'Angen cael gwared â'r stigma' i annog mwy o bobl ifanc i ddarllen

Mared Fflur yw cadeirydd newydd panel pobl ifanc y Cyngor Llyfrau

Mae angen chwalu'r "stigma" ac annog mwy o ddarllen er pleser os am gynyddu nifer y plant a phobl ifanc sy'n darllen, yn ôl cadeirydd newydd panel pobl ifanc y Cyngor Llyfrau.

Daw sylw Mared Fflur yn sgil pryderon diweddar fod nifer y plant a phobl ifanc sy'n darllen llyfrau yn gostwng yn sylweddol.

Gyda darogan y bydd tlodi plant yn codi i 30% erbyn 2028, mae sicrhau bod gan bobl ifanc fynediad at lyfrau o safon uchel yn allweddol ac yn garreg sylfaen i strategaeth y cyngor.

Yn ôl Ms Fflur, mae'n allweddol bod yna ddigon o lyfrau ar gael sydd wir yn apelio at blant a phobl ifanc.

Er mwyn ceisio annog mwy o blant a phobl ifanc i ddarllen, fe sefydlodd y Cyngor Llyfrau banel pobl ifanc yn 2023 fel bod amrywiaeth o leisiau yn rhannu barn a syniadau am ddarllen er pleser.

"Dwi'n meddwl bod yna stigma mawr o amgylch darllen - yn amlwg 'dan ni yn gweld lefelau darllen ac oedran darllen yn mynd lawr bob blwyddyn," meddai Ms Fflur, sy'n athrawes yn Ysgol Glan Clwyd.

"Mae'n her ychwanegol i ni yng Nghymru o ran bod angen datblygu sgiliau darllen yn y Gymraeg a'r Saesneg.

"Hefyd, i annog llythrennedd mae angen annog darllen er pleser a sicrhau bod yna lyfrau mae plant a phobl ifanc eisiau eu darllen."

Mae "darllen yn ein helpu i ddeall y byd", medd prif weithredwr y Cyngor Llyfrau Helgard Krause

Mae'r Cyngor Llyfrau yn dadlau fod pobl ifanc a phlant angen llyfrau oherwydd yr heriau anodd maen nhw'n eu hwynebu bob dydd.

Mae darllen yn ein "helpu i ddeall y byd yn well a be sy'n digwydd o'n cwmpas," yn ôl prif weithredwr y Cyngor Llyfrau, Helgard Krause.

"Mae yna track record hir gan lyfrau - faint o ganrifoedd ma' llyfrau wedi bodoli a phobl wedi defnyddio llyfrau i drosglwyddo gwybodaeth?

"Ry'n ni'n gwybod ei fod e'n gweithio.

"Ma' sawl enghraifft dros y byd lle ni yn gwybod fod darllen llyfrau a llyfrau print yn gallu gwneud gwahaniaeth a helpu i wella safonau."

Mae Lleucu o'r Bala yn credu bod Covid wedi cael effaith ar arferion darllen pobl ifanc

Mae Lleucu yn ddisgybl yn Ysgol Godre'r Berwyn yn Y Bala, ac yn ddiweddar mae hi wedi dechrau gweithio yn siop lyfrau Awen Meirion yn y dref.

"Mae yna ddiffyg mewn pontio oedran a hefyd dwi'n teimlo fod lot o blant wedi cael eu heffeithio gan Covid o ran safonau darllen," meddai.

"Weithiau ma' nhw'n embarassed bo' nhw ddim lle ma' nhw fod.

"Mae isio cael gwared ar y stigma o ran darllen."

Mae Joshua yn dweud ei bod hi'n anodd dod o hyd i lyfrau sy'n ei gynrychioli ef

Mae Joshua yn ddisgybl yn Ysgol Glantaf Caerdydd, ac yn dweud ei fod yn teimlo fod angen mwy o ddewis llyfrau i bobl o gefndiroedd gwahanol.

"Un peth sy'n heriol yw ffeindio llyfrau sy'n cynrychioli fi fel person ifanc o gefndir byd eang," esboniodd.

"Mae angen llyfrau i bobl o gwmpas fy oedran i, 17, a ffeindio llyfrau sy'n cynrychioli lleisiau fel fi - nid yn unig o fewn themâu ynglŷn â hil, ond themâu bob dydd."

Mae Alexander wedi mynd ati i sefydlu clwb llyfrau er mwyn gallu trafod a mwynhau darllen gyda ffrindiau

Yn Ysgol Gyfun Gwent Is Coed yng Nghasnewydd mae Alexander wedi mynd ati i sefydlu clwb llyfrau.

"O be' dwi wedi gweld mae'r elfen o fod mewn clwb yn bwysig - y gallu i drafod llyfrau gyda ffrindiau a rhoi barn, heb ofni dweud rhywbeth anghywir," meddai.

"Maen nhw'n gallu bod gyda ffrindiau a phobl maen nhw'n gallu ymddiried ynddyn nhw.

"A hefyd bod mewn cymuned sy'n hoffi darllen a bod yn gyffrous am lyfrau, ac ma' nhw yn mwynhau."

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.