Miriam Isaac: 'Mae mwy i rhyw na rhyw i gael plentyn'

"Y mwya' agored gallwn ni fod am bob math o rhyw y gorau."

Dyma neges y cyflwynydd a'r perfformiwr Miriam Isaac o'r Bontfaen am y gyfres newydd am ryw mae hi'n ei gyflwyno sef Ar Led.

Mae'r gyfres ar Hansh ar S4C yn tynnu sylw at bob agwedd o iechyd rhywiol ac addysg rhyw, o deganau rhyw a chydsyniad i sextio a phrofion STI.

Bu Miriam yn rhannu gyda Cymru Fyw pam ei bod hi mor bwysig i siarad yn agored am ryw.

Meddai: "Mae o'n rhywbeth sy'n ran o'n bywyd ni. Mae 'na lot o myths a falle anwybodaeth allan yna pan mae'n dod at addysg rhyw a iechyd rhyw. Be' 'da ni isho neud ydy bod yn ffynhonnell fedrith pobl ymddiried ynddo a bod ni'n cael y drafodaeth agored 'na am rhyw.

"Os ti'n cael y trafodaeth agored amdano does 'na ddim stigma, does 'na ddim tabŵ."

Miriam gyda'i chyd-gyflwynydd Carwyn Blayney

Siarad yn agored

Ac mae hyn yn cynnwys trafodaeth ar y rhaglen am wahanol fathau o ryw, meddai Miriam: "Mae'n agor y drws yna fod 'na fwy na jest rhyw syth a rhyw i gael plentyn. Mae gymaint mwy iddo fo.

"Mae'n bwysig i siarad am y pethau yma, yn enwedig yn y Gymraeg achos 'da ni'n bobl reit barchus a ddim yn rhannu lot.

"A gobeithio fydd yn helpu pobl ac addysgu pobl mewn ffordd hwyl."

Mae'r gyfres yn canolbwyntio ar bob elfen o ryw a rhywioldeb ac yn ymuno gyda Miriam i gyflwyno ac i rannu arbenigedd mae'r digrifwr Carwyn Blayney ac hefyd Christian Webb, sy'n arbenigwr iechyd rhywiol a lles, a Ffraid Gwenllian, sy'n gweithio fel meddyg iau ac yn cynnal y platfform addysg rhyw Secs ar y cyfryngau cymdeithasol.

Ac mae Miriam yn dweud fod hi wedi dysgu dipyn drwy ffilmio'r gyfres: "Mae rhai o'r rhaglenni yn sôn am berthnasau ac am rywioldeb a chydsyniad. Ac hefyd kinks – 'da ni'n trio trafod lot o bynciau gwahanol.

"Mae 'na kinks o'n i ddim yn gwybod oedd yn bodoli so ges i'n addysgu. Ges i agoriad llygad! Ond y fwya' o wybodaeth sy' gyda chi y gorau.

"O'n i wedi synnu bod cymaint o bobl yn rhannu lluniau heb consent. O'n i'n meddwl bod hwnna yn rili shocking - ti'n ymddiried yn rhywun pan ti'n anfon y pethau yna a does dim cywilydd yn hwnna os 'da chi'n cydsynio i'r peth.

"Dyna pam mae'r rhaglen yma wedi cael ei greu – bod pobl yn dysgu.

"Mae'n cyrff ni'n newid, mae'n perthynas ni efo rhyw yn newid. Mae ynglŷn a chael trafodaeth iach am y pethau yma."

Addysg

Wrth dyfu i fyny roedd Miriam, fel llawer o bobl ifanc, yn dysgu mwy am ryw gan ei chyfoedion, meddai: "Dwi'n meddwl o'n i'n fwy o berson oedd yn siarad efo ffrindiau ac yn cael cyngor ganddyn nhw.

"Tin cael y basics yn yr ysgol fel cofiwch gwisgo condom neu mynd ar y pil. Doedd 'na ddim sôn am rhyw i bobl cwiar a rhyw am bleser, ddim jest i gael plant."

Ac un neges mae'r gyfres yn awyddus i drosglwyddo yw: "Y prif beth yw i gadw siarad. A bod 'na sbectrwm mor fawr pan mae'n dod at rhyw a rhywioldeb a beth mae pobl yn mwynhau.

"Oedd o jest yn agoriad llygad am hynna a bod o'n beth iach i agor y drafodaeth yna."

Iechyd meddwl

Nid dyma'r tro cyntaf i Miriam siarad yn agored am bwnc personol - mae hi wedi rhannu ei phrofiadau iechyd meddwl a'r pyliau o iselder a gorbryder mae hi wedi cael dros y blynyddoedd.

Meddai: "Mae o'n cymryd bach o ddewrder ac mae hwnna'n rhywbeth dwi wedi dysgu dros y blynyddoedd – bod o'n haws ac mae popeth yn teimlo'n ysgafnach unwaith ti wedi rhannu.

"Mae o'n cymryd dipyn i gael y dewrder yna i agor i fyny ac i rannu sut ti'n teimlo ac i fynd i therapi ac i gydnabod yr hyn sy'n digwydd yn dy feddwl di.

"Unwaith i ti wneud hynny mae'r posibiliadau yn fuddiol iawn.

"Os ydy o'n helpu rhywun mae hynna'n beth positif."

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.