£8m o gymorth yn 'arwydd o obaith' i sector 'heriol' y celfyddydau

Mae Venue Cymru, Llandudno yn derbyn arian o'r gronfa at sefydlu hwb creadigol newydd fel rhan o waith ehangach uwchraddio'r adeilad

Mae grantiau gwerth cyfanswm o £8m i 40 o sefydliadau celfyddydol yng Nghymru "yn arwydd o obaith" i'r sector, er bod y sefyllfa'n dal yn "heriol", medd pennaeth Cyngor Celfyddydau Cymru.

Yn ôl Dafydd Rhys bydd arian at helpu sicrhau canolfannau mwy gwydn a chynaliadwy yn creu mwy o gyfleoedd - i'r cyhoedd ac i bobl sy'n gweithio yn y sector.

Dywedodd bod 68 o sefydliadau wedi ymgeisio am gyfanswm o £13m mewn grantiau dan Raglen Fuddsoddiad Cyfalaf Strategol Cyngor y Celfyddydau a Llywodraeth Cymru.

Mae Canolfan y Celfyddydau Aberystwyth, Canolfan Gelfyddydau Chapter yng Nghaerdydd ac Oriel Plas Glyn-y Weddw ger Pwllheli ymhlith yr ymgeiswyr llwyddiannus.

Daeth y cyhoeddiad wrth i bryderon barhau ynghylch cyllido a phwysigrwydd y celfyddydau yng Nghymru.

Cyngor Celfyddydau Cymru sy'n gweinyddu cyllid y rhaglen cyfalaf

Mae'r ffaith bod £8m o arian cyfalaf ar gynnig eleni, o'i gymharu â £1.2m y llynedd, yn "newyddion da", dywedodd Dafydd Rhys ar raglen Dros Frecwast.

Fe fydd yn helpu i ariannu datblygiadau a gwelliannau i adeiladau, gan gynnwys newid i ynni cynaliadwy "sydd yn well i'r amgylchedd ond hefyd yn y tymor hir fyddan nhw'n rhatach i'w rhedeg".

O ganlyniad, meddai, fe fydd yn sicrhau "bod yna well profiad i'r cyhoedd ac yn denu mwy i ymweld â'r canolfannau yma".

Bydd Pafiliwn y Grand ym Mhorthcawl, er enghraifft, "yn adeilad fwy hygyrch" o ganlyniad i'r cymorth, a bydd mwy o gyfleoedd gwaith yn sgil oriel gelf ychwanegol a stiwdio theatr newydd.

Fe fydd yr arian hefyd yn helpu sefydliadau sy'n trefnu cynyrchiadau teithiol, fel Theatr Cymru, i fuddsoddi mewn cerbydau trydan.

Bryn Terfel yn perfformio ar lwyfan Pafiliwn Llangollen ym mis Gorffennaf gyda chantorion Fishermen's Friends

Mae Eisteddfod Ryngwladol Llangollen yn derbyn £166,500 at uwchraddio systemau sain a goleuo'r pafiliwn.

Mae'r arian, medd rheolwyr, " yn gam sylweddol ymlaen i'r Eisteddfod ac i'r gymuned ehangach", ac yn helpu ymdrechion "i leihau ein hôl troed carbon".

Fe fydd y buddsoddiad, "yn gwella'r profiad i berfformwyr a chynulleidfaoedd ac yn helpu'r pafiliwn i barhau i fod wrth wraidd bywyd diwylliannol Llangollen drwy gydol y flwyddyn".

'Arwydd o gefnogaeth, hyder, gobaith'

"Mae angen i ni fod yn bositif heddiw," dywedodd Dafydd Rhys.

"Mae angen i ni fod yn realistig hefyd, wrth gwrs, ond dwi yn meddwl bod yna, drwy y buddsoddiad yma, gyfleoedd newydd yn mynd i ddod i'r sector."

Mae'n cydnabod ei fod yn "dal yn gyfnod heriol" i'r sector, a bod llawer o weithwyr llawrydd wedi symud i feysydd eraill ers y pandemig "ond mae heddi yn newyddion da".

"Mae e'n arwydd o gefnogaeth gan y llywodraeth... hefyd mae e'n dangos arwydd o hyder yn y sector.

"Dwi'n meddwl bod e'n arwydd o obaith... y mwya' gwydn mae'n canolfannau ni yn medru bod, mae'n golygu y bydd 'na fwy o waith a mwy o gynnig gwaith ar gyfer pobol."

Mae gobaith y bydd y grantiau diweddaraf yn creu canolfannau mwy gwydn, medd Dafydd Rhys, a bydd mwy o gyfleoedd gwaith yn dilyn

Mae sefydliadau celfyddydol eraill, gan gynnwys Avant Cymru, Wrecsam, cwmni Frân Wen, Bangor a theatr Byd Bach yng Ngheredigion yn cael cyllid ar gyfer gwaith ailddatblygu ac uwchraddio, astudiaethau dichonoldeb, a phrosiectau "trawsnewid digidol".

Un prosiect "diddorol iawn," medd Dafydd Rhys, yw "pasport creadigol" sy'n cael ei ddatblygu gan Gelfyddydau Celfyddydol Ieuenctid Cymru gyda'r nod o gynyddu'r cyfleoedd i bobl ifanc gymryd rhan yng ngweithgareddau'r sector.

Fe fydd yna gydweithio gydag ysgolion a mudiadau ac app maes o law, sy'n "fwy perthnasol i'r genhedlaeth yna".

Yn ôl y Gweinidog Diwylliant, Jack Sargeant mae'r buddsoddiad o £8m yn amlygu ymrwymiad" diwyro" y llywodraeth "i gefnogi sector celfyddydau a diwylliant bywiog Cymru".

Mae'r sefydliadau sydd wedi derbyn cyllid "yn cynrychioli'r galon sy'n curo wrth wraidd y maes diwylliannol ym mhob cwr o Gymru".

Ychwanegodd bod amrywiaeth y prosiectau llwyddiannus "o ailddatblygu lleoliadau mawr i fentrau trawsnewid digidol - yn adlewyrchu ein cydnabyddiaeth bod angen cefnogaeth hyblyg ar y sector celfyddydau i ymdopi â heriau'r 21ain ganrif."

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.