Tirlithriad Ystalyfera: Dim bwriad symud pobl o'u tai

Bu'n rhaid symud pobl o 10 o dai ar Heol Cyfyng yn ardal Pant-teg y llynedd

Does gan Gyngor Castell-nedd Port Talbot ddim cynlluniau i symud mwy o bobl o'u tai yn Ystalyfera er bod pryder y gall rhagor o dirlithriadau ddigwydd yn yr ardal.

Yn ôl arweinydd y cyngor, Rob Jones, mae arolygon manwl ar y tir o gwmpas ardal Pant-teg wedi codi rhagor o bryder dros 50 o dai mewn ardal wahanol o'r pentref. ond dyw trigolion ddim wedi cael cyfarwyddyd i symud o'u cartrefi am nad oes tystiolaeth o fygythiad gwirioneddol i fywydau.

Y llynedd bu'n rhaid symud pobl o 10 o dai ar Heol Cyfyng yn ardal Pant-teg ar ôl i dir y tu ôl i'r adeiladau gwympo i lawr y mynydd.

Bellach, mae'r cyngor yn pryderu y gall tir ar y mynydd uwchben y pentre' gwympo tuag at dai ar ochr arall Heol Cyfyng, Heol y Graig, a Heol yr Eglwys.

Rob Jones yw arweinydd y cyngor ers yr etholiadau lleol ym mis Mai y llynedd

Dywedodd Mr Jones: "Mae'r arolygon newydd yn dangos ail ardal, sef ardal canol Panteg, ond mae problem wahanol yno, sef bod deunydd y tirlithriad yn eistedd uwchben y tai ar ochr y mynydd.

"Dydyn ni ddim yn gallu rhagweld pryd bydd tirlithriadau'n digwydd, ond bydd tirlithriad yn effeithio ar y tai sydd wedi cael eu categoreiddio yn barth perygl uwch.

"Mae'n rhaid i ni wahaniaethu rhwng Heol Cyfyng ac ardal canol Pant-teg. Ar Heol Cyfyng roedd yna berygl gwirioneddol i'w bywydau ac felly roedd rhaid i'r cyngor gweithredu.

"Beth fydd yn digwydd nawr gyda chanlyniad yr arolwg hwn yw y bydd rhagor o archwilio a monitro yn digwydd - yn benodol y tai sydd wedi cael eu categoreiddio fel rhai risg uchel iawn."

Mae nifer o dirlithriadau wedi digwydd yn yr ardal yn y gorffennol

Bydd cyfarfod cyhoeddus yn cael ei gynnal nos Lun yn Ysgol Gyfun Ystalyfera er mwyn esbonio'r mapiau newydd sydd yn dangos yr arolygon.

Mae disgwyl i deuluoedd gafodd orchmynion i adael eu cartrefi ym mis Awst y llynedd i fynychu'r cyfarfod.

Mae nifer ohonynt wedi cael eu hailgartrefu mewn llety dros dro heb wybod pryd y gallan nhw ail ddychwelyd i'w cartrefi yn y pentref.

Cafodd tribiwnlys ei ohirio ym mis Tachwedd ar ôl i dri o drigolion y tai apelio yn erbyn penderfyniad y cyngor. Bydd eu hachosion nhw yn cael eu clywed ym mis Mawrth.

Yn y cyfamser mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi bod grant o £800,000 ar gael i Gyngor Castell-nedd Port Talbot i'w helpu i ymateb i'r tirlithriadau diweddar sy'n parhau ym Mhant-teg.