Rhun ap Iorwerth: 'Dim amserlen i refferendwm annibyniaeth'

Ni fydd Plaid Cymru yn addo amserlen ar gyfer refferendwm ar annibyniaeth, meddai eu harweinydd newydd Rhun ap Iorwerth.

Dan ei ragflaenydd, Adam Price, fe wnaeth y blaid addo cynnal refferendwm o fewn pum mlynedd pe bai wedi ennill yr etholiad diwethaf.

Ond fe ddywedodd Mr ap Iorwerth, a gymerodd yr awenau ym mis Mehefin, ei fod am weld "newid pwyslais, o bosib".

Er ei fod yn "100% ymroddedig" i'r nod, dywedodd ei fod am "ddod â phobl ar siwrne' tuag at annibyniaeth".

'Tôn bositif'

Mewn cyfweliad gyda BBC Cymru, dywedodd ei fod am i'r blaid wneud yr achos dros annibyniaeth i bob math o bobl - gan gynnwys rhai oedd newydd symud i Gymru o Loegr.

"Mae [annibyniaeth] yn rhywbeth dwi'n gwbl grediniol sydd ei angen yn ymarferol er mwyn sicrhau dyfodol llewyrchus i Gymru," meddai'r Aelod Senedd dros Ynys Môn.

"Ond siwrne' ydy hi, a dwi eisiau dod â phobl efo ni ar siwrne' tuag annibyniaeth."

Cafodd ei benodi yn arweinydd ar ôl i Mr Price ymddiswyddo yn dilyn adroddiad damniol i ddiwylliant mewnol y blaid.

Dywedodd Rhun ap Iorwerth nad oedd llawer o wahaniaeth rhyngddo ef ac Adam Price yn wleidyddol

Er nad oedd 'na wahaniaeth mawr rhyngddo ef a Mr Price, meddai, dywedodd bod gan y blaid gyfle "i bwyso re-set" ac i "symleiddio ein neges ni".

Dywedodd Mr ap Iorwerth, sy'n disgrifio ei hun fel gwleidydd "pragmataidd", ei fod hefyd am osod "tôn bositif" ar gyfer Plaid Cymru.

Yn etholiad diwethaf y Senedd yn 2021, dywedodd Mr Price y byddai am gynnal refferendwm o fewn pum mlynedd pe bai'n dod yn brif weinidog.

Yn y diwedd, fe ddaeth y blaid yn drydydd tu ôl i Lafur a'r Ceidwadwyr. Cyfaddefodd Mr Price yn ddiweddarach y byddai annibyniaeth yn cymryd "yn hirach nag y bydden ni'n gobeithio".

'Dim tir cyffredin â'r Torïaid'

"Dydw i ddim yn gosod amserlen," meddai Mr ap Iorwerth, wrth drafod y pwnc.

"Dwi drwy fy oes wedi cefnogi annibyniaeth i Gymru, a dwi ar dân eisiau gweld y dydd hwnnw yn dod.

"Ond siwrne ydy hi a phobl Cymru sydd yn gorfod penderfynu, ar ddiwedd y dydd, beth ydy cyflymder y siwrne honno."

• Rhun ap Iorwerth: Y newyddiadurwr a drodd yn wleidydd

• Plaid Cymru: 'Byddaf yn ddigyfaddawd wrth weithredu'

• Cadarnhau Rhun ap Iorwerth yn arweinydd Plaid Cymru

Ers Tachwedd 2021 mae Plaid a llywodraeth Lafur Cymru wedi bod mewn cytundeb cydweithredu, sy'n golygu cydweithio ar bolisïau gan gynnwys prydau am ddim i blant ysgolion cynradd.

Mae Mr ap Iorwerth yn parhau gyda'r cytundeb, sydd i fod i ddod i ben ar ôl tair blynedd.

Mewn strategaeth wleidyddol a gytunwyd gan eu haelodau eleni, fe ddywedodd y blaid na fyddan nhw'n cydweithio gyda'r Ceidwadwyr.

Doedd dim tir cyffredin rhwng ei blaid ef a'r Torïaid, ychwanegodd Mr ap Iorwerth.