Hwyliau Melin Llynon yn troi unwaith eto

Mae geirfa ar ddiwedd yr erthygl i bobl sy'n dysgu Cymraeg.

Mae hwyliau Melin Llynon wedi dechrau troi eto a Lloyd Jones y melinydd yw’r dyn sy’n gyfrifol am hynny.

Mae Lloyd yn gweithio gyda’r pobydd Richard Holt sy’n rhedeg busnes Melin Llynon ar Ynys Môn.

• Gwrandewch ar sgwrs Lloyd Jones ar raglen Aled Hughes ar Radio Cymru.

Roedd Lloyd yn gweithio yn y felin rhwng 1999 a 2016.

Ond nid yw’r felin wedi bod yn gweithio ers blynyddoedd ac mi gollodd Lloyd ei waith fel melinydd yn 2016.

Lloyd Jones

Mae Lloyd yn falch iawn i fod yn ôl yn gweithio yno.

Meddai: “Mae’n odidog i weld hi’n troi eto.

“Mae’n braf bod yn ôl. Dwi’n hogyn o Landdeusant a dwi’n rhan o Landdeusant.

“Dwi wedi dod nôl i redeg y felin. O’n i yma am 15 mlynedd yn gweithio.

“Ges i fy nysgu gan y melinwr wnaeth drwsio'r felin yn 1974. Nhw wnaeth ddysgu’r grefft i fi.”

Cafodd Melin Llynon ei adeiladu yn Llanddeusant yn 1775 er mwyn cynhyrchu blawd.

Hi yw’r unig felin wynt sydd dal i weithio yng Nghymru heddiw.

Y gobaith yw i gynhyrchu blawd sydd ddigon da i fwyta. Bydd Lloyd yn troi hwyliau'r felin bob penwythnos, pan mae'r tywydd yn dda.

Ers 2019 y pobydd Richard Holt sydd wedi bod yn rhedeg busnes Melin Llynon

Yn y gorffennol roedd dros 50 o felinau ar Ynys Môn. Roedd y melinau yn gallu cynhyrchu digon o flawd i fwydo Cymru i gyd.

Roedd Melin Llynon yn cynhyrchu rhwng tri a chwech tunnell y flwyddyn o flawd. Roedd y blawd yn cael ei werthu.

Meddai Lloyd: “Mae o yn gyfrifoldeb mawr... edrych ar ei hôl hi a bod yn ofalus efo hi. Hon ydy’r unig un yng Nghymru sydd dal i droi.”

hwyliau/blades

melin/mill

melinydd/miller

cyfrifol/responsible

pobydd/baker

(g)odidog/splendid

trwsio/repair

crefft/craft

cynhyrchu/producing

blawd/flour

gorffennol/past

tunnell/ton