Nodi pen-blwydd yr Ŵyl Gerdd Ryngwladol yn 50

Mae côr cymunedol NEW Voices yn gwneud eu hymddangosiad cyntaf yn y cyngerdd nos Sadwrn

Bydd sawl pen-blwydd yn cael ei ddathlu mewn cyngerdd arbennig yn Eglwys Gadeiriol Llanelwy nos Sadwrn.

Bydd y digwyddiad arbennig yn nodi hanner canmlwyddiant Gŵyl Gerdd Ryngwladol Gogledd Cymru, Jiwbilî Platinwm y Frenhines a degawd cydnabod Llanelwy fel dinas swyddogol.

Bydd y brif ŵyl i nodi hanner canmlwyddiant yr Ŵyl Gerdd yn digwydd rhwng 17 Medi a 1 Hydref ond nos Sadwrn fe fydd yna ragflas ar y dathliadau mawr.

Yr Athro William Mathias wnaeth sefydlu'r ŵyl ym 1972, gan ddewis Cadeirlan Llanelwy fel lleoliad oherwydd ei acwsteg "perffaith" gyda'r nod o ddenu mwy o artistiaid i ogledd Cymru.

Cyfansoddodd gerddoriaeth ar gyfer sawl achlysur brenhinol, gan gynnwys Jiwbilî Arian y Frenhines yn 1977 a phriodas y Tywysog Charles a Diana Spencer yn 1981.

'Gwell na Sydney!'

Dywedodd y cyfarwyddwr artistig Ann Atkinson: "Mae Eglwys Gadeiriol Llanelwy yn amgylchedd acwstig perffaith i arddangos ein harlwy hynod dalentog yn y cyngerdd lansio ac yn yr ŵyl ei hun.

"Mae'r cyfuniad o'r garreg a'r pren yn creu rhywbeth hudolus iawn rhywsut."

Mae acwsteg yr eglwys gadeiriol yn arbennig iawn, medd Ann Atkinson

"Rwyf hefyd wedi perfformio yn y neuadd gyngerdd yn Nhŷ Opera Sydney ac, er bod gan y neuadd honno acwstig gwych, a bod yn onest mae'n rhaid i mi ddweud bod Eglwys Gadeiriol Llanelwy yn lleoliad llawer gwell yn acwstig."

Yn ôl Robert Guy, Cyfarwyddwr Cerdd y Gerddorfa mae rhaglen y cyngerdd agoriadol wedi'i dewis yn benodol i'r dathliad triphlyg.

Dywedodd: "Bydd yn cynnwys Zadok the Priest, cerddoriaeth sy'n gysylltiedig â'r Coroni a'r Priodasau Brenhinol yn ogystal â cherddoriaeth a gomisiynwyd ar gyfer y NEW Sinfonia gan yr ŵyl yn ystod ein cyfnod preswyl ynghyd â cherddoriaeth gan fy mrawd, Jonathan."

'Un o uchafbwyntiau'r calendr diwylliannol'

Bydd côr cymunedol newydd NEW Voices a cherddorfa NEW Sinfonia, a sefydlwyd gan Robert a'i frawd Jonathan Guy yn ymddangos am y tro cyntaf yn ystod dathliad hanner canmlwyddiant yr ŵyl.

Yn rhan o'r digwyddiad bydd gweithgareddau cymunedol, perfformiadau mewn ysgolion lleol a gweithdai cerdd yn cael eu cynnal yn ystod y pythefnos.

Y gweithdai sy'n nodwedd o'r ŵyl, wnaeth ysbrydoli Robert Guy i ddod yn gerddor proffesiynol yn y lle cyntaf.

"Pan oeddwn i'n 16, mi wnes i gymryd rhan mewn gweithdy addysgiadol yng Ngŵyl Gerdd Ryngwladol Cymru a rhoddodd brofiad cynnar i mi o weithio gyda cherddorfa broffesiynol a cherddorion proffesiynol," meddai.

"Ers ei sefydlu gan y cyfansoddwr arloesol, William Mathias, mae wedi tyfu i fod yn un o uchafbwyntiau'r calendr diwylliannol yma yng Nghymru ac mae bellach wedi'i sefydlu'n gadarn fel un o'n trysorau cenedlaethol."