Cartrefi newydd i bobl o Wcráin 'ddim yn cyd-fynd â'r ardal'

Cyn ffoi Wcráin, roedd Ms Gorodnycha yn byw ac yn gweithio yn Kyiv fel cynhyrchydd teledu

Ers ffoi o’i chartref yn Kyiv, Wcráin mae Kateryna Gorodnycha a’i mab wedi bod yn byw gyda noddwyr ac mewn hostel.

Bellach maen nhw'n rhai o'r cyntaf i symud i unedau yn Llanilltud Fawr, Bro Morgannwg.

"Rwy’n dwli ar y lle. Dyma’n cartref cyntaf ni yng Nghymru," meddai Ms Gorodnycha.

Ond mae'r 90 uned - a fydd yn gartref i ffoaduriaid a theuluoedd digartref - wedi bod yn ddadleuol ymysg trigolion lleol gyda rhai yn honni eu bod yn "hagri'r ardal".

Yn ôl rhai trigolion nid oedd y broses ymgynghori gan Gyngor Bro Morgannwg yn ddigonol.

Dywedodd y cyngor bod "galw brys" ar gyfer tai i ffoaduriaid a theuluoedd digartref a bod y "broses ymgynghori" gyda thrigolion wedi’i chynnal.

Mae’r unedau yn gymysgedd o gartrefi sengl, dau, tri a phedwar gwely

Fe wnaeth y cyngor ddefnyddio hawliau caniatáu datblygu i'w hadeiladu sy'n golygu nid oedd angen i’r awdurdod lleol dderbyn caniatâd cynllunio ar gyfer y 90 uned.

Cafodd y prosiect ei chymeradwyo gan Gyngor Bro Morgannwg, gyda chaniatâd i'r unedau aros ar y safle am gyfanswm o bum mlynedd.

Cyn ffoi Wcráin, roedd Ms Gorodnycha yn byw ac yn gweithio yn Kyiv fel cynhyrchydd teledu.

“Roedd gen i fflat hyfryd yn Kyiv ar y 17eg llawr nes at afon Dnipro. Roedd bywyd yn dda ond newidiodd popeth dros nos," meddai.

Dywedodd ei bod hi'n "ddiolchgar iawn" am y llety yn Llanilltud Fawr ac am garedigrwydd pobl leol.

Mae Kateryna wedi byw gyda noddwyr ger y Bontfaen ac mewn hostel yn y Barri ond mae’n dweud ei bod hi'n hapus gyda lleoliad ei chartref newydd.

“Mae Timur [ei mab] mor mor hapus, achos o’n ni’n arfer byw mewn un ystafell gyda hanner medr rhwng y gwelyau. Mae’n hapus iawn i gael ei ystafell ei hun gyda drws.

“Ry'n ni’n dwlu ar Lanilltud Fawr, mae’n dref ond ar y traeth, mae fel breuddwyd achos yn Wcráin does dim llawer o lefydd ar yr arfordir."

'Ddim yn cyd-fynd gyda'r ardal'

Yn ôl Kate Hollinshead o Gyngor Bro Morgannwg, mae tua 300 o bobl yn byw ar y safle gyda theuluoedd yn symud mewn yn raddol.

"Fe fydd ffoaduriaid Wcráin yn cael eu rhoi yma yn gyntaf ac yna fe fyddwn ni’n clustnodi teuluoedd sy’n ddigartref o Fro Morgannwg sydd wedi bod yn byw mewn llety dros dro."

Mae’r unedau yn gymysgedd o gartrefi sengl, dau, tri a phedwar gwely i’w defnyddio yn y byr dymor tan bod cartrefi mwy parhaol yn cael eu sicrhau, medd y Cyngor.

Ychwanegodd Kate bod yr unedau yma yn gallu cael eu symud sawl gwaith a'u hail-osod ar safleoedd gwahanol.

Esboniodd Kate bod yr unedau yma yn gallu cael eu symud sawl gwaith a'u hail-osod ar safleoedd gwahanol

Ond yn ôl rhai pobl nid oedd y cyngor wedi cynnal yr ymgynghoriad priodol.

Mae Mr McGranaghan, sy’n byw ger y safle, yn croesawu’r ffoaduriaid o Wcráin ond yn dweud bod y cabanau ddim yn "cyd-fynd" gyda'r ardal.

"Mae wedi effeithio ar fy iechyd ac wedi achosi nosweithiau digwsg i mi, roedd hwn yn gytundeb y tu ôl i ddrysau caeedig gan y cyngor.

"Mae'r ffens wedi tynnu'r golau i gyd i ffwrdd o un ochr y tŷ - fyddai dim problem pe bai'r rhain yn cyd-fynd â'r ardal ond dydyn nhw ddim," meddai.

"Pan dwi'n edrych allan o ffenest, dwi methu credu’r peth.

"Mae wedi costio £25 miliwn, sef y buddsoddiad mwyaf y mae'r dref wedi'i gael ar lefel y llywodraeth, a dyma be' ni'n cael."

Mae'r unedau wedi'u hadeiladu ar hen safle Ysgol Eagleswell yn Llanilltud Fawr

Mae cyngor Bro Morgannwg a Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi tua £25m ar hen safle ysgol Eagleswell.

Yn ôl Dave Thomas, sy'n aelod o grŵp gweithredu Eagleswell, nid oedd y cyngor wedi "ystyried" preswylwyr lleol.

"Roedden nhw eisoes wedi penderfynu adeiladu nhw cyn mynd at gynllunio.

"Doedd dim ystyriaeth i unrhyw un sy’n byw yma.

"Maen nhw wedi trio cael cymaint o unedau ag sy’n bosib, gwasgu nhw i mewn a chael cymaint o bobl ag y gallen nhw a heb boeni am faint mae’n ei gostio."

Mae cyfanswm o 90 caban wedi'u hadeiladu ar hen safle ysgol ym Mro Morgannwg

Mae cyngor Bro Morgannwg yn dweud bod yna "angen digynsail am dai".

Dywedodd llefarydd ar ran y safle, sydd bellach yn cael ei adnabod fel Heol Groes, bod y cyngor wedi bod yn rhan o “drafodaethau helaeth gyda thrigolion” ynglŷn â'r datblygiad.

"Aeth y datblygiad drwy'r broses gynllunio arferol ac fe gafodd ei gymeradwyo gan bwyllgor ar ôl cwrdd â'r gofynion angenrheidiol.

"Cymerwyd camau i gynnal preifatrwydd a mynd i'r afael â phryderon eraill a godwyd fel rhan o'r broses honno."

Ychwanegodd y llefarydd bod yna "ganiatâd i’r unedau aros yn eu lle am uchafswm o bum mlynedd a bydd cynlluniau ynglŷn â'u symud yn cael eu cyhoeddi yn y 12 mis nesaf.

"Bydd y gwaith i symud y safle yn dechrau 18 mis cyn diwedd y pum mlynedd, gyda lleiniau 21-27, rhai o'r adeiladau agosaf at eiddo preswyl eisoes, yn cael eu tynnu oddi ar y safle yn gyntaf."