Medalau newydd i arwr D-Day, 101, yn lle rhai gafodd eu dwyn

Tony Bird yn eistedd wrth fwrdd yn ystod digwyddiad ar gyfer cyn aelodau'r lluoedd arfog. Mae mewn siwr, crys a thei ac ar ochr chwith ei siaced mae pedwar o fedalau yn cydnabod ei wasanaeth yn yr Ail Ryfel Byd.
Disgrifiad o’r llun,

Tony Bird gyda'i fedalau yn ystod digwyddiad ar gyfer cyn-aelodau'r lluoedd arfog yng Nglanaman ddydd Llun

  • Cyhoeddwyd

Mae medalau newydd wedi eu cyflwyno i gyn-forwr Ail Ryfel Byd ar ôl i'w rai gwreiddiol gael eu dwyn 55 mlynedd yn ôl.

Roedd Tony Bird, sy'n 101 oed ac o Freshwater East yn Sir Benfro, yn aelod o'r Llynges Frenhinol yn ystod y gwrthdaro, ac yn rhan o ymgyrch Glaniadau D-Day yn 1944.

Mewn digwyddiad gyda Military Veterans Club Cymru yng Nglanaman ddydd Llun, fe gafodd y medalau newydd eu rhoi i Mr Bird er mwyn nodi ei ddewrder yn y brwydro.

"Yn 1970, symudais o Sir Gaerloyw i Sir Benfro," eglurodd.

"Doedd y tŷ wnes i brynu ddim yn barod, felly fe wnes i roi llawer o bethau mewn storfa, gan gynnwys medalau.

"Fe wnes i ddarganfod tua dwy flynedd yn ddiweddarach eu bod wedi cael eu dwyn."

Llun grŵp o ddarpar beilotiaid ifanc, yn iwnifform y Llynges - pob un y rhes flaen (oni bai am eu harweinydd yn y canol) yn eistedd gan groesi eu breichiau a'u coesau, a'r ddau res o ddynion y tu ôl iddyn nhw'n sefyllFfynhonnell y llun, West Wales Veterans’ Archive
Disgrifiad o’r llun,

Tony Bird (rhes flaen, trydydd o'r chwith) yn gadét yn Michigan yn yr Unol Daleithiau yn 1943, fel rhan o gwrs ar gyfer darpar beilotiaid

Fe gafodd casgliad o bedair medal eu rhoi i Mr Bird ddydd Llun.

"Wnes i ddim gweld eu heisiau ar y pryd mewn gwirionedd," dywedodd.

"Ond, y dyddiau hyn gyda'r gwirfoddolwyr rhyfeddol hyn yn coffáu'r D-Day, VJ Day, VE Day, mae angen i rywun wisgo ei fedalau.

"Yn garedig iawn, mae cymdeithas y Llynges Frenhinol wedi rhoi rhai newydd i fi.

"Rwy'n teimlo'n falch iawn a bydd fy mhlant yn falch iawn o'u cael. Mae gen i dri o blant felly bydd yn rhaid i fi eu rhannu!"

'Dyn diymhongar' sy'n 'ysbrydoliaeth'

Ar ôl y rhyfel, fe gafodd Mr Bird ei anfon i'r Dwyrain Pell cyn iddo adael y Llynges Frenhinol yn 1946 i ymuno â busnes peirianneg amaethyddol y teulu.

Eglurodd cadeirydd y grŵp cyn-filwyr, Owen Dobson, bod Mr Bird yn ddyn "diymhongar".

"Ry'n ni wedi llwyddo i'w berswadio heddiw i ddod draw a chael ei fedalau wedi'u cyflwyno iddo," meddai Mr Dobson.

"Mae'n hanfodol bwysig i Tony a'i deulu, ac wrth gwrs i'r cyhoedd yn ehangach, oherwydd mae'n rhaid i ni gofio popeth wnaethon nhw er mwyn ein rhyddid ni heddi'."

Owen Dobson, Wanda Bolton a Max Boyce
Disgrifiad o’r llun,

Owen Dobson, Wanda Bolton a Max Boyce - tri o'r rhai oedd yn falch o weld y gydnabyddiaeth yn y digwyddiad i Tony Bird

Dywedodd aelod arall o'r clwb, Wanda Bolton, fod Mr Bird yn "ddyn eithaf swil".

"Mae hyn yn wych. Fi wedi cwrdd â Tony sawl gwaith lawr yn Sir Benfro.

"Mae'n berson 'itha' preifat ond ni mor falch bo' nhw wedi ei berswadio fe i ddod 'ma heddi' i gael ei fedalau."

Wrth i glwb y cyn-filwyr ddathlu eu pen-blwydd cyntaf yn ystod y digwyddiad ddydd Llun, roedd y diddanwr Max Boyce yno'n westai arbennig.

"Mae'r rhain yn bobl arbennig," meddai, "a Tony gyda'i holl fedalau - mae'n ysbrydoliaeth i ni i gyd."