Siom i nyrs sy'n aros 11 wythnos am basport newydd

Pobl yn ciwio tu allan i Swyddfa Basport Casnewydd

Mae yna bryder bod "cannoedd os nad miloedd" o deuluoedd yng Nghymru'n wynebu'r ansicrwydd o orfod canslo eu gwyliau haf a cholli arian oherwydd oedi wrth brosesu ceisiadau am basbortau.

Yn ôl un Aelod Seneddol Llafur o Gymru mae angen i Lywodraeth y DU fynd ati i gywiro "blynyddoedd o dan-fuddsoddiad" sydd bellach yn achosi "straen i deuluoedd ar draws Cymru".

Mae un nyrs o Ddinbych wedi colli gwyliau i ddathlu ei hymddeoliad o'r Gwasanaeth Iechyd oherwydd oedi wrth brosesu ei chais am basbort a gafodd ei gyflwyno 11 wythnos yn ôl.

Mae Llywodraeth y DU wedi gwrthod honiad mai tan-fuddsoddiad sydd wrth wraidd y broblem, gan ddweud fod y galw am y gwasanaeth yn "ddigynsail".

Ychwanegodd llefarydd bod 250,000 o geisiadau yn cael eu prosesu bob wythnos ac fe ddylai ymgeiswyr adael hyd at 10 wythnos er mwyn eu derbyn.

'Hiraethus pan aethon nhw'

Drwy gydol y pandemig mae Medwen Griffiths o bentref Henllan, ger Dinbych, wedi bod yn gweithio mewn ysbyty cymunedol fel nyrs yn gofalu am gleifion.

Wrth iddi baratoi i ymddeol ddiwedd yr haf, fe benderfynodd fynd ar wyliau i Rufain gyda ffrindiau.

Ond wrth i'r diwrnod hedfan agosáu fe ddaeth Medwen yn fwy pryderus nad oedd ei phasbort wedi cyrraedd.

Pan gyrhaeddodd diwrnod y daith i Rufain, roedd ei ffrindiau wrthi'n gadael y wlad ar eu gwyliau ond doedd Medwen dal heb dderbyn ei phasbort.

Mae hi'n 11 wythnos yn union ers i Medwen gyflwyno'i chais am basport

"Ar ôl inni fod yn gweithio ers dwy flynedd drwy'r pandemig oeddan ni'n edrych ymlaen," meddai, "ond ges i fy ngadael ar ôl - dim pasport!

"O'n i reit hiraethus pan aethon nhw."

Ers cyflwyno ei chais mae Medwen yn dweud iddi gysylltu hefo'r Swyddfa Basbort sawl gwaith i geisio dod o hyd i'w chais ond yn dweud bod hynny wedi bod yn ofer.

"Doeddan nhw methu helpu. Oeddan nhw'n d'eud bod o'n prosesu a wedyn ddaru nhw ddweud doeddan nhw methu ffendio fo."

'Pob math o helynt'

Fe gyflwynodd llefarydd Llafur ar fewnfudo - AS Aberafan, Stephen Kinnock - ddadl yr wythnos ddiwethaf yn Nhŷ'r Cyffredin yn galw ar Lywodraeth y DU i ymddiheuro am yr oedi.

"Mae o'n achosi pob math o straen ar deuluoedd a phryder bod pres yn cael ei golli," meddai.

"Hefyd, mae pobl wedi colli gwaith, cyfweliadau swyddi dramor ac mae'n achosi pob math o helynt."

Yn ystod y ddadl yr wythnos ddiwethaf, fe alwodd Mr Kinnock ar Lywodraeth y DU i fynd i'r afael â'r rhestrau aros drwy honni fod yr oedi o ganlyniad i dan-fuddsoddiad a diffyg paratoi.

Ond mae Llywodraeth y DU wedi gwrthod hynny, gan ddweud bod yr oedi a rhestrau aros o ganlyniad i alw digynsail am wasanaethau ar drothwy'r haf.

Dywedodd llefarydd ar ran y Swyddfa Basbort bod staff yn prosesu 250,000 o geisiadau yr wythnos a bod "98.5% o geisiadau yn cael eu cwblhau o fewn 10 wythnos".

"Fe ddylai ymgeiswyr gyflwyno y cais 10 wythnos cyn bod nhw angen eu pasbort oherwydd y cynnydd yn y galw, gyda 5 miliwn o bobl wedi oedi eu ceisiadau dros gyfnod y pandemig."

• Canslo hediad drwy decst awr cyn y daith

• TUI: Canslo gwyliau teulu a hwythau ar yr awyren

Mae Medwen yn dal i aros am ei phasbort 11 wythnos ers cyflwyno ei chais a thra bod hi wrthi yn dechrau edrych ar wyliau arall ar gyfer diwedd y flwyddyn, mae'n dweud nad ydy hi am dalu dim nes bod y pasbort yn ei llaw.

Ychwanegodd: "Maen nhw isio sortio hyn allan i weld be' sy'n mynd mlaen ac mae angen mwy o bres mewn."