Pobl Porthmadog yn mynd ati i gefnogi ei gilydd

Sian Cowper, Siop lyfrau Browsers

Roedd Sian Cowper yn ofni na fyddai modd ailgydio ym musnes siop lyfrau Browsers wedi'r cyfyngiadau

Gan Liam Evans
Gohebydd BBC Cymru

Dros fis ers i Lywodraeth Prydain gyflwyno mesurau i gyfyngu ar symudiadau pobl mae cymunedau ar draws Cymru yn dal i geisio dod i'r arfer â'r drefn newydd.

Gyda nifer yn teimlo'n ansicr am y dyfodol mae cymunedau fel Porthmadog wedi dangos bod modd byw dan y cyfyngiadau newydd a pharhau i helpu eraill.

Mae Sian Cowper a'i theulu wedi gwerthu llyfrau ar Stryd Fawr Porthmadog ers degawdau.

Pan gyhoeddodd Boris Johnson orchymyn i siopau gau fis yn ôl, roedd Sian yn ofni mai dyma fyddai diwedd oes siop lyfrau Browsers.

Tynnu popeth a chau'r siop

Ar y noson y cyhoeddodd Mr Johnson y cyfyngiadau fe aeth i'r siop gan dynnu'r llyfrau o'r ffenestri.

"Fe wnes i dynnu pob dim allan a chau'r siop i lawr yn gyfan gwbl yn meddwl 'swn i ddim yn dod 'nôl," meddai.

"'Da ni'n fusnes teulu ac wedi bod ar y stryd fawr ers 45 o flynyddoedd ac ar y pryd roeddwn i'n meddwl 'this is it, dyma orffeniad busnes ni'."

Google

Mae'r pandemig wedi gorfodi perchnogion siop Browsers i addasu

Ond erbyn hyn mae Sian wedi datblygu ffordd wahanol o werthu rhai llyfrau a nwyddau, ac mae hefyd wedi dechrau cynllun newydd i helpu'r gymuned.

"Roeddwn i wedi synnu ar y fath straeon o'n i'n clywed am bobl heb ddigon o fwyd yn eu cypyrddau a phlant adra heb ddim i gadw nhw'n ddistaw i'r rhieni. Ac o'n i'n meddwl 'dwi isho neud rhywbeth'."

Fe welodd Sian gyfle a bellach mae hi'n gosod bagiau llawn nwyddau a llyfrau ar stepen drws y siop i deuluoedd eu cael am ddim.

Mae hi hefyd yn eu cludo i dai pobl leol.

"Dydyn nhw ddim yn fagiau sy'n newid bywydau neb ond os ydi o'n codi calon rhywun ac yn golygu bod mam a dad yn gallu cael paned tawel - dyna dwi isho neud".

Branwen a Jeremy Davies

Un enghraifft ymhlith nifer yw stori Sian, ac i lawr y lôn ym Mhorth-y-Gest mae 'na gynlluniau tebyg ar waith sydd hefyd yn dod â'r gymuned at ei gilydd.

Mae Branwen a Jeremy Davies wedi dechrau grwpiau ar-lein i sicrhau fod henoed y gymuned yn gallu cyfathrebu ar ffonau clyfar, yn ogystal â dechrau cludo presgripsiynau.

"Tynnu at ein gilydd oedd o gyntaf - pobl yn gweld yr argyfwng a wnaethom ni ffeindio allan pawb oedd yn byw yn y tai a chael eu rhifau," meddai Jeremy.

Mae pobl yn creu bandiau i ddal mygydau'n sownd am bennau gweithwyr iechyd

Un fenter sydd wedi profi'n llwyddiant ysgubol yw creu bandiau i ddal mygydau yn sownd ar gefn pennau gweithwyr iechyd.

Gan ddilyn esiampl ffrind, aeth Branwen ati i greu degau ar y cyd â grŵp o bobl leol.

"Mae'r masgiau maen nhw'n gwisgo yn brifo tu ôl i'r clustiau," meddai.

"Fe welsom ni bod 'na gymaint o alw amdanyn nhw ddaru ni gael y grŵp cerdded - a nathon ni droi yn grŵp crefftau!"

Wrth ynysu mae Branwen, Jeremy ac aelodau eraill o'r gymuned hefyd wedi creu sachau i weithwyr iechyd eu defnyddio i ddal dillad gwaith budr.

Maen nhw hefyd wrthi'n casglu gwaith celf plant yr ardal leol i'w harddangos pan ddaw'r cyfyngiadau i ben.

Mae 'na dal bryder ac ansicrwydd hyd a lled Cymru, ond y neges syml sydd i'w gweld ar strydoedd Porthmadog yw "ewch ati i gefnogi eich gilydd".

Straeon perthnasol