Rheolau cenedlaethol symlach ar ddiwedd y cyfnod clo byr
- Cyhoeddwyd
Mae Prif Weinidog Cymru wedi cadarnhau na fydd yna gyfres o gyfyngiadau lleol mewn gwahanol rannau o Gymru pan ddaw'r cyfnod clo byr i ben ar 9 Tachwedd.
Yn hytrach bydd yna "set symlach o reolau cenedlaethol" a fydd yn "haws i bawb eu deall".
Yng nghynhadledd newyddion Llywodraeth Cymru, dywedodd Mr Drakeford hefyd y bydd yn anghyfreithlon i bobl ddweud celwydd wrth swyddogion y gwasanaeth olrhain er mwyn osgoi gorfod hunan-ynysu.
Yn ogystal bydd taliad newydd o £500 ar gael i bobl ar gyflogau isel sy'n gorfod hunan-ynysu.
Mae'r ffigyrau diweddaraf yn nodi bod 11 yn rhagor o bobl wedi marw o'r haint a bod dros 1,700 o achosion newydd.
20% yn fwy o gleifion Covid yn yr ysbyty
Mae Cymru bron hanner ffordd trwy'r cyfnod 'clo tân' 17 diwrnod, sy'n ymgais i arafu lledaeniad Covid-19 ar draws y wlad.
Er hynny, mae nifer achosion yn parhau i gynyddu, gyda 1,700 yn rhagor o achosion newydd ddydd Gwener, a 1,191 o gleifion yn yr ysbyty - cynnydd o 20% mewn wythnos.
Mae'r ffigyrau, medd Mr Drakeford "yn dweud wrthym ni pa mor bwysig yw'r cyfnod clo tân hyn".
Ychwanegodd: "Ein gobaith yw y bydd y camau rydyn ni gyd yn eu cymryd yn newid cwrs yr haint yma. Yn yr wythnosau yn dilyn y clo tân, fe wnawn ni weld yr impact llawn."
Mynnodd Mr Drakeford y bydd y clo byr yn dod i ben ar 9 Tachwedd, a bydd tafarndai, bwytai a gwasanaethau eraill yn ailagor, er i Iechyd Cyhoeddus Cymru ddweud mai sgyrsiau dan do mewn llefydd fel tafarndai oedd wrth wraidd y cynnydd diweddar yn nifer yr achosion.
Dywedodd Mr Drakeford y bydd yn cyhoeddi mwy o fanylion ddydd Llun ynghylch y rheolau cenedlaethol "syml" newydd.
Ond fydd dim cyfyngiadau lleol fel y rheiny oedd mewn grym ym mwyafrif siroedd Cymru, ynghyd â thref Llanelli a dinas Bangor, hyd ddechrau'r clo byr.
Does dim penderfyniadau eto, meddai, ynghylch rheolau'n ymwneud ar gyfyngu teithio neu gwrdd ag aelodau aelwydydd eraill.
Does dim penderfyniadau eto "chwaith ynghylch lefel y dirwyon am dorri'r rheolau hunan-ynysu wedi cysylltiad gan y gwasanaeth olrhain," ychwanegodd.
Mae'r drosedd newydd yn ymateb i bryderon fod pobl yn rhoi gwybodaeth ffug i swyddogion y gwasanaeth olrhain.
Bydd cyflogwyr hefyd yn cael eu gwahardd rhag atal gweithwyr rhag hunan-ynysu.
Tâl am hunan-ynysu
Cyhoeddodd Mark Drakeford ym mis Medi fod Llywodraeth Cymru wedi neilltuo £32m i ariannu taliadau o £500 i weithwyr ar incwm isel sy'n gorfod hunan-ynysu.
Bydd gweithwyr gofal cymdeithasol hefyd yn derbyn taliad os oes rhaid iddyn nhw hunan-ynysu wedi prawf coronafeirws positif neu wedi cyngor gan y gwasanaeth olrhain.
Bydd yn rhaid i weithwyr wneud cais i'w hawdurdod lleol a bydd modd ôl-ddyddio'r taliad i 23 Hydref.
Dywedodd Mr Drakeford y bydd y rheolau'n cael eu hatgyfnerthu i atal ceisiadau ffug.
Mae'r Ceidwadwyr Cymreig wedi beirniadu gweinidogion am oedi gymaint cyn gweithredu'r cynllun. Mae cynlluniau tebyg eisoes mewn grym yn Lloegr a'r Alban.
Ystyried gostwng y cyfnod hunan-ynysu
Yn hwyrach ddydd Gwener wrth ymateb i sylwadau prif feddyg Cymru am ostwng y cyfnod hunan-ynysu, dywedodd y Prif Weinidog bod y wyddoniaeth yn newid drwy'r amser.
Ar hyn o bryd mae angen i bobl hunan-ynysu am rhwng deg ac 14 diwrnod - hynny'n ddibynnol ar yr amgylchiadau.
Dywedodd Mr Drakeford bod lefel y risg i bobl eraill yn lleihau cryn dipyn wedi wythnos.
"Felly mae prif swyddog meddygol Cymru yn siarad â phrif swyddogion meddygol eraill o'r DU i drafod byrhau y cyfnod hunan-ynysu," meddai.
Dywedodd hefyd y bydd canolfannau cymunedol yn gallu cael grwpiau o hyd at 15 o bobl yn ystod y gaeaf wedi i'r cyfnod clo presennol ddod i ben ar 9 Tachwedd.
Straeon perthnasol
- Cyhoeddwyd23 Hydref 2020
- Cyhoeddwyd20 Hydref 2020
- Cyhoeddwyd27 Medi 2020
- Cyhoeddwyd5 Gorffennaf 2020