Galw am ymchwiliad i gontract cwmni preifat dadleuol â bwrdd iechyd

Mae nifer o feddygfeydd teulu eisoes wedi cael eu trosglwyddo'n ôl i fyrddau iechyd gan eHarley Street

Mae gwleidyddion wedi galw am ymchwiliad i fwrdd iechyd a'u perthynas â chwmni rheoli meddygon teulu.

Mae'r rhan fwyaf o'r meddygfeydd teulu sy'n cael eu rheoli gan eHarley Street yng Nghymru wedi cael eu trosglwyddo'n ôl i Fwrdd Iechyd Aneurin Bevan yn dilyn pryderon ynghylch diogelwch, staffio a chyflenwad.

Dywedodd gweinidogion Llafur a gwleidyddion Torfaen, Lynne Neagle a Nick Thomas-Symonds, eu bod yn dal i glywed cwynion am Ganolfan Feddygol Pont-y-pŵl - un o dair meddygfa sydd ar ôl gan y cwmni yn ardal y bwrdd iechyd.

Mae'r cwmni yn honni eu bod yn cael eu targedu oherwydd eu bod wedi'u lleoli yn Lloegr.

Dywedodd y bwrdd iechyd, sydd wedi bod yn monitro'r feddygfa, nad ydyn nhw wedi "nodi unrhyw dorri cytundebau na phryderon diogelwch".

Cafodd y cwmni rheoli meddygon teulu ei feirniadu gan gleifion, meddygon, a hyd yn oed y prif weinidog ar ôl i BBC Cymru ddatgelu pryderon ynghylch sut roedd y meddygfeydd yn cael eu rhedeg.

Mae galwadau am ymchwiliad yn dyddio'n ôl i'r llynedd pan gwynodd cleifion - rhai â salwch terfynol - am drafferthion i gael apwyntiadau a thriniaethau mewn meddygfeydd sy'n gysylltiedig ag eHarley Street.

Ar un adeg, roedd eHarley Street, sydd wedi'i lleoli yn Swydd Gaerlŷr, yn cefnogi naw practis yng Nghymru o bell - wyth yn ardal Bwrdd Iechyd Aneurin Bevan.

Er bod pump wedi cael eu trosglwyddo'n ôl, mae eHarley Street yn dal i reoli Meddygfa Gelligaer, ger Ystrad Mynach, Sir Caerffili, a Phractis Meddygol Llyswyry yng Nghasnewydd, yn ogystal ag ym Mhont-y-pŵl, sy'n gwasanaethu tua 17,000 o gleifion.

Mae meddygfa yng Nghaerdydd a oedd yn cael ei reoli gan y bartneriaeth hefyd wedi cael ei drosglwyddo'n ôl i'r bwrdd iechyd.

Dywedodd Lynne Neagle ei bod yn dal i glywed cwynion am Ganolfan Feddygol Pont-y-pŵl

Gwnaeth Ms Neagle, Aelod Seneddol Torfaen ac ysgrifennydd addysg Cymru, y cais ar y cyd â Mr Thomas-Symonds, AS yr etholaeth a gweinidog cysylltiadau UE Llywodraeth y DU.

Ysgrifennon nhw at y corff gwarchod gwariant cyhoeddus, Archwilio Cymru, yn anfodlon â chanlyniad 10 cyfarfod gyda'r bwrdd iechyd, a ddywedodd wrthyn nhw nad oedd wedi "nodi unrhyw bryderon diogelwch cleifion uniongyrchol".

Mewn datganiad ar y cyd, dywedodd y gwleidyddion: "O ystyried y misoedd sydd wedi mynd heibio, a phryderon parhaus y cyhoedd, nid ydym yn credu y bydd yr ymateb hwn yn rhoi'r lefel o sicrwydd sydd ei hangen ar etholwyr."

Dywedon nhw fod eu llythyr at y corff gwarchod yn galw ar yr archwilydd cyffredinol i edrych i "ymgysylltiad y bwrdd iechyd ag eHarley Street a rheolaeth ddilynol y contractau".

Ychwanegon nhw nad oedden nhw'n beirniadu'r staff yn y ganolfan feddygol o gwbl, "yr ydym ni'n gwybod eu bod nhw'n gweithio gyda llawer o ymroddiad, yn aml o dan yr hyn rydyn ni'n ei ddeall sy'n amgylchiadau anodd".

Y cwmni'n 'cael ei dargedu'

Dywedodd eHarley Street fod y gwleidyddion wedi parhau i "godi'r mater drwy'r wasg wrth wrthod nifer o gynigion am ddeialog adeiladol".

"Mae'n digwydd yng nghyd-destun blwyddyn cyn yr etholiad, gyda'r dirwedd wleidyddol yng Nghymru yn newid yn gyflym," ychwanegodd.

Cwynodd y bartneriaeth meddygon teulu am "dan-ariannu cronig, fformwlâu ariannu hen ffasiwn a burn-out y gweithlu" yng Nghymru a honnodd eu bod wedi gwario "arian personol a phreifat i sefydlogi gweithrediadau a recriwtio staff clinigol".

Croesawodd gyfranogiad Archwilio Cymru, gan ychwanegu: "Mae barn gynyddol bod y bartneriaeth yn cael ei thargedu, o leiaf yn rhannol, oherwydd ei fod yn ddarparwr o Loegr sy'n gweithredu yng Nghymru."

Mewn ymateb, dywedodd y ddau wleidydd nad ydyn nhw'n gwneud "unrhyw ymddiheuriad o gwbl, fel cynrychiolwyr etholedig, am wneud ein gwaith o sefyll dros ein hetholwyr".

Y bwrdd iechyd 'heb nodi pryderon diogelwch'

Dywedodd y bwrdd iechyd eu bod yn "parhau i weithio'n agos gyda'r bartneriaeth, trwy drefniadau monitro gwell, mewn perthynas â'r tri phractis i sicrhau cydymffurfiaeth gytundebol a darpariaeth barhaus o wasanaethau gofal sylfaenol hygyrch".

Ychwanegodd: "Nid yw'r monitro gwell wedi nodi unrhyw dorri cytundebau na phryderon diogelwch."

Dywedodd Archwilio Cymru eu bod "eisoes wedi gwneud gwaith i gael gwell dealltwriaeth o sut mae'r bwrdd iechyd yn rheoli'r pryderon maen nhw wedi'u nodi".

"Unwaith y bydd y gwaith cychwynnol hwnnw wedi'i gwblhau, bydd yr archwilydd cyffredinol yn penderfynu a oes angen unrhyw waith archwilio pellach ar y materion hyn."

Croesawodd y ddau wleidydd ddull Archwilio Cymru a dywedodd eu bod yn edrych ymlaen at glywed gan yr Archwilydd Cyffredinol Adrian Crompton "maes o law ar ôl iddo benderfynu ar y camau gweithredu nesaf".

Dywedodd Llywodraeth Cymru eu bod yn ymwybodol o bryderon ynghylch Meddygfa Pont-y-pŵl, ond bod y bwrdd iechyd yn "gyfrifol am reoli cydymffurfiaeth gytundebol ac unrhyw gefnogaeth angenrheidiol i'r practis".

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.