Rhagfarn PTSD cyflogwyr yn cadw cyn-filwyr allan o waith

Cafodd Anthony Lock ei anafu yn ddifrifol yn Afghanistan

Mae cyn-filwr gafodd ei anafu wrth wasanaethu yn Afghanistan yn credu fod gan gyflogwyr ragfarn yn ei erbyn oherwydd ei Anhwylder Straen Wedi Trawma, neu PTSD.

Dywed Anthony Lock, 37 oed a chyn-gorporal gyda'r Cymry Brenhinol, ei fod hefyd yn anhapus gyda staff canolfan waith oherwydd nad oeddynt yn ymwybodol o gynllun i roi cefnogaeth i gyn-filwyr.

Mae Mr Lock o Gasnewydd yn ddi-waith er iddo wneud ceisiadau am gannoedd o swyddi, a'i fod hefyd wedi derbyn canmoliaeth am ei "arweinyddiaeth a dewrder" wrth wasanaethu gyda'r fyddin.

Mae Llywodraeth y DU wedi ymddiheuro.

• Asesiadau meddygol 'diangen' i gyn-filwyr

• Bryn Fôn a PTSD

• Diffyg diagnosis o achosion PTSD ôl-eni

Dywedodd Mr Lock: "Does neb yn barod i fy nghyflogi oherwydd fy mod â PTSD.

"Dyna sut rwy'n teimlo, mae yna ragfarn yna - unwaith bod yn rhaid i mi ddweud pam fy mod wedi bod heb waith am chwech neu saith mlynedd - dyna pryd mae'r sgwrs yn gorffen.

"Mae hyn un ai oherwydd fy mod â PTSD, fy nghyflwr iechyd meddwl neu fy mod wedi cael sawl anaf ac maen nhw'n meddwl byddaf yn absennol o'r gwaith drwy'r amser."

Ar ôl ei gyfnod gyda'r Fyddin bu'n dioddef gyda PTSD

Ar un ymweliad â Chanolfan Byd Gwaith, dywed Mr Lock nad oedd gan y staff yno unrhyw wybodaeth am Gynllun Pencampwr y Lluoedd Arfog - sy'n helpu cyn-filwyr 'nôl i'r gwaith.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth y DU: "Rydym yn wir gwerthfawrogi gwasanaeth ein lluoedd arfog ac yn ymddiheuro i Mr Lock pe bai'n teimlo fod ei ymweliad gyda chanolfan waith wedi profi'n siom.

"Mae gan bob Canolfan Byd Gwaith Bencampwr y Lluoedd Arfog, a phe bai'n hapus i gysylltu eto, yna byddwn yn hapus i amlinellu'r cymorth sydd ar gael iddo."

Anafiadau difrifol

Cafodd Mr Lock ei anafu ddwywaith gan ffrwydradau mewn cyfnod o chwe wythnos yn Afghanistan yn 2009.

Roedd yr anafiadau yn rhai difrifol, gyda'i wddw wedi ei dorri.

Mae'n teimlo fod Llywodraeth y DU, y Fyddin a chyflogwyr wedi ei siomi.

"Dyw'r Fyddin hyd yn oed methu â dod o hyd i'r cymwysterau Mathemateg a Saesneg gefais tra'n gwasanaethu," meddai.

Yn ôl Mr Lock fe ddirywiodd ei iechyd meddwl ar ôl gadael y Fyddin, a daeth yn agos at ladd ei hun.

Dywedodd Anthony Lock ei fod wedi ei siomi ar ymweliad i Ganolfan Byd Gwaith

Mae am i fwy o gyflogwyr sylwi na ddylai PTSD fod yn rhwystr nag yn rheswm i beidio rhoi gwaith i rywun.

"Ni ddim yn bobl ddrwg, mae nifer ohonom gyda sgiliau da allai fod o help i'ch busnes."

Diffyg cefnogaeth

Fe wnaeth AS Dwyrain Casnewydd Jessica Morden adrodd stori Mr Lock yn Nhŷ'r Cyffredin yn ystod trafodaeth ar y lluoedd arfog gan ddweud "fod yna ddiffyg cefnogaeth i gyn-filwyr fel Anthony" a dim digon o oruchwyliaeth o'r canolfannau gwaith.

"Mae angen i ni wneud lot mwy i helpu cyn-filwyr nôl i waith, a helpu iddynt ddygymod a bywyd y tu allan i'r Fyddin."

Dywedodd llefarydd ar ran y fyddin: "Mae cymwysterau sy'n cael eu hennill tra ar wasanaeth [gyda'r lluoedd arfog] yn cael eu rhoi i'r unigolyn gan y corff dyfarnu, nid y fyddin.

"Dylai unigolion gysylltu'n uniongyrchol gyda'r corff dyfarnu i gael tystysgrif arall.

"Bydde'n rhaid i unrhyw un ddarparu tystysgrif fel tystiolaeth o'u cymhwyster."