Sut beth yw ennill Ysgoloriaeth yr Urdd Bryn Terfel?
- Cyhoeddwyd
Nos Wener 12 Hydref, bydd cystadleuaeth Ysgoloriaeth yr Urdd Bryn Terfel yn cael ei chynnal ym Mhafiliwn Llandrindod.
Mae chwech o berfformwyr mwyaf addawol Eisteddfod yr Urdd Brycheiniog a Maesyfed yn cystadlu am y wobr ariannol o £4,000, i'w ddefnyddio er mwyn meithrin eu talent.
Cystadleuwyr 2018 yw Elwyn Siôn Williams, Celyn Cartwright, Epsie Thompson, Glain Rhys, Emyr Lloyd Jones a Jodi Bird
Cafodd Cymru Fyw sgwrs â rhai o gyn-enillwyr yr Ysgoloriaeth i glywed sut wnaeth ennill y wobr newid eu bywydau:
Mirain Haf
Mae Mirain yn wyneb cyfarwydd i nifer ohonon ni, ac wedi perfformio ar lwyfannau ac ar y sgrin ers blynyddoedd. Hi oedd enillydd cyntaf yr ysgoloriaeth, nôl yn 1999.
Mirain Haf oedd y gyntaf i ennill Ysgoloriaeth Bryn Terfel - yn y mileniwm diwethaf!
"Y peth dwi'n gofio fwya' ydi cael amser hyfryd gefn llwyfan efo'r cystadleuwyr eraill i gyd. Doedd 'na neb yn siwr iawn beth i'w ddisgwyl, gan mai honno o'dd y flwyddyn gynta', felly mi wnaethon ni gyd drio meddwl am y peth fel cyngerdd yn hytrach na chystadleuaeth.
"Roedd ennill yn sicr yn help pan o'n i'n cyfweld am golegau drama, o ran cael enw Bryn ar y CV, ac wrth gwrs yn ariannol hefyd. Mae Bryn yn dal i fod yn gefnogol iawn.
"Mi ges i fy nerbyn i'r Royal Academy of Music flwyddyn ar ôl ennill, ac wedi dal ati i berfformio ers hynny. Dwi newydd orffen taith gyda Gruff Rhys, gan berfformio mewn llefydd anhygoel fel Canolfan y Mileniwm a'r Barbican yn Llundain.
Mirain (gwaelod ar y dde) gydag aelodau eraill 9Bach
"Dwi hefyd yn aelod o'r band 9Bach, ac wedi cael teithio dros y byd hefo nhw, a dwi ar fin cychwyn ymarferion efo Theatr Genedlaethol Cymru ar gyfer eu taith nhw o'r sioe Nyrsys."
Gair o gyngor:
"'Swn i'n cynghori cystadleuwyr eleni i fod yn ddoeth wrth ddewis eu rhaglen, i ddangos eu hun ar eu gorau ac, wrth gwrs, i fwynhau'r profiad!"
Rakhi Singh
Rakhi oedd yr offerynnwr cyntaf i ennill y wobr, a hynny yn 2004 yn dilyn ei llwyddiant ar y feiolin yn Steddfod Ynys Môn.
"Roedd hi'n ddiddorol i mi fod yn cystadlu yn erbyn nifer o fathau gwahanol o gystadleuwyr, gan mod i wedi arfer cymryd rhan mewn cystadlaethau feiolin yn unig.
"Dwi ddim yn gwybod sut mae'r beirniaid yn ei wneud e, i feirniadu rhywun sy'n gwneud dawns y glocsen, yn erbyn canwr, yn erbyn rhywun ar y feiolin!
Rakhi Singh oedd yr offerynnwr cyntaf i ennill y wobr
"Roedd e'n gyffrous. Ond nes i fynd i gornel ddistaw i gael llonydd a chlirio fy meddwl cyn cystadlu - ti'n cystadlu, felly ti eisiau bod yn y meddwl gorau i ti dy hun.
"Beth oedd yn braf wedyn oedd siarad 'da pobl, achos o'n i wedi gwneud y gwaith caled erbyn 'ny! Dwi ddim yn meddwl bo' ti byth yn disgwyl ennill. Dwi'n hapus os dwi'n teimlo mod i wedi gwneud fy ngorau.
