Galw am atebion brys wedi i lwch ddisgyn ar dai a cheir

Cafodd lluniau o'r llwch yn yr awyr ac ar geir eu cyhoeddi ar wefan gymdeithasol

Mae Aelod Seneddol De Clwyd wedi galw am "atebion brys" wedi digwyddiad pan gafodd llwch llif ei ryddhau i'r awyr o ffatri Kronospan yn y Waun ger Wrecsam.

Dywedodd Susan Elan Jones fod trigolion yr ardal yn "haeddu eglurhad teilwng" am yr hyn a ddigwyddodd nos Fercher.

Disgrifiodd trigolion sut y disgynnodd cawod o lwch ar yr ardal.

Fe gafodd Kronospan 12 o gwynion yn dilyn y digwyddiad, a ddaw lai nag wythnos wedi tân ar yr un safle.

Mae'r cwmni wedi ymddiheuro.

Sefyllfa 'cwbl annerbyniol'

Dywedodd Susan Elan Jones: "Yn dilyn digwyddiad neithiwr, mae fy etholwyr yn haeddu eglurhad teilwng am yr hyn ddigwyddodd."

"Yn debyg i achosion blaenorol, rydw i wedi cysylltu â Chyngor Wrecsam a Chyfoeth Naturiol Cymru.

"Wrth reswm, rwy'n cydnabod fod Kronospan yn gyflogwr lleol pwysig iawn. Rwy'n cydnabod pwysigrwydd y diwydiant.

"Fodd bynnag, mae'r sefyllfa'n gwbl annerbyniol ac anghynaladwy i fy etholwyr. Mae angen atebion brys yn ogystal â sicrwydd na fydd hyn fyth yn digwydd eto."

Dywedodd Cynghorydd gogledd y Waun, Frank Hemmings: "Bydd cyfarfod yn cael ei gynnal gyda'r Grŵp Cyswllt Amgylcheddol, y Cyngor Tref a Kronospan ddydd Llun.

"Bydd disgwyl i Kronospan ddarparu eglurhad am y digwyddiad pryderus wrth Cyfoeth Naturiol Cymru a Chyngor Wrecsam."

Llwch 'ymhob man'

Dywedodd Sam Heyward, sy'n byw yn lleol, fod llwch "dros y llwybrau a cheir a thai - roedd ymhob man".

"Roedd fel tasai hi'n bwrw llwch llif a deunydd MDF. Dwi'n clywed fod dwy gêm bêl-droed wedi cael eu gohirio o'i herwydd," meddai.

"Wedi'r digwyddiad, anfonodd Kronospan bobl i 'sgubo'r ffyrdd yn ogystal a thancer i chwistrellu dŵr dros y pren a'r llwch, i'w atal rhag chwythu i ffwrdd.

"Mae pobl yn poeni. Digwyddodd hyn ychydig ddyddiau wedi tân yn y ffatri'r wythnos ddiwethaf.

"O edrych ar y llwch, mae'n edrych fel petai wedi cael ei brosesu mewn rhyw fodd, felly dydyn ni ddim yn siŵr a ydy'n cynnwys cemegion ai peidio."

Fe fu tân yn ffatri Kronospan lai nag wythnos yn ôl

Dywedodd cwmni cyfreithwyr Huw James, sydd eisoes yn cynrychioli 70 o deuluoedd Y Waun mewn achos cyfreithiol yn erbyn Kronospan, eu bod yn ymwybodol o'r llwch sydd wedi ymddangos, a'i fod yn "nodweddiadol o'r problemau y mae trigolion wedi bod yn cwyno amdano ers nifer o flynyddoedd."

Maen nhw'n mynd â'r cwmni i gyfraith oherwydd "llwch, arogl a sŵn" y credir ei fod yn tarddu o'r safle.

Ymddiheuriad

Fe gafodd Kronospan 12 o gwynion yn dilyn y digwyddiad.

Mewn datganiad, dywedodd y cwmni: "Dymuna Kronospan ymddiheuro'n llaes i'r trigolion am y digwyddiad a arweiniodd at ryddhau ffibrau neithiwr.

"Cafodd y broses ei hatal ar unwaith, a dechreuwyd ar broses lanhau ar ac oddi ar y safle."

Ychwanegodd y cwmni y dylai unrhyw un sydd wedi ei effeithio gan y digwyddiad gysylltu â'r ffatri.