Ymgynghoriad ar roi organau yn dod i ben

Dywed Llywodraeth Cymru y gallai cyfraith newydd arwain at chwarter yn fwy o organau'n cael eu rhoi

Bydd ymgynghoriad cyhoeddus ar gyfraith newydd i newid y drefn o roi organau yn dod i ben ddydd Llun.

Cafodd y Mesur Drafft ar Drawsblannu Dynol (Cymru) ei gyhoeddi fis Mehefin.

Bydd pobl yn rhoddwyr os nad ydyn nhw wedi optio allan o fod ar y gofrestr rhoi organau, o dan y drefn arfaethedig.

Mae gweinidogion yn gobeithio cyflwyno'r ddeddf newydd erbyn 2015.

Mae rhai, gan gynnwys grwpiau crefyddol, wedi codi pryderon am y rheolau newydd.

Ond yn ôl rhai sy'n gefnogol, byddai'n arwain at gynnydd o hyd at chwarter yn nifer yr organau sy'n cael eu rhoi.

Yng Nghymru'r llynedd, dim ond 67 o bobl oedd wedi rhoi organau i'w trawsblannu - ond mae 'na ryw 300 o bobl yn disgwyl am organau ar hyn o bryd.

Wrth lansio'r mesur drafft, dywedodd y Gweinidog Iechyd Lesley Griffiths:

"Rwy'n credu ei bod hi'n amser cyflwyno newid yn y gyfraith ynghyd â rhaglen gyfathrebu ac addysgol newydd i annog pobl i wneud penderfyniad ac i sicrhau bod eu teuluoedd yn ymwybodol o'u dewis."

Pryderon

Ond mae'r ddeddfwriaeth wedi denu beirniadaeth, gyda'r Eglwys yng Nghymru, yr Eglwys Babyddol yng Nghymru a Chenhadaeth Uniongred Cymru i gyd wedi codi pryderon.

Mewn datganiad adeg y cyhoeddwyd y mesur drafft, dywedodd esgobion yr Eglwys yng Nghymru y dylai Cristnogion gael eu hannog i ymuno â'r gofrestr rhoddwyr, ond fod rhoi organau yn "anrheg allgarol" a "ddylai gael ei roi o ddewis ac nid yn ganiataol".

"Mae tystiolaeth y byddai system o roi 'awtomatig' yn cynyddu nifer yr organau sy'n cael eu rhoi...yn dal i fod yn amheus," ychwanegodd yr esgobion.

Yn gynharach eleni, daeth arolwg barn gan BBC Cymru/ICM o 1,000 o bobl i'r casgliad fod 63% o blaid a 31% yn erbyn y polisi.

Mae Llywodraeth Cymru hefyd wedi cynnal ymgynghoriad, oedd yn gofyn nifer o gwestiynau am gyflwyno'r polisi, gan gynnwys pa ffactorau dylid eu hystyried wrth benderfynu a oedd unigolyn yn byw yng Nghymru a faint o bwys i'w roi ar ddymuniadau'r teulu.

Roedd y gweinidog wedi cyhoeddi crynodeb o'r ymateb, a oedd yn dangos fod 52% o blaid a 39% yn erbyn y newid.

Doedd yr ymgynghoriad ddim yn gofyn yn uniongyrchol a oedd pobl yn cefnogi'r mesur - ond roedd 1,124 o'r rhai a ymatebodd wedi awgrymu barn, gyda 642 o blaid a 482 yn erbyn.