Elin Jones: 'Gorhawlio' tocynnau Eisteddfod 'wedi'i setlo'

Mae mater "gorhawlio" tocynnau am ddim i'r Eisteddfod Genedlaethol "wedi'i setlo", medd Cadeirydd y Pwyllgor Gwaith Elin Jones AS, sydd bellach "wedi symud ymlaen".

Wrth siarad ar ddiwrnod agoriadol y gweithgareddau, dywedodd ei bod yn edrych ymlaen at brifwyl lwyddiannus iawn yn Nhregaron.

Ddydd Sadwrn yw diwrnod swyddogol cyntaf Eisteddfod Ceredigion 2022, ond nos Wener fe fydd sioe gyntaf y brifwyl - Lloergan - yn cael ei chynnal yn y pafiliwn.

Wrth siarad ar Dros Frecwast fore Gwener dywedodd Elin Jones bod cod ar gyfer teuluoedd difreintiedig a ffoaduriaid yng Ngheredigion wedi'i rannu yn "fwy helaeth na be' oedd fod digwydd" a bod "gorhawlio eitha' difrifol wedi digwydd gan rai".

• Yr Eisteddfod Genedlaethol ar Cymru Fyw

• Eisteddfod: Trefn parcio Tregaron 'ddim yn ddigon'

• O'r archif: Sêr y Steddfod

• Mynediad am ddim i'r Brifwyl i blant cynradd lleol

Dywedodd: "Fe na'th nifer, yn ddiniwed, feddwl bod y cod ar eu cyfer nhw, a'i hawlio fe...

"Fe na'th 'na rai fod tamed bach yn rhy glyfar o bosib a defnyddio'r cod ar gyfer tocynnau am ddim ar gyfer pob diwrnod o'r wythnos."

"Roedd yna nifer, dwi'n cytuno, wedi 'neud cais am y tocynnau yma yn ddiniwed ond do'dd pawb heb, ac o'dd e'n gwbl amlwg erbyn y bore Llun pan edrychodd yr Eisteddfod Genedlaethol ar eu system nhw bythefnos yn ôl bod yna orhawlio eitha' difrifol wedi digwydd gan rai."

Cafodd Elin Jones ei hurddo i'r Orsedd yn Eisteddfod Bae Caerdydd yn 2018

Ychwanegodd: "Cynllun oedd hwn ar gyfer pobl yng Ngheredigion ond fe o'dd yna deuluoedd na'th geisio am y tocynnau am ddim o bob rhan o Gymru... o Gaerdydd a Llundain fel mae'n digwydd.

"Felly gorfwyd dod â'r cynllun i ben a chyflwyno cynllun newydd i deuluoedd difreintiedig a ffoaduriaid unwaith eto."

Y penwythnos hwn bydd holl blant cynradd Ceredigion yn cael mynd i'r Eisteddfod am ddim.

'Dewch yn gynnar'

Roedd y brifwyl i fod ei chynnal yn Nhregaron yn 2020 ond bu'n rhaid gohirio ddwywaith yn sgil y pandemig.

Yr hyn sy'n bwysig nawr yw edrych ymlaen wedi gorfod aros mor hir am y brifwyl, ychwanegodd Ms Jones.

"Bydden i'n annog pawb i ddod y penwythnos cyntaf wrth i ni ddathlu Dadeni'r Eisteddfod Genedlaethol.

"Bydd perfformiadau byw yn mynd 'mlaen tan hwyr y nos - fe fydd yna syrcas, pob math o oleuo ac wrth gwrs fe fydd Jess, Dafydd Iwan a nifer o bobl eraill yn perfformio ar y penwythnos cyntaf a llawer mwy yn ystod yr wythnos.

"Fe fydden ni'n annog pawb sy'n gallu dod i'r maes y penwythnos cyntaf - peidiwch â'i gadael hi tan y penwythnos olaf achos mae 'na gymaint yn digwydd a hyd yn oed mwy ar y penwythnos cyntaf na'r olaf."

Y Cardis yn codi mwy na'r gofyn

Mae'r pwyllgorau lleol eleni wedi codi rhyw £470,000 ac "wedi codi mwy na'r hyn yr oedd yr Eisteddfod Genedlaethol yn gofyn ac wedi codi mwy na'r ail darged a osodwyd," ychwanegodd Ms Jones.

"Mae pob cymuned o Aberteifi, hyd at ffiniau Machynlleth, wedi cwrdd â'u targed ac felly wedi chwalu y darlun stereotype o'r Cardi."

Dywedodd hefyd ei bod yn falch bod pobl o bob ardal wedi bod yn brysur yn llunio pob math o faneri ac arddangosfeydd i groesawu'r brifwyl.

"Mae pob hewl yn arwain at Dregaron bellach," meddai.

Wrth siarad â Radio Wales ychwanegodd Ms Jones ei bod hi'n drist bod rhai pobl allweddol wedi'u colli ers y cyhoeddiad bod y brifwyl yn dod i Geredigion.

Ddydd Iau bydd y brifwyl yn nodi cyfraniad Selwyn Jones - oedd i fod yn lywydd anrhydeddus gyda'i wraig Neli.