Nyrsys a staff GIG yn protestio am 'ddirmyg' cyflogau

Torf yn protestio y tu allan i'r Senedd ddydd Sadwrn

Mae cannoedd o nyrsys a staff GIG yn protestio ar draws Cymru wedi iddyn nhw gael eu hepgor o godiad cyflog a gyhoeddwyd yn ddiweddar.

Bydd bron i filiwn o weithwyr yn y sector cyhoeddus yn derbyn codiad cyflog sy'n uwch na graddfa chwyddiant - gan gynnwys meddygon, deintyddion a'r heddlu - fel diolch am eu "cyfraniad allweddol" yn ystod y pandemig.

Ond ni chafodd nyrsys na meddygon ifanc eu cynnwys am eu bod nhw wedi cytuno ar ddêl tair blynedd yn 2018.

Dywedodd gweinidogion eu bod yn gweithio gydag undebau i sicrhau'r pecyn cyflog "gorau posib" i bob gweithiwr iechyd.

Roedd cynlluniau am brotestiadau fore Sadwrn yng Nghaerdydd, Abertawe, Merthyr Tudful a Phen-y-bont ar Ogwr fel rhan o brotest ehangach drwy'r DU.

"Roedd gen i gymaint o ofn, fe wnes i ysgrifennu ewyllys," meddai Naomi Jenkins

Mae Naomi Jenkins yn nyrs 29 oed yn Abertawe. Dywedodd: "Dy'n ni ddim yn dweud nad yw pobl eraill yn haeddu codiad cyflog - ond ry'n ni hefyd.

"Ry'n ni wedi gweithio mor galed ac wedi bod trwy gymaint yn yr argyfwng yma, ac rydyn ni o hyd achos dyw Covid ddim wedi mynd i ffwrdd.

"Mae wedi bod yn gyfnod mor frawychus i bawb yn y GIG... fe wnes i hyd yn oed ysgrifennu ewyllys rhag ofn i rywbeth ddigwydd i mi.

"Bob dydd ro'n i'n dod adre' mewn dagrau am fy mod i'n poeni y bydden i'n dod â'r feirws adre at fy merch fach. Wnaeth rhai o 'nghydweithwyr ddim gweld eu plant am wythnosau, ond wnaeth yr un ohonon ni ddim mynd i'r gwaith.

"Felly mae cael ein gadael allan o'r codiad cyflog yma gan y llywodraeth [y DU] yn ofnadwy - mae'n gic go iawn."

O dan gytundeb yn 2018, bydd nyrsys yn cael codiad cyflog fis Ebrill nesaf, ond mae undebau am i lywodraethau'r DU a Chymru ddod â hynny ymlaen er mwyn dangos gwerthfawrogiad o staff y GIG.

"Mae nyrsys sy'n gwneud penderfyniadau am fyw neu farw yn cael eu talu llai na rheolwyr archfarchnadoedd," medd Amy Mainwaring

Mae Amy Mainwaring yn nyrs arbenigol ac yn un o drefnwyr protest Caerdydd. Dywedodd: "Fe welais i hysbyseb am berson i gasglu sbwriel yn Llundain, ac roedd y cyflog yn uwch na'r hyn dwi'n ei gael.

"Mae yna nyrsys sy'n gorfod mynd at fanciau bwyd.

"Mae 540 o staff y GIG wedi marw o coronafeirws, ac mae nifer ohonom ni wedi colli cydweithwyr. Roedd nifer yn nyrsys oedd wedi ymddeol, ond a ddaeth yn ôl i helpu.

"Felly pan ydyn ni'n cael ein hanwybyddu o'r codiad cyflog, roedd nyrsys a staff yn teimlo ei bod yn bryd peidio sefyll yn ddistaw. Rwy'n gobeithio fod gweinidogion yn gwrando."

'Cefnogaeth y cyhoedd'

Mae'r staff yn gobeithio y daw cefnogaeth gan y cyhoedd a fu'n cymeradwyo i'r GIG yn ystod y cyfnod clo.

Mae arolwg gan undeb Unsain yn awgrymu bod 69% o'r cyhoedd yn credu y dylai staff y GIG gael codiad cyflog cynnar oherwydd coronafeirws.

Dywedodd Llywodraeth Cymru y byddai dêl newydd i staff y GIG yng Nghymru yn cael ei gytuno drwy adolygiad cyhoeddus annibynnol.

Ychwanegodd llefarydd eu bod yn cydnabod y "gwaith anhygoel" sy'n cael ei wneud bob dydd gan weithwyr y GIG, a'u bod yn gweithio gydag undebau i gael y pecyn cyflog "gorau posib" i bob gweithiwr iechyd.