Gweinidog iechyd Cymru Eluned Morgan yn galw am gadoediad yn Gaza

Dau blentyn o Balestina yn sefyll mewn rwbel yn Khan Younis, de Gaza

Mae gweinidog iechyd Cymru, Eluned Morgan, wedi galw am gadoediad yn Gaza - yr aelod cyntaf o'r cabinet i wneud hynny.

Mae Mark Drakeford wedi adleisio safiad arweinydd Llafur y DU, Syr Keir Starmer, gan alw am "saib dyngarol" i ganiatáu cymorth i gyrraedd sifiliaid yn Gaza.

Mae Llywodraeth Cymru wedi gwrthod gwneud sylw.

Dywedodd Ms Morgan wrth WalesOnline: "Byddai cadoediad ar unwaith yn arbed cannoedd, os nad miloedd, o fywydau diniwed."

Ychwanegodd: "Ar ben hyn, mae'n rhaid i ni alw am ryddhau gwystlon Israel a rhaid i'r byd sefyll gyda'i gilydd i gondemnio ymosodiadau milain Hamas ar 7f Hydref a'r cynnydd mewn ymddygiad gwrth-semitaidd."

'Calonogi' Hamas

Mewn araith ddydd Mawrth, dywedodd Syr Keir Starmer ei fod yn deall galwadau am gadoediad ond nad dyna'r "sefyllfa gywir" ar hyn o bryd.

Dadleuodd y byddai cadoediad yn "calonogi" Hamas sy'n llywodraethu yn Gaza, y mae Llywodraeth y DU yn eu hystyried yn derfysgwyr, ac y byddai'n gadael eu seilwaith yn gyfan, gan eu galluogi i gynnal ymosodiadau yn y dyfodol.

Mae Syr Keir Starmer yn wynebu ffrae fewnol o fewn ei blaid gan fod nifer o uwch wleidyddion - gan gynnwys Maer Llafur Llundain, Sadiq Khan, ac Anas Sarwar, arweinydd Llafur yr Alban - wedi galw am gadoediad.

Yn ei sylwadau i WalesOnline, dywedodd Eluned Morgan y dylai Cymru alinio â safiad y Cenhedloedd Unedig sydd wedi galw am gadoediad dyngarol di-oed a pharhaus yn Gaza gan arwain at roi'r gorau i elyniaeth.

"Yng nghanol trasiedi, beth bynnag yw'r hawliau a'r camweddau sy'n gysylltiedig â'r rhesymau dros wrthdaro, dylai ceisio heddwch fod yn egwyddor oesol sy'n llywio ein gweithredoedd ac mae'n rhaid i ni i gyd ddal ar y gred y gall dynoliaeth fod yn drech," ychwanegodd.

"Dylai ceisio heddwch fod yn egwyddor oesol," meddai Eluned Morgan

Yn dilyn galwadau Mark Drakeford am "saib dyngarol" dros y penwythnos, dywedodd arweinydd seneddol Plaid Cymru, Liz Saville Roberts ar X, Twitter gynt: "Edrychwch ar y golygfeydd dirdynnol o Gaza.

"Rhowch eich hun yn eu hesgidiau nhw a gofynnwch am faint mae 'saib' yn dderbyniol cyn i ladd plant ddechrau eto.

"Mae Plaid Cymru yn galw am gadoediad."

'Y drasiedi barhaus'

Mae mwy na thraean y gwleidyddion yn Senedd Cymru wedi arwyddo 'Datganiad o Farn' yn galw am gadoediad ar unwaith yn Gaza, sydd hefyd yn mynegi "pryder dwys ynghylch y drasiedi barhaus yn Israel a Gaza".

Mae Plaid Cymru yn ceisio ennyn cefnogaeth drawsbleidiol i'r ddadl yr wythnos nesaf ar ôl toriad hanner tymor Senedd Cymru.

• Rhyfel Israel-Gaza: Cymraes yn ofni am ffrindiau a chydweithwyr

• 'Mae pawb yn Israel yn 'nabod pobl sydd wedi marw'

Mae'r aelodau hynny sydd wedi arwyddo'r datganiad yn dweud eu bod yn "condemnio'r ymosodiadau ar ddinasyddion Israel a'r arfer o gymryd gwystlon", a'u bod hefyd yn "bryderus iawn ynghylch y bomio a'r gwarchae yn Gaza".

Mae tua 1.4 miliwn o bobl wedi ffoi o'u cartrefi yn Gaza, gyda 600,000 ohonynt bellach mewn gwersylloedd y Cenhedloedd Unedig

Maen nhw wedi galw am "ddiwedd ar y gwarchae er mwyn caniatáu cyflenwadau hanfodol i'r ardal".

Nid oes gan y Senedd rôl ffurfiol mewn materion tramor ond gall fynegi barn, ac mae'r datganiad yma'n caniatáu i aelodau unigol ddangos sut maen nhw'n teimlo am yr hyn sy'n digwydd yn y Dwyrain Canol ar hyn o bryd.

Mae'r Ceidwadwr Darren Millar a chyn-arweinydd y Torïaid, Paul Davies hefyd yn cefnogi'r 'Datganiad o Farn'.