'Rhaid i ysgolion fod yn ddiogel i bawb' - comisiynydd plant

Fe gafodd dwy athrawes a disgybl eu trywanu yn Ysgol Dyffryn Aman fis Ebrill y llynedd

Mae angen cymryd gofal gyda mesurau diogelwch ysgolion oherwydd y "pwysau sylweddol" sydd ar athrawon a disgyblion, meddai Comisiynydd Plant Cymru.

Roedd Rocio Cifuentes yn siarad ar ôl i ferch 14 oed cael ei dyfarnu yn euog o geisio llofruddio dwy athrawes a disgybl yn Ysgol Dyffryn Aman ar 24 Ebrill 2024.

Ychwanegodd ei bod yn cytuno â phrif arolygydd y corff arolygu ysgolion, Estyn, Owen Evans fod gwahardd plant sy'n cario cyllyll yn ymateb "rhy syml".

Wrth siarad â Vaughan Roderick ar raglen Sunday Supplement, dywedodd Ms Cifuentes fod y digwyddiad mis Ebrill y llynedd yn sioc.

"Roedd yn achos trist ac ysgytwol, a diolch byth yn brin iawn," meddai.

"Mae rhaid i ysgolion fod yn ddiogel i bawb, i athrawon ac i ddisgyblion. Rydw i'n cytuno'n gyffredinol gyda phrif arolygydd Estyn fod hwn yn fater cynnil a chymhleth.

"Allwn ni ddim gadael i ysgolion cael eu tynnu i bob cyfeiriad dros hyn. Mae athrawon, plant a phobl ifanc o dan bwysau sylweddol yn barod.

"Dydw i ddim eisiau gweld dull cosbol... rwy'n meddwl y byddai hynny'n niweidiol iawn i blant a phobl ifanc a'u lles."

"Mae angen i ni hefyd gynnig dewisiadau amgen go iawn i bobl ifanc," meddai'r comisiynydd plant, Rocio Cifuentes

Dywedodd Ms Cifuentes hefyd ei bod yn ymwybodol o'r sefyllfa o ran defnyddio ffonau yn yr ysgol.

Mae'n dilyn adroddiad gan Brifysgol Birmingham ar ddechrau'r mis a oedd yn awgrymu mai ychydig iawn o wahaniaeth y mae gwaharddiad ffonau yn ei wneud o ran gwella graddau neu les meddwl.

Fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn awgrymu bod treulio mwy o amser ar ffonau a chyfryngau cymdeithasol yn gyffredinol yn gysylltiedig â graddau is, cwsg gwael, ymddygiad aflonyddgar a diffyg ymarfer corff.

'Ddim am ysgolion yn unig'

Dywedodd Ms Cifuentes mai materion llawer ehangach yn y gymdeithas sy'n gyfrifol am y problemau sy'n eu hwynebu.

"Dydi o ddim ond am be sy'n digwydd yn ysgolion, a hyd yn oed i ysgolion gyda chyfyngiadau ar ddefnyddio ffonau, nid yw o reidrwydd yn cael effaith ar faint mae plant yn defnyddio eu ffonau.

"Mae gennym ni reolau newydd yn dod i rym, drwy'r Ddeddf Diogelwch Ar-lein, a fydd yn rhoi mwy o gyfrifoldeb ar gwmnïau cyfryngau cymdeithasol i gadw plant yn fwy diogel ar-lein, ac mae gan rieni a theuluoedd rôl i'w chwarae.

"Dydi hyn ddim am be sy'n digwydd mewn ysgolion yn unig... Mae angen i ni hefyd gynnig dewisiadau amgen go iawn i bobl ifanc, ac mae angen i ni fod yn siarad mwy â phlant hefyd."