Paratoi i roi brechlyn ffliw a Covid yr un pryd
- Cyhoeddwyd
Mae Gwasanaeth Iechyd Gwladol Cymru yn paratoi i roi brechlynnau ffliw a Covid i unigolion yr un pryd y gaeaf nesaf.
Wrth gyhoeddi Strategaeth Frechu Covid-19 newydd y llywodraeth, dywedodd Dirprwy Brif Swyddog Meddygol Cymru y byddai cynnig y ddau frechlyn ar yr un pryd yn "dipyn o gamp" ond bod byrddau iechyd wedi cael cais i edrych ar y posibilrwydd.
Ar hyn o bryd mae'r rhan fwyaf o frechiadau tymhorol fel y ffliw yn cael eu cynnig drwy wasanaethau gofal sylfaenol fel meddygon teulu tra bod y rhan fwyaf o frechlynnau Covid wedi eu rhoi drwy ganolfannau brechu torfol.
Dywedodd BMA Cymru, y gymdeithas sy'n cynrychioli meddygon, fod yna groeso i'r cyhoeddiad ond nad ydynt wedi clywed fawr ddim am y cynlluniau hyd yma.
"Bydd angen trafodaethau ar frys felly er mwyn deall beth yw gofynion Llywodraeth Cymru ar gyfer y gwanwyn fel ein bod yn gallu dechrau blaenoriaethu cleifion," meddai Dr Phil White.
"Yn ddiweddarach yn y flwyddyn mi fyddai'n gwneud synnwyr i roi pigiad ffliw a brechlyn atgyfnerthu Covid i bobl ar yr un pryd, ond fel dau frechlyn gwahanol.
"Bydd meddygon teulu yn gweld y rhan fwyaf o'u cleifion bregus er mwyn rhoi pigiad ffliw iddyn nhw felly mi fyddai'r strategaeth yma yn cadw cleifion yn ddiogel ac yn cydnabod darpariaeth meddygon teulu."
Mae'r strategaeth yn symud o ymateb brys i'r pandemig tuag at ddosbarthu'r brechlynnau Covid-19 yn yr un ffordd â rhai tymhorol eraill.
Mae Gill Richardson yn dweud y bydd y rhan fwyaf o'r canolfannau brechu mawr ledled Cymru yn cau ond y bydd nifer fechan yn aros ar agor rhag ofn y daw ton arall o Covid.
Tua 1,500 o dosau atgyfnerthu y dydd sy'n cael eu dosbarthu ar y funud - hynny o gymharu â 50,000 y diwrnod yn ystod brig ton Omicron ym mis Rhagfyr.
Mae dros 61.7% o'r boblogaeth gyfan wedi derbyn trydydd dos - y bumed gyfradd orau yn y byd ar gyfer cenhedloedd â phoblogaeth dros filiwn o bobl.
Er bod ymchwil yn parhau ledled y byd sut i gyfuno brechlynnau ffliw a Covid y disgwyl yw y bydd y ddau yn cael eu rhoi ar wahân yn y dyfodol agos.
Er mwyn lleihau'r pwysau ar ofal sylfaenol fel meddygon teulu mae'r llywodraeth wedi gofyn i fyrddau iechyd edrych ar yr her o roi'r ddau ar yr un pryd.
"Rydyn ni'n gwybod y gallwch chi roi'r brechlyn ffliw a brechlyn Covid ar yr un pryd mewn gwahanol freichiau," meddai Gill Richardson.
"Rydyn ni'n ymwybodol o'r straeniau ffliw cynnar wrth iddyn nhw ddod i'r amlwg yn y dwyrain - mae'r firysau hynny'n cael eu harchwilio ac mae brechlyn ffliw newydd yn cael ei ddatblygu bob blwyddyn i ddelio â hynny.
"Yn ddibynnol ar amseriad hynny, rwy'n meddwl bod modd gweinyddu y ddau frechlyn yr un pryd ac fe fyddai hynny'n ddelfrydol."
'Brechu'r henoed yn flaenoriaeth'
Mae'r strategaeth newydd hefyd yn cadarnhau mai'r flaenoriaeth fydd brechu'r henoed - y rhai sy'n wynebu'r risg fwyaf.
Yr wythnos hon cyhoeddodd y llywodraeth y bydd pobl fregus ac oedolion dros 75 yn cael cynnig pedwerydd pigiad Covid-19 yn y gwanwyn.
Yn ôl y Cyd-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu (JCVI) sy'