Chwaraewyr rygbi yn anfodlon â thoriad cyflog arall

Mae'r undeb sy'n cynrychioli chwaraewyr rygbi yng Nghymru yn dweud fod angen newid y gêm broffesiynol wedi awgrym y gallai cyflogau gael eu cwtogi unwaith eto.

Ym mis Ebrill, fe gytunodd chwaraewyr y pedwar tîm rhanbarthol i doriad cyflog o 25% am dri mis wrth i'r byd chwaraeon ddygymod ag effaith ariannol yr argyfwng coronafeirws.

Daw'r tri mis i ben ar 1 Gorffennaf ac mae adroddiadau'n crybwyll y posibilrwydd o ragor o doriadau.

Mewn datganiad yn ymateb i'r adroddiadau hynny dywedodd Cymdeithas Chwaraewyr Rygbi Cymru (CChRC) bod y gêm ranbarthol wedi cael ei 'chamreoli' yn y gorffennol.

'Cario baich cweryla o fewn y gêm'

Dywed y datganiad: "Am nifer o flynyddoedd, mae brwydrau'r gêm ranbarthol yng Nghymru wedi eu cofnodi'n helaeth.

"Mae ffigurau presenoldeb wedi gostwng, ac mae cynaladwyedd ariannol hirdymor wedi bod yn fater pwysig ymhell cyn i Covid-19 brysuro'r argyfwng.

"Mae hyn yng nghyd-destun cynllwynio gwleidyddol, camreolaeth a materion yn ymwneud ag ymddiriedaeth a thryloywder ar draws y tirlun proffesiynol.

"Mae hyn yn golygu nad yw chwaraewyr wedi cael eu trin yn deg ar bob adeg ac yn aml yn cario baich y cweryla o fewn y gêm.

• Davies yn ofni 'problemau enfawr' os nad oes gemau

• Pryder y gall Undeb Rygbi Cymru wneud colled o £50m heb gemau

"Mewn cyfnodau o argyfwng, mae angen newid yn aml, ac mae'r chwaraewyr yn benderfynol o fod yn rhan o newid positif o fewn y gêm.

"Maen nhw'n teimlo taw nawr yw'r amser am newid ac fe hoffai'r chwaraewyr gydweithio â'r holl bartneriaid i ddatrys problemau er lles y gamp."

'Teuluoedd, morgeisio a gyrfaoedd byr iawn'

Mae CChRC yn dweud bod angen trafodaethau pellach fel rhan o strategaeth hirdymor ynghylch rygbi rhanbarthol pan ddaw'r toriad cyflog o 25% i ben ddechrau Gorffennaf.

"Mae'n bwysig cofio fod gan chwaraewyr deuluoedd, perthnasau sy'n dibynnu arnyn nhw, morgeisi a gyrfaoedd byr iawn," medd y datganiad.

"Mae'r chwaraewyr yn dymuno deall sut fyddai'r arbedion yn effeithio ar anghenion ariannol hirdymor, o wybod am drafferthion hanesyddol y gêm ranbarthol.

• Dim newid i'r rhanbarthau rygbi yn 2019/20

• Trafodaethau i uno'r Scarlets a'r Gweilch

"Rydym yn cefnogi archwiliad Undeb Rygbi Cymru ac o'r farn ei bod hi'n hanfodol i fachu ar gyfle i lunio dyfodol gwell i'r gêm ranbarthol yng Nghymru."

Mae tua hanner incwm Undeb Rygbi Cymru'n dod o ddiwrnodau gemau rhyngwladol

Mae aelodau gweithgor CChRC yn cynnwys Dan Lydiate, Josh Turnbull a Jake Ball, a blaenasgellwr y Gweilch, James King yw'r cadeirydd.

Mae'r Bwrdd Rygbi Proffesiynol - y corff sy'n cynnal y gêm broffesiynol yng Nghymru ac yn cynrychioli'r timau rhanbarthol ac Undeb Rygbi Cymru - yn ystyried mesurau i liniaru effeithiau ariannol y pandemig.

Mae rheolwyr y Pro14 yn gobeithio ailddechrau gemau heb dorf ar 22 Awst.

Mae adroddiadau'n awgrymu y gallai'r timau rhanbarthol ond dderbyn £500,000 ar gyfer 2021 os na fydd yna gemau prawf y tymor hwn.

Dywedodd prif weithredwr Undeb Rygbi Cymru, Martyn Phillips fis diwethaf y byddai'r undeb yn colli £50m os na fydd modd cynnal gemau'r hydref a Chwe Gwlad 2021.

Yn ôl ei adroddiad blynyddol, £90.5m oedd incwm URC yn 2019, gyda thros hanner y swm hwnnw'n incwm gemau rhyngwladol.

Byddai colled yn cael effaith uniongyrchol ar yr arian sy'n cael ei roi i'r pedwar tîm rhanbarthol.

Cafodd £33m ei fuddsoddi yn y gêm broffesiynol yn 2019 a'r awgrym yw y gallai fod cyn lleied â £3m eleni.

Dan gytundeb newydd gyda'r corff llywodraethol, mae £11.8m wedi'i glustnodi ar gyfer 320 o glybiau cymunedol.

Fe werthwyd cyfran o 28% o gynghrair y Pro14 i'r cwmni preifat CVC Capital Partners fis diwethaf - cytundeb sydd wedi rhyddhau £30m i URC.

Mae URC yn ystyried nifer o opsiynau eraill gan gynnwys ceisio am arian o gronfa £80m i helpu'r gamp ar draws y byd, gofyn i Lywodraeth Cymru am help, ac ail-forgeisio Stadiwm Principality.