Ambiwlans Cymru: Rhybudd i gleifion yn ystod cyfnod prysur

Mae Gwasanaeth Ambiwlans Cymru wedi cyfaddef y gallai cleifion ag afiechydon sydd ddim yn peryglu bywyd aros yn hirach am ymateb gan ambiwlansys yn ystod dyddiau prysura'r gaeaf.

Mae nifer y galwadau 999 yn cynyddu'n sylweddol yn ystod y cyfnod rhwng y Nadolig a'r flwyddyn newydd.

Er bod prif weithredwr y gwasanaeth, Jason Killens, yn gresynu'r ffaith y bydd rhai yn gorfod aros yn hir, mae'n mynnu fod yn rhaid blaenoriaethu'r achosion mwyaf difrifol.

Y gaeaf hwn, mae cynyddu'r nifer o uwch-barafeddygon, nyrsys a meddygon all asesu galwadau ymhlith ymdrechion y gwasanaeth i ddelio â'r pwysau.

• Apêl wedi galwadau brys am ambiwlans oherwydd annwyd

• Annog pobl i gael brechiad rhag y ffliw

Mae Mr Killens yn mynnu fod y gwasanaeth wedi dysgu o brofiadau'r llynedd er mwyn sicrhau fod digon o staff ar ddiwrnodau pan fo'r galw ar ei uchaf.

Y llynedd, ar ddydd Gŵyl San Steffan yn unig, fe gafodd y gwasanaeth ambiwlans yng Nghymru 1,600 o alwadau - 25% yn uwch na'r arfer.

"Fe fyddwn ni'n brysur rhwng y Nadolig a'r flwyddyn newydd - ac fe fyddwn ni'n gweld dyddiau lle mae'r galw 10-20% yn uwch na'r hyn ry'n ni'n ei weld fel arfer," meddai Mr Killens.

"Ar y dyddiau hynny, mae'n ddrwg gen i ddweud, fe fydd rhai cleifion yn gorfod aros yn hirach i'n gweld ni er mwyn i ni flaenoriaethu'r rhai sydd angen ein cymorth ni gyntaf."

Berwyn Owen-Jones yn trin Beatrice yn ei chartref, gan arbed taith ddiangen i'r ysbyty

Yn ôl arbenigwyr fe wynebodd gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol y "storm berffaith" o ran pwysau yn ystod y gaeaf diwetha' o ganlyniad i'r tywydd garw ynghyd â'r tymor ffliw gwaethaf ers bron i ddegawd.

Mae cynyddu nifer yr uwch-barafeddygon sy'n gallu ymateb i alwadau 999 yn un o'r ffyrdd y mae'r gwasanaeth ambiwlans yn ceisio ymdopi â phwysau'r gaeaf hwn.

Mae'r parafeddygon wedi cael hyfforddiant arbenigol i archwilio cleifion ac asesu eu hanghenion i lefel uwch.

Fe allan nhw hefyd gynnig meddyginiaeth ychwanegol.

Mae'r sgiliau ychwanegol yn caniatáu iddyn nhw ddelio â 70% o achosion maen nhw'n eu gweld yn eu cartrefi o gymharu â 30% petai criw ambiwlans arferol wedi ymateb.

'Safio oriau lawr y lein'

Mae Berwyn Owen Jones yn uwch-barafeddyg sy'n gweithio ar hyd a lled gogledd Cymru.

"Mae'r cyfnod hwn yn gallu bod yn arbennig o brysur i'r criwiau," meddai.

"'Da ni'n gweithio flat-out heb stop - 'da ni'n gweld spike o alwadau adeg yma'r flwyddyn - er enghraifft cleifion ac afiechydon y frest a damweiniau ac yn y blaen.

"Rydych chi'n gweld lluniau ar y newyddion o ambiwlansys sy'n ciwio tu allan i adrannau brys - mae hynny'n adlewyrchiad o'r pwysau arnon ni ac ar wasanaethau'r ysbyty.

"Fel parafeddyg uwchradd gyda meddyginiaethau a sgiliau ychwanegol, fe allwn ni drin mwy o gleifion yn y gymuned - nid mynd â nhw i uned frys straightaway.

"Mae trin rhywun yn y gymuned yn cymryd mwy o amser. Ond os 'da ni'n sbïo ar y sefyllfa, gall treulio awr a hanner yn y tŷ arbed pedair neu bum awr yn aros mewn uned frys.

"'Da ni'n safio oriau lawr y lein."