Streic meddygon iau i effeithio ar filoedd o apwyntiadau

Rhai o'r meddygon iau aeth ar streic yn Ysbyty Gwynedd ym mis Ionawr

Bydd miloedd o apwyntiadau a thriniaethau'n cael eu gohirio unwaith eto yr wythnos hon wrth i feddygon iau streicio.

Bydd y gweithredu diwydiannol yn dechrau am 07:00 ddydd Mercher ac yn para am dridiau.

Cafodd 22,258 o apwyntiadau allanol, a 1,467 o driniaethau eu gohirio yn ystod eu streic ddiwethaf ym mis Ionawr.

Mae undeb y BMA wedi gwrthod cynnig cyflog o 5% gan Lywodraeth Cymru, sy'n dweud nad oes rhagor o arian i'w gynnig.

Bydd gofal brys yn parhau yn ystod y streic, a fydd yn dod i ben am 07:00 ddydd Sadwrn 24 Chwefror, ond mae gofyn i'r cyhoedd i beidio defnyddio'r ysbytai oni bai eu bod angen gofal brys.

Y cyngor i gleifion yw i gadw unrhyw apwyntiadau oni bai bod rhywun o'r bwrdd iechyd yn cysylltu i aildrefnu.

Mae disgwyl i lefel staffio ysbytai yn ystod cyfnod y streic fod yn debyg i wyliau banc.

Mae 4,000 o feddygon iau yng Nghymru ac mae disgwyl i'r mwyafrif streicio ddydd Mercher

Dywedodd prif weithredwr GIG Cymru, Judith Paget: "Rydym yn disgwyl i driniaethau sydd wedi'u trefnu o flaen llaw gael eu heffeithio'n sylweddol yn ystod y gweithredu diwydiannol, gyda llawer o waith eisoes wedi’i ohirio.

"Yn ystod y streic ddiwethaf cafodd tua 41% o apwyntiadau cleifion allanol a 61% o lawdriniaethau eu gohirio ledled Cymru."

Yn ôl Iechyd a Gofal Digidol Cymru, roedd yna 13,700 o apwyntiadau cleifion allanol bob diwrnod gwaith yng Nghymru yn 2023 - ar ŵyl banc, fe ostyngodd y ffigwr i 317 ar gyfartaledd.

Ddydd Mercher, fe fydd tua 3,000 o aelodau'r BMA yng Nghymru yn gweithredu'n ddiwydiannol am dridiau mewn ymdrech i sicrhau cyflogau uwch.

Dywedodd Dr Oba Babs-Osibodu a Dr Peter Fahey, cyd-gadeiryddion y BMA yng Nghymru: "Nid oes unrhyw feddyg eisiau streicio, ond tra bod y rhai sydd mewn grym yn methu â deall difrifoldeb y sefyllfa a chryfder teimladau ein haelodau, rydym yn teimlo ein bod ni wedi cael ein gadael heb ddewis."

Ychwanegon nhw: "Dydyn ni ddim yn gofyn am godiad cyflog – rydyn ni’n gofyn i’n cyflog gael ei adfer yn unol â chwyddiant yn ôl i lefelau 2008, pan ddechreuon ni dderbyn toriadau cyflog mewn termau real.

"Mae angen i gyflogau fod yn deg ac yn gystadleuol gyda systemau gofal iechyd eraill ar draws y byd i gadw a recriwtio meddygon a staff y gwasanaeth iechyd ac i ddarparu gofal y mae mawr ei angen."

'Rydym wedi cyrraedd pen tennyn'

“Yn sicr dim dyma rydyn ni eisiau bod yn ei wneud - rydyn ni eisiau bod yn y gwaith yn helpu cleifion fel rydyn ni’n gwneud bob dydd yn y gwaith," dywedodd Dr Owain Williams, sy'n gweithio yn adran pediatrig Ysbyty Tywysoges Cymru, Pen-y-bont ar Ogwr.

"Ond gan fod Llywodraeth Cymru wedi gwrthod cynnig gwell i ni o ran adfer ein cyflog, y cyflog rydyn ni wedi’i golli dros gyfnod o bymtheg mlynedd, dyma’r unig opsiwn sydd gyda ni.

"Yn sicr mae’n siom ond mae o hefyd yn anghenreidiol. Rydyn ni wedi cyrraedd pen tennyn fel criw o bobl, fel gweithwyr, fel meddygon.

Fe fydd Dr Owain Williams yn streicio eto yr wythnos yma, er nad dyna ei ddymuniad

“Rydyn ni’n gweithio mewn amodau gwael, rydyn ni’n cael ein talu’n wael o gymharu â beth roedden ni’n cael ein talu flynyddoedd yn ôl a rydyn ni wedi cael digon i fod yn onest.

"Dyna pam mae rhai ohonon ni’n symud i bedwar ban arall y byd i dderbyn cyflog ac amodau call.

"Dwi’n deall bod effaith ar gleifion yn ystod cyfnod y streic. Mae gyda ni ffrindiau a teulu sydd ar restrau aros a dyna pam mae’r dewis i streicio yn un anodd ond rydyn ni wedi cael digon a wir wedi blino ar y sefyllfa.”

Roedd cannoedd o feddygon iau tu fas i'r Senedd ym Mae Caerdydd ar gyfer rali yn ystod y streic gyntaf ym mis Ionawr

Dywedodd y Gweinidog Iechyd, Eluned Morgan, fod Llywodraeth Cymru "bob amser yn agored" i drafodaethau pellach.

"Rydym ni'n siomedig bod meddygon iau wedi penderfynu gweithredu’n ddiwydiannol eto yng Nghymru, ond rydym ni'n deall eu cryfder teimlad dros ein cynnig cyflog o 5%," meddai.

"Dyna'r cynnydd mwyaf gallen ni roi ar y bwrdd ac mae hynny'n adlewyrchu’r sefyllfa a gyrhaeddwyd gyda’r undebau iechyd eraill.

"Ond byddwn ni'n parhau i bwyso ar Lywodraeth y Deyrnas Unedig i drosglwyddo’r cyllid sydd ei angen ar gyfer codiadau cyflog llawn a theg i weithwyr y sector cyhoeddus."

Mae'r BMA yng Nghymru yn bwriadu cynnal streic arall ar gyfer 25 Mawrth hefyd.