd Ivan Craig a Lilian ysgariad, ond doedd Lilian a Bertil ddim yn cael priodi oherwydd ei bod hi ddim o deulu brenhinol.

Am dros 30 mlynedd, roedd y ddau yn byw gyda’i gilydd yn Ffrainc a Sweden.

Yn 1976, priododd Lilian a Bertil ar ôl cael caniatâd y Brenin Carl XVI Gustaf, nai Bertil.

Roedd Lilian yn 61 oed a Bertil yn 64 oed yn eu priodas yn 1976

Roedd Lilian nawr yn rhan o’r teulu brenhinol, ac yn gwneud swyddogaethau tywysoges a gwaith gydag elusennau. Roedd pawb yn hoffi ei chynhesrwydd a’i hiwmor.

Roedd Bertil wedi marw ers 1997, a bu farw Lilian ar 10 Mawrth 2013 yn Stockholm yn 97 oed.

Strydoedd Stockholm yn llawn ar gyfer angladd Lilian

Geirfa

aelodau/members

poblogaidd/popular

brenhinol/royal

Tywysoges/Princess

Duges/Duchess

stondin/stall

sillafu/to spell

cylchgronau/magazines

cymharu/to compare

priodi/to marry

ymladd/to fight

Ail Ryfel Byd/Second World War

dathlu/to celebrate

ŵyr/grandson

Brenin/King

ysgariad/divorce

caniatâd/permission

swyddogaethau tywysoges/duties of the princess

elusennau/charities

cynhesrwydd/warmth

hiwmor/humour

angladd/funeral