'Mwy o bwysau' ar ambiwlansys ers codi cyfyngiadau

Mae'n anodd ymdopi â'r galw cynyddol, medd Steve Bennett

Mae'r gwasanaeth ambiwlans yn derbyn galwadau sy'n gysylltiedig ag alcohol bob awr o'r dydd ers llacio cyfyngiadau Covid-19.

Mae'r galw ar y gwasanaeth wedi cynyddu yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, wrth iddyn nhw dderbyn dros 100 o alwadau bob dydd ble mae bywyd yn y fantol.

Ond mae'r pwysau wedi cynyddu ymhellach wrth i natur y galwadau ddychwelyd i'w lefelau cyn y pandemig, yn ôl un parafeddyg.

"Nawr mae'r tafarndai wedi ailagor, ni'n mynd 'nôl i'r syrthio, y baglu a'r dadleuon, yr ymladd a hyd yn oed y domestics sy'n gysylltiedig ag alcohol," medd Steve Bennett o Wasanaeth Ambiwlans Cymru.

"Mae'n rhoi llawer o bwysau ar ein hadnoddau. Yn bendant, rydyn ni'n ymateb i fwy o alwadau bob dydd.

"Ry'n ni'n ceisio ymdopi â hynny, ond dim ond hyn a hyn o gerbydau y gallwn ni eu gyrru allan yna."

Ambiwlans ar feic

Mae'n haws cyrraedd cleifion ar adegau prysur ar gefn beic na mewn ambiwlans traddodiadol, medd Mr Bennett

Nid cerbydau yw'r unig adnoddau y mae'r gwasanaeth yn eu defnyddio.

Pan fydd digwyddiadau mawr fel rygbi'r Chwe Gwlad, cyngherddau, neu hyd yn oed siopa Nadolig yn achosi i'r ardal i gerddwyr yng nghanol Caerdydd brysuro, mae'n fwy anodd i ambiwlans traddodiadol gyrraedd claf, gan arafu eu hamser ymateb.

Roedd Mr Bennett yn un o'r rhai sefydlodd yr Uned Ymateb Beiciau ar ddiwedd 2016 - gan osod cynnwys ambiwlans ar feiciau - ac mae'n parhau i weithio shifftiau gyda nhw, yn ogystal â'i brif swydd gyda'r gwasanaeth.

Mae'r beiciau yn pwyso 57kg

"Pan 'da chi'n ceisio cael ambiwlans pum tunnell a hanner i mewn drwy'r torfeydd, yn enwedig 70,000 o bobl, dydych chi ddim yn mynd i unman," meddai.

"Ond mae'r beiciau'n gyflym, maen nhw'n chwim, ac eto maen nhw'n cario'r un offer â Cherbyd Ymateb Sydyn neu ambiwlans. Yr unig beth na allwn ei wneud ydy symud cleifion."

Mae'n golygu bod y beiciau'n pwyso 57kg ac mae'r staff wedi'u hyfforddi i fynd yn araf drwy dorfeydd.

'O ddamwain ffordd i eni babi'

Ddydd Sadwrn treulion ni'r diwrnod yn dilyn Mr Bennett a'i gydweithiwr Terry Bowsher, sy'n dechnegydd meddygol brys, wrth i ddegau o filoedd o bobl gyrraedd y brifddinas ar gyfer diwedd y Chwe Gwlad.

Roedd rhan olaf y shifft yn gymysgedd disgwyliedig o achosion yn ymwneud ag alcohol.

Cafodd un claf a oedd wedi syrthio ei drin a'i ryddhau, ac fe gafodd un arall ei drin a'i roi mewn tacsi tuag at yr Adran Damweiniau ac Achosion Brys - y ddau yn osgoi'r angen am ambiwlans.

Ond fe wnaeth dau alwad yn y prynhawn danlinellu'r rôl y mae sefydliadau allweddol a gweithwyr brys yn eu chwarae ar ddiwrnodau prysur yng nghanol y ddinas.

Fe wnaeth y parafeddygon gyrraedd Ms Gregory o fewn munud

Am 15:27 daeth galwad yn dweud bod menyw wedi baglu yng Ngorsaf Caerdydd Canolog - funud yn ddiweddarach, roedd Mr Bennett a Mr Bowsher yno.

Roedd Michelle Gregory, 62, a'i ffrind wedi gobeithio osgoi'r ciwiau ar gyfer y trên adref i Devizes yn Lloegr a gadael y gêm yn gynnar - ond fe wnaeth Ms Gregory faglu a chwympo, gan adael y nyrs gyda'i hysgwydd o bosib wedi'i datgymalu.

Neilltuodd staff yr orsaf ardal iddi gael ei thrin, i ffwrdd o'r miloedd o deithwyr oedd yn cael eu tywys i'w platfform.

Rhoddodd Mr Bennett a Mr Bowsher feddyginiaeth i Ms Gregory i leddfu ei phoen nes i'r ambiwlans gyrraedd am 16:24 - er y byddai'n saith awr arall nes i'w cydweithwyr allu trosglwyddo Ms Gregory i'r Adran Damweiniau ac Achosion Brys, gymaint oedd y galw ar wasanaethau'r ysbyty.

Cafodd yr Uned Ymateb Beiciau ei sefydlu yn 2016

Am 17:52 daeth ail alwad o Heddlu Trafnidiaeth Prydain (BTP), yn dweud bod dyn wedi syrthio rhwng trên ac ymyl platfform.

O fewn pedair munud roedd Mr Bennett a Mr Bowsher yno.

Rhoddodd swyddogion BTP gymorth i ostwng Mr Bennett i'r claf, tra bod Mr Bowsher yn rhoi'r cyflenwadau angenrheidiol iddo o'r platfform.

Yn ystod yr awr nesaf, fe wnaeth eu cydweithwyr o gerbyd ymateb sydyn, ambiwlans, yr ambiwlans awyr a'r gwasanaeth tân ymuno â nhw.

• Ceredigion: Pryder am gwtogi gwasanaeth ambiwlans

• 'Mwy o straen ar ambiwlansys nag ar frig y pandemig'

• Ymosodiadau ar weithwyr brys 'yn digwydd yn amlach'

Cafodd y claf ei drosglwyddo i Ysbyty Athrofaol Cymru, ble mae'n cael ei drin yn yr uned gofal dwys ar ôl dioddef anafiadau fydd yn newid ei fywyd.

"Mae pob awr o bob dydd yn wahanol," meddai Mr Bennett.

"Gallwn ddechrau'r shifft yn y bore a mynd i ddamwain ffordd, a'r galwad olaf o'r dydd fydd geni babi."