"O'n i yn gadael coleg ar y pryd - roedd e'r amser perffaith - o'n i angen prynu feiolin ac angen cefnogi fy hun wrth adael coleg. Ges i gymryd amser i feddwl be' o'n i eisiau ei wneud. Nes i astudio yn breifat. Roedd e'n anhygoel i gael y gefnogaeth bryd hynny.
Mae Rakhi Singh bellach yn aelod o fudiad cerddorol sy'n cyflwyno cerddoriaeth glasurol mewn ffordd "fodern a ffres"
"Mae fy mywyd cerddorol yn newid yn rheolaidd. Bellach dwi'n rhan o sefydliad Manchester Collective sy'n dod â cherddoriaeth glasurol i'n byd ni heddiw. Mae'n fodern a ffres, ond yn dod â'r gerddoriaeth o'r gorffennol i nawr.
"Mae cerddoriaeth glasurol mor anhygoel - ond mae rhai pobl fel tasen nhw ei ofn. A dydyn ni ddim bob amser yn ei werthu yn dda iawn! Byddwn ni'n dod i Gaerdydd i deithio yn fuan, a dwi'n gyffrous iawn am hynny."
Gair o gyngor:
"Rydyn ni'n byw mewn byd eithaf swnllyd, â llawer o bethau sy'n cymryd dy sylw di - dwi'n gwneud ymdrech i beidio bod yn distracted. Rhaid i ti ddilyn dy lais mewnol a bod y gorau alli di."
Elgan Llŷr Thomas
Yn 2010, yr enillydd balch oedd y tenor o Gyffordd Llandudno, Elgan Llŷr Thomas.
"Er ei bod hi'n wyth mlynedd ers i mi gystadlu am yr Ysgoloriaeth, mae'r diwrnod yn glir yn fy nghof. Roedd yr holl broses yn fythgofiadwy, o drefnu'r rhaglen, i'r dosbarth meistr a'r noson ei hun.
"Mae yna sawl atgof melys, ond fy hoff atgof ydy'r teimlad gefais tra'n canu Anfonaf Angel am y tro cyntaf. Doedd y gân heb gael ei chyhoeddi eto a dwi'n cofio cysylltu gyda Robat Arwyn i ofyn am ganiatâd i'w chanu… un o'r e-byst pwysicaf i mi yrru erioed!
Canodd Elgan Llŷr Thomas Anfonaf Angel am y tro cyntaf wrth gystadlu am y wobr yn 2010
"Yn sicr, roedd ennill y gystadleuaeth hon yn ddylanwad mawr arnaf ac yn sylfaen gadarn iawn i'm gyrfa fel canwr proffesiynol.
"Roedd y wobr ariannol yn gymorth enfawr hefyd. Ariannodd fy mlwyddyn gyntaf yn y Guildhall, Llundain. Y wobr arall wrth gwrs, a'r wobr bwysicaf i mi oedd cael rhoi'r geiriau 'Enillydd Ysgoloriaeth Bryn Terfel' ar fy CV. Agorodd hyn lawer o ddrysau i mi ac rwyf yn hynod ddiolchgar am gael y profiad unigryw hwn. Dyma wobr hynod werthfawr i berfformiwr ifanc yng Nghymru.
"Erbyn hyn, rwyf wedi bod allan o'r coleg ers dros dwy flynedd a hynny ar ôl wyth mlynedd o astudio! Yn yr amser yma, bues yn Emerging Artist gydag Opera'r Alban ac ar hyn o bryd yn Artist Harewood gydag Opera Cenedlaethol Lloegr (ynghyd â chyn-enillydd arall, Rhian Lois).
"Llynedd, mi wnes i fy debut ym Mharis gyda'r Theatre des Champs-Élysées yn Il Barbiere di Siviglia (Barbwr Seville). Byddaf hefyd yn gwneud fy debut yn America'r flwyddyn nesaf yng Ngŵyl Ojai, California."
Bydd Elgan Llŷr Thomas yn perfformio yn America yn 2019
Gair o gyngor:
"Y cyngor gorau fedra i ei gynnig i gystadleuwyr y gystadleuaeth hon yw i chi ddangos yr hyn rydych wedi'i baratoi ers wythnosau hyd eithaf eich gallu (hyd yn oed os ydych yn crynu y tu mewn!).
"Mae'n wir ei bod hi'n bwysig arddangos talent, ymarfer yn drylwyr a chynllunio rhaglen addas, ond y prif beth yw arddangos eich personoliaeth. Drwy wneud hyn byddwch yn teimlo'n ymlaciedig a chartrefol iawn ar y llwyfan. Chi fel person sy'n ennill y wobr, nid eich llais, nid eich offeryn, nid eich clocsiau… yr hyn sydd gennych i'w gynnig fel artist."
Enlli Parri
Dawnsiodd Enlli, o Gaerdydd, ei ffordd i'r brig yn 2014.
"Roedd cystadlu yn y gystadleuaeth yn anhygoel. Roeddwn i'n ifanc iawn (newydd adael yr ysgol) felly roedd yn brofiad eithaf brawychus hefyd a dweud y gwir.
"Ddim yn aml mae dawnswraig yn cael y cyfle a'r rhyddid i gyflwyno syniadau unigryw mewn slot o 12 munud. Bu'n rhaid i mi fod yn greadigol a threulio amser yn creu fy nghyflwyniad o ddim, ond dysgais lawer drwy wneud hynny.
Er mai fel dawnswraig enillodd Enlli Parri aeth ymlaen i astudio'r ffliwt yn y Guildhall School of Music and Drama
"Roedd y penwythnos ei hun yn waith caled. Ond roedd digon o amser hefyd i gymdeithasu a dod i adnabod y cystadleuwyr eraill gan olygu bod y noson ei hun yn teimlo fel criw o ffrindiau'n cyflwyno cyngerdd yn hytrach na chystadleuaeth.
"Mae'r noson ei hun yn teimlo fel ddoe. Aeth cyfnod y perfformio heibio'n gyflym ond roedd yr eiliadau yn aros am y canlyniad yn teimlo fel oes.
"Fe gymerodd hi rai diwrnodau i mi wir sylweddoli fy mod i wedi ennill yr ysgoloriaeth. Mae gen i atgofion melys iawn o'r noson ei hun ac mae'n brofiad y byddaf yn ei drysori am byth.
"Gan mai dechrau ar fy mywyd coleg yn astudio'r ffliwt yn y Guildhall School of Music and Drama oeddwn i pan enillais, roeddwn am gadw fy mhen i lawr a gweithio'n galed, ond gan fod Bryn Terfel ei hun yn gyn-fyfyriwr y coleg cefais gryn dipyn o sylw yno!
Mae Enlli yn wyneb cyfarwydd ar lwyfan Eisteddfod yr Urdd a'r Genedlaethol
"Roedd y profiad ei hun, a'r broses o greu cyflwyniad arbrofol yn werthfawr iawn gan ei fod wedi rhoi hyder i mi arbrofi gyda syniadau newydd.
"Graddiais o'r Guildhall gyda gradd Dosbarth Cyntaf dros yr haf ac yn ystod fy astudiaethau cefais gyfle i chwarae gyda cherddorfa'r LSO, mynychu cwrs meistr yn yr Almaen yn ogystal â chael dosbarthiadau meistr gyda nifer o ffliwtwyr blaenllaw.
"Rydw i hefyd wedi cael gwahoddiad i chwarae mewn nifer o gyngherddau gan gynnwys premier byd o ddarn a ysgrifennwyd ar gyfer un ffliwt a'r llais."
Gair o gyngor:
"Mwynhewch! Dyna'r peth pwysicaf. Yn aml rwy'n meddwl pa mor anhygoel y byddai gallu ail-fyw'r profiad, ac felly pa bynnag mor flinedig y byddwch yn teimlo yn ystod y gwaith paratoi, manteisiwch i'r eithaf ar bob eiliad - ennill neu beidio mae'n brofiad cwbl unigryw a bythgofiadwy."
Pob lwc i gystadleuwyr Ysgoloriaeth yr Urdd Bryn Terfel 2018!
Hefyd o diddordeb: