Oedi 'annerbyniol' ynglŷn â chyhoeddi adolygiad S4C

Pwrpas yr adolygiad oedd edrych ar agweddau fel y cylch gwaith a'r ffordd mae S4C yn cael ei hariannu

Mae ymgyrchwyr iaith wedi cyhuddo llywodraeth y DU o oedi "annerbyniol" ynglŷn â chyhoeddi adroddiad adolygiad annibynnol oedd yn edrych ar sianel S4C.

Fe gyflwynodd Euryn Ogwen Williams y ddogfen ar ddechrau mis Rhagfyr.

Yn ôl Cymdeithas yr Iaith fe all oedi pellach effeithio ar gyllideb S4C ar gyfer y flwyddyn ariannol nesaf.

Dywedodd adran ddiwylliant llywodraeth y DU fod yr ysgrifennydd diwylliant yn "ystyried argymhellion" yr adolygiad ac y bydd yn "cyhoeddi'r adolygiad ac ymateb y llywodraeth mewn amser".

Mae S4C yn dweud mai "mater i'r Adran Ddigidol, Diwylliant, Cyfryngau a Chwaraeon yw amseriad" cyhoeddi'r adolygiad.

Dim dyddiad

Cafodd yr adroddiad ei gyflwyno i'r ysgrifennydd gwladol dros ddiwylliant ym mis Rhagfyr wedi tri mis o waith.

Roedd gan Euryn Ogwen Williams, cyn-gyfarwyddwr rhaglenni S4C, y dasg o ystyried dulliau ariannu, cylch gwaith a threfn llywodraethu'r sianel.

Dyw'r llywodraeth erioed wedi datgan pryd fydd y ddogfen yn cael ei chyhoeddi.

Mae'r ffaith fod yr adroddiad ddim wedi ei gyflwyno eto yn dangos "diffyg blaenoriaeth" llywodraeth y DU i faterion darlledu yng Nghymru medd Aled Powell

Ers derbyn yr adroddiad mae ysgrifennydd gwladol newydd wedi'i benodi, gyda Matt Hancock yn cymryd lle Karen Bradley yn yr adran yn dilyn ad-drefniant y cabinet ym mis Ionawr.

Ond yn ôl cadeirydd grŵp digidol Cymdeithas yr Iaith, Aled Powell, mae angen brysio.

"Mae'n annerbyniol bod rhywun yn gorfod disgwyl cyn hired, yn enwedig o safbwynt S4C eu hunain, sydd efo ansicrwydd dros eu cyllideb nhw o fis Ebrill ymlaen.

"Mae'n hollol annerbyniol ac yn arwydd o'r diffyg blaenoriaeth sydd gan y llywodraeth yn San Steffan i S4C a materion yn ymwneud a darlledu yma yng Nghymru, ac yn cefnogi y ddadl sydd gennom ni - a chefnogaeth ar lawr gwlad - i ddatganoli grym dros ddarlledu i ni yma yng Nghymru."

Mae'r rhan helaeth o gyllideb S4C yn dod o ffi'r drwydded, ac mae'r BBC wedi cytuno talu £74.5m i'r sianel hyd at 2022.

Ar hyn o bryd mae llywodraeth y DU yn talu £6.8m i gyllideb S4C.

Fe ddywedodd prif weithredwr S4C, Owen Evans nad oedd yn disgwyl i'r adolygiad arwain at gynnydd yng nghyllideb y sianel a hynny tra roedd Euryn Ogwen Williams wrth ei waith.

Gwylio S4C eto

Mae Guto Harri, sydd yn aelod o awdurdod S4C, yn rhybuddio rhag disgwyl gormod gan yr adroddiad.

"O ran ansawdd y cynnyrch, o ran ansawdd y cyfathrebu, dwi'n credu bod S4C mewn lle arbennig o dda, ag i ryw raddau, i fi, mae'r arolwg yma bron a bod yn amherthnasol.

"Rydyn ni wedi symud ymlaen fel sianel. Be' ni angen yw i afiaith, a chreadigrwydd, a brwdfrydedd y Cymry i ddangos - ac i'r gynulleidfa, i'r Gymry Gymraeg sydd yn abl i wylio - i wylio unwaith eto. Achos mae'n werth gwylio.

"Dyna ydy'r her yn y pen draw - ddim aros i un dyn i gyhoeddi darn o bapur rhwng darnau mawr o gardbord, yn cael ei gyflwyno gan ysgrifennydd gwladol newydd.

"Mae hyn yn ein dwylo ni, nid yn nwylo unrhyw adolygydd na unrhyw lywodraeth yn y pen draw.

"Ein her ni yw i fanteisio ar y sianel wych yma sydd ganddo ni."

Dywedodd adran ddiwylliant Llywodraeth y DU fod "darlledu yn gwneud cyfraniad enfawr i dirwedd economaidd a diwylliannol Prydain".

Cyhoeddi 'mewn amser'

Mae'r llefarydd hefyd yn dweud y dylai darlledu barhau i fod yn rhan o gyfrifoldeb llywodraeth San Steffan.

Ychwanegodd: "Mae'r ysgrifennydd diwylliant nawr yn ystyried argymhellion adolygiad annibynnol S4C ac fe fydd yn cyhoeddi'r adolygiad ac ymateb y llywodraeth mewn amser."

Yn ôl S4C mater i'r adran honno yw "amseriad cyhoeddi adolygiad S4C.

"Mae'r sianel yn edrych ymlaen at ystyried casgliadau'r adolygiad maes o law," meddai'r llefarydd.

"Y ddealltwriaeth o'r cychwyn oedd y byddai cyllid S4C yn cael ei rewi nes y byddai'r adolygiad wedi cael ei gyhoeddi."