Ffrind wnaeth fy annog i gael prawf canser 'wedi achub fy mywyd'

14 o flynyddoedd yn ôl cafodd Meirion Davies o Sir Gâr y prawf wnaeth achub ei fywyd

Mae ffermwr 83 oed sy'n diolch i ffrind wnaeth ei annog i gael prawf am ganser y prostad bellach eisiau i bob dyn ddilyn yr un cyngor.

"Fe wnaeth y prawf bach yna achub fy mywyd i", meddai Meirion Davies o ardal Caerfyrddin, ac "oni bai am hynna bydden i ddim yma heddi".

Deuddydd ar ôl cael y prawf cafodd ei alw yn ôl, a daeth y newyddion bod ganddo ganser fel "sioc" gan nad oedd unrhyw symptomau ganddo.

Mae brecwast yn cael ei gynnal ddydd Gwener yn neuadd bentref Llanarthne, Sir Gâr, i godi arian ar gyfer elusen Prostad Cymru, a chyn mynd yno dywedodd Mr Davies bod codi ymwybyddiaeth yn hollbwysig.

Mae 2,500 o ddynion yn cael diagnosis canser y prostad, a 600 yn marw o'r canser bob blwyddyn yng Nghymru.

14 o flynyddoedd yn ôl y cafodd Mr Davies ei brofi: "Bues i'n siarad â ffrind i fi yn y mart yng Nghaerfyrddin a gofynnodd e i fi os oeddwn i wedi cael PSA test."

Gofynnodd am brawf gan ei feddyg, ac o fewn deuddydd cafodd ei alw yn ôl gan fod y cyfrif yn uchel iawn. Cafodd ei anfon i Ysbyty Glangwili er mwyn cael biopsi.

Daeth y cadarnhad fod canser ganddo fel "sioc" meddai, ond yn ddiweddarach fe gafodd ryddhad o glywed nad oedd y canser wedi lledaenu.

"Gofynnes i i'r arbenigwr yn Ysbyty Treforys, 'be chi feddwl dyle ni 'neud? chi sy'n gwybod orau'."

Y cyngor oedd i gael llawdriniaeth yn hytrach na chemotherapi a radiotherapi.

Ond, bu rhaid iddo gael y driniaeth ar noswyl Nadolig oherwydd diffyg argaeledd.

"Mae hynna'n dangos pa mor brysur yw'r tîm", meddai.

'Dim symptomau o gwbl'

Gan nad oedd symptomau gan Mr Davies, mae'n dweud ei fod yn hollbwysig i ddynion gael profion.

"Fe wnaeth y prawf bach yna achub fy mywyd i.

"Dyle pawb ei gael e. Oni bai am hynna bydden i ddim yma heddi.

"Doedd dim symptomau gyda fi o gwbl a doeddwn i ddim 'di clywed son am y prawf cyn hynny."

Aeth ymlaen i ddweud bod sawl ffrind iddo bellach wedi gneud y prawf PSA ac wedi gorfod cael triniaeth.

"Mae wedi synnu fi pa mor gyffredin yw canser y prostad, doedd gyda fi ddim syniad a bod yn onest."

Mae brecwast arbennig yn cael ei gynnal ddydd Gwener yn neuadd bentref Llanarthne, Sir Gâr, i godi arian i elusen Prostad Cymru, codi ymwybyddiaeth ac addysgu dynion am y peryglon a'r symptomau.

Mae'r galw am brawf PSA wedi cynyddu ymysg dynion dros 50 oed yng Nghymru o ganlyniad i ymgyrchoedd codi ymwybyddiaeth.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru nad yw'r "prawf arbennig yma bob amser yn iawn ar gyfer dynion sy' ddim yn dangos symptomau o ganser y prostad a dylai dynion sydd yn poeni am y risg geisio cyngor gan eu meddyg teulu cyn cael prawf PSA".

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.