Arwyn 'Herald': 40 mlynedd o dynnu lluniau yn Eisteddfod yr Urdd

Arwyn Herald Roberts
  • Cyhoeddwyd

Efallai fod ei wyneb fel arfer wedi ei guddio gan gamera, ond mae Arwyn 'Herald' Roberts yn gyfarwydd ym mhob Eisteddfod yr Urdd, yn tynnu lluniau'r plant sydd wedi bod yn llwyddiannus ar y llwyfan.

Heblaw am gyfnod Covid, pan oedd yr ŵyl yn ddigidol, mae wedi gweithio ym mhob un ers ei Eisteddfod gyntaf ym Mhwllheli yn 1982 - gan gynnwys yn ystod blwyddyn Clwy’r Traed a’r Genau yn 2001 pan gafodd ei darlledu o ddwy ganolfan.

Arwyn fu'n chwilio drwy ei archif helaeth o luniau ac yn hel atgofion:

Ffynhonnell y llun, Arwyn Herald Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Yr awdures Bethan Gwanas enillodd y Goron yn Eisteddfod Caerdydd â'r Cylch yn 1985

“Mae wedi bod yn fraint ac anrhydedd i weithio yn Eisteddfodau’r Urdd a be’ sydd wedi rhoi pleser i mi fwy na dim byd ydi gweld plant i blant pobl o'n i’n tynnu eu lluniau nhw rŵan yn cystadlu.

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Criw o rocars o Gaernarfon yn Eisteddfod Dyffryn Nantlle 1990

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Catrin Angharad enillodd yr Unawd Alaw Werin 14-25 oed yn Eisteddfod 2009, ddegawd cyn iddi annog pawb i ganu yn ystod y Cyfnod Clo yn y grŵp Facebook Côr-ona

"Mae hi wedi bod yn bleser bod yn rhan ohoni. A be sy’n fy nharo i, rhai blynyddoedd yn ôl, roedd y mamau a’r tadau yn dod â’r plant, a rŵan maen nhw’n neiniau a theidiau...!

Ffynhonnell y llun, Arwyn Herald Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Huw Edward Jones wedi mynd 'O Steddfod i Steddfod' a chael llwyddiant yng Nghaerdydd yn 1985

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Rhian Medi o Sir Fôn ar ben ei digon gyda'i tharian yn 1990

"Dwi’n teimlo rŵan mai Steddfod pobl ifanc ydi hon. 'Nes i sylweddoli fod y bobl o nghwmpas i hanner fy oed i, a bod hi’n amser ei basio fo 'mlaen. Mae 'na lot o bobl ifanc talentog yma.

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Elfed Morgan Morris yn fuddugol ym Mro'r Preseli yn 1995. Mae wedi hen arfer ag ennill... daeth yn fuddugol yn Cân i Gymru yn 2009!

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Criw ardal Conwy yn mynd amdani yn y sioe ieuenctid yn 2008

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Iwan 'Y Fet' Parry wedi ennill ym Maldwyn yn 1988

"Dwi’m yn blino ar y Steddfod, ond dwi yn blino; mae hi’n ddiwrnod caled a hir, ar y Maes o 7.30 y bore tan 7.30 y nos, am 6 diwrnod – mae o yn waith caled.

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Enillydd teilwng Tlws Robin Hywel Griffiths yn 1995 oedd Iorwerth Williams

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Criw Dyffryn Nantlle yn eu Steddfod leol yn 1990 ar ôl cymryd rhan yn y Gân Actol

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Sharon Parry o Gaerwen oedd enillydd Tlws Goffa Menna Carrington Edwards yn 1988

"Be’ sy’n dda am y Steddfod ydi ei bod hi wedi newid yn raddol efo’r amser i newid efo’r oes.

"Dwi 'di gweithio efo lot o drefnwyr y Steddfod dros y blynyddoedd, ac mae Llio Maddocks wedi dechrau ar ei gwaith hithau yn y blynyddoedd dwytha, a dwi’n dymuno pob lwc iddi hithau hefyd.

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Y diweddar Aeron Gwyn Jones oedd enillydd yr unawd i fechgyn 15-19 oed ym Mro'r Preseli. "Bachgen hyfryd a thalentog dros ben," meddai Arwyn, a aeth ymlaen i ennill y Rhuban Glas yn y Genedlaethol

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Aled Jones Griffiths yn ennill yn y gystadleuaeth siarad cyhoeddus yn Eisteddfod Tâf Elái nôl yn 1991- mae bellach yn bennaeth ar Goleg Llandrillo

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Steffan Lloyd Owen a James Edwards yn cael llwyddiant ym Mae Caerdydd yn 2009

"Dwi’m yn rhoi’r gorau iddi’n gyfan gwbl, mae gen i lot o bethau’n digwydd.

"A dwi ddim yn cau’r drws ar yr Urdd. Os fydd 'na alwad, mi wna i helpu unrhyw adeg."

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Elin Thomas o Bwllheli gyda'i medal o Fro'r Preseli yn 1995

Ffynhonnell y llun, Arwyn 'Herald' Roberts
Disgrifiad o’r llun,

Enillodd Soffia Jones o Adran Bro Alaw Wobr Goffa Gwenno am y perfformiwr mwyaf addawol yn y Gân Actol yn y Steddfod eleni

"Rhai o'r Eisteddfodau sydd yn aros yn y cof (am resymau da a drwg):

  • 1982 - Fy Eisteddfod gynta' ym Moduan

  • 1986 - yn Nyffryn Ogwen, bron â cholli’r pafiliwn achos dŵr glaw anferthol yn pwyso i lawr arno

  • 1989 – Cwm Gwendraeth - fanno ddechreuodd y Steddfod am y tro cynta ar y Dydd Llun. Pedwar diwrnod oedd hi cyn hynny

  • 1998 - 'nes i droi’n nhroed a gorfod mynd i'r ysbyty!

  • 2001- gŵyl yr Urdd achos clwy’r traed a’r genau

  • 2004 - Steddfod Sied y Gwartheg

  • 2012 – Steddfod Eryri – o’n i ar y pwyllgor gwaith ar gyfer honno

  • 2020 a 2021 - yr unig Eisteddfodau i mi eu methu, am nad oedd 'na rai!"