Galw am gomisiynydd dŵr i fynd i'r afael â llifogydd

Yn ôl Cyfoeth Naturiol Cymru, mae un o bob saith eiddo yng Nghymru mewn perygl o lifogydd

Mae adroddiad newydd wedi cynnig 17 o argymhellion i weinidogion Cymru, gyda’r nod o feithrin y gallu i wrthsefyll llifogydd erbyn 2050.

Comisiwn Seilwaith Cenedlaethol Cymru sydd wedi cyhoeddi’r adroddiad sy’n tanlinellu pwysigrwydd cyfuno natur a’r gymuned wrth fynd i’r afael â phroblemau llifogydd cynyddol.

Yn ôl Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC), mae un o bob saith eiddo yng Nghymru mewn perygl o lifogydd.

Dywedodd un o arweinwyr y comisiwn, Dr Eurgain Powell, fod yr argymhellion yn "heriol ond ymarferol hefyd".

Ond ychwanegodd fod angen sefydlu rôl Comisiynydd Dŵr newydd i edrych ar sut mae "addasu a bod yn fwy gwydn i lifogydd yn y dyfodol.”

Dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod yn "croesawu" yr adroddiad ac am "ystyried ei argymhellion yn ofalus.

Mae Olwen Davies yn poeni nad yw pethau am ddigwydd yn ddigon cyflym

Yn Aberteifi, mae Maer y dref yn byw mewn ardal sydd yn dioddef llifogydd yn gymharol gyson wrth i Afon Teifi godi’n uchel.

“Chi’n gweld e’n llifo lan a bydd e’n dod i stepen cynta’r drws” meddai'r cynghorydd Olwen Davies.

Mae yna gynlluniau yn eu lle bellach er mwyn codi wal a fyddai’n lleihau’r perygl o lifogydd llanw i tua 90 o gartrefi a busnesau yn Aberteifi.

Cynlluniau sy’n cael eu croesawu gan nifer yn yr ardal.

'Mae e ‘di cymryd blynydde'

Dywedodd Olwen Davies: “Y gofid yw bod pethau ddim yn digwydd yn ddigon cyflym.

"Ni’n byw ar bwys yr afon a ni wedi gweld pobl yn dod a 'neud yr ymchwil, ond mae e ‘di cymryd blynydde o waith.

"Mae hwn yn mynd i warchod llawer o dai, a thai hanesyddol, a neud yn siŵr fod pob un lleol yn saff".

Mae Olwen yn byw mewn ardal lle mae llifogydd yn broblem cyson, meddai

Mae CNC yn rhybuddio bod yr argyfwng hinsawdd am ddod â thywydd mwy eithafol ac felly bod ‘na fwy o bwysigrwydd nag erioed fod pobl yn gwybod ac yn deall y peryglon.

Wedi 18 mis o waith, mae’r comisiwn yn pwysleisio bod angen ffyrdd naturiol er mwyn mynd i’r afael â phroblem llifogydd.

Mae yna fwriad i ddefnyddio elfennau naturiol yr amgylchedd er mwyn cadw dŵr mewn ardaloedd mwy diogel, ac ar ben hynny, mae yna fwriad i sicrhau fod gan gymunedau bŵer i allu gweithredu.

Mae Dr Eurgain Powell yn rhybuddio bod "y broblem yn mynd i gynyddu"

Ond mae Dr Eurgain Powell yn rhybuddio bod "y broblem yn mynd i gynyddu".

“Mae’r bobl sy’n gweithio o fewn y sector yn delio gyda’r problemau sy’n codi heddi’, a dy’ nhw ddim yn cael cyfle i feddwl ymlaen i’r dyfodol.

"Mae’r argymhellion yn yr adroddiad yn gobeithio rhoi fframwaith iddyn nhw feddwl sut y’ ni’n gallu paratoi ar gyfer heriau’r dyfodol a chydweithio gyda’r holl asiantaethau".

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Rydym yn croesawu'r adroddiad a byddwn yn ystyried ei argymhellion yn ofalus ochr yn ochr ag adolygiadau eraill wrth gefnogi dyfodol Rheoli Perygl Llifogydd yng Nghymru.

"Rydym yn ymwybodol iawn o ba mor ddinistriol y gall effeithiau llifogydd fod, ar gartrefi, bywoliaeth a bywydau pobl, a dyna pam rydym eisoes wedi ymrwymo i ariannu amddiffyniad llifogydd ychwanegol ar gyfer 45,000 o gartrefi ac wedi cynnal ein cyllid lefel uchaf erioed ar gyfer ein Rhaglen Llifogydd eleni, sef £75m.

"Mae angen gweithredu ar y cyd ledled Cymru, ond ni allwn ei wneud ar ein pennau ein hunain.

"Rydym yn cydnabod anghenion a rôl ystod eang o randdeiliaid wrth gyflawni rheoli perygl llifogydd a gwytnwch yn yr hinsawdd."