Prifysgol Abertawe: 'Ddim yn bosib profi pob myfyriwr'

Dywed Prifysgol Abertawe y byddan nhw yn blaenoriaethau myfyrwyr sy'n byw gyda phobl bregus

Fydd hi ddim yn bosib rhoi prawf Covid i bob myfyriwr ym Mhrifysgol Abertawe cyn iddyn nhw ddychwelyd ar gyfer y Nadolig, medd prif swyddog gweithredu'r brifysgol.

Ddydd Mercher gofynnodd y Gweinidog Addysg, Kirsty Williams, i bob myfyriwr yng Nghymru i deithio adref erbyn Rhagfyr 9 ar yr hwyraf.

Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud y byddan nhw yn cael cynnig profion a fydd yn rhoi canlyniadau cyflym 24 awr cyn gadael.

Ond dywed Andrew Rhodes na fydd hi'n ymarferol bosib i roi prawf i 21,500 o fyfyrwyr Abertawe yn ystod yr amser sydd wedi'i neilltuo.

"Yn Lloegr lle maent wedi treialu'r drefn yma - mae prifysgolion wedi bod yn profi 1,500 o fyfyrwyr y dydd gan ddefnyddio 45 aelod o staff i wneud hynny...

"Petaen ni yn profi 21,500 o bobl ddwywaith y dydd ar y raddfa o 1,500 prawf y dydd - fe fyddai hynna'n cymryd mis - a dim ond ryw dridiau sydd gennym ni," meddai wrth BBC Radio Wales.

Dywed Kirsty Williams bod achosion mewn prifysgolion yn gostwng yn raddol

"Fydd hi ddim yn bosib i ni roi prawf i bawb yn yr amser sydd gennym - yn bendant dim pob myfyriwr 24 awr cyn iddyn nhw adael - fydd neb yn gallu gwneud hynna.

"Felly fe fyddwn yn rhoi pwyslais nawr ar flaenoriaethu profion - gan brofi myfyrwyr sy'n byw gyda phobl bregus yn gyntaf."

Dywed Ms Williams y bydd modd teithio adref yn hwyrach na 9 Rhagfyr os yw myfyrwyr yn gorfod hunan-ynysu wedi prawf cadarnhaol.

Mae ei phenderfyniad yn dilyn cyhoeddiad tebyg yn Lloegr lle mae myfyrwyr wedi cael wythnos i deithio adref wedi i'r cyfnod clo yno ddod i ben.

Ddydd Mercher rhybuddiodd y Gweinidog Addysg na ddylai neb deithio os oes ganddyn nhw symptomau, wedi cael prawf cadarnhaol neu wedi cael cais i hunan-ynysu.

Bydd disgwyl i fyfyrwyr sy'n bwriadu teithio adref ar gyfer y Nadolig:

• gysylltu llai â phobl eraill yn gymdeithasol yn y cyfnod cyn diwedd y tymor;

• cael prawf sy'n profi pobl asymptomatig, yn ddelfrydol o fewn 24 awr cyn teithio;

• trefnu i deithio erbyn 9 Rhagfyr ar yr hwyraf, a chaniatáu amser i ad-drefnu eu cynlluniau rhag ofn y bydd angen hunan-ynysu; a

• dilyn trefniadau addysg wyneb yn wyneb eu prifysgol a'r trefniadau i sicrhau bod pobl yn gallu gadael campysau'n ddiogel.

Dywed Dirprwy Is-Ganghellor Prifysgol De Cymru nad yw'n credu y bydd pob myfyriwr yn mynd adre

Mae mwy na 20,000 o fyfyrwyr ym Mhrifysgol De Cymru yn cael eu dysgu ar safleoedd yng Nghaerdydd, Casnewydd a Phontypridd.

Dywed y Dirprwy Is-Ganghellor Dr Ben Calvert: "Er bod yna 20,000 o fyfyrwyr - dydyn nhw ddim i gyd yn byw ar y campws ac mae nifer yn teithio yma o amrywiol leoedd yng Nghymru.

"Ond dwi'n cytuno- ni fydd modd rhoi prawf i bawb," meddai.

"Bydd yn rhaid rhoi blaenoriaeth i fyfyrwyr bregus ac i'r rhai sy'n dychwelyd at deuluoedd bregus."

Dywedodd hefyd bod y brifysgol yn ystyried gorffen dysgu ar y campws yng nghynt.

Dywed Prifysgol Metropolitan Caerdydd y bydd profi ar raddfa eang yn "her fawr" i brifysgolion.

Bydd myfyrwyr Prifysgol Glyndŵr Wrecsam yn cael cynnig profion - yn enwedig os oes ganddynt gynlluniau i fynd adref a'u bod yn fregus neu eu bod mewn cysylltiad â phobl bregus.

Dywed prifysgolion Bangor ac Aberystwyth eu bod wrthi yn paratoi eu cynlluniau terfynol ar gyfer y Nadolig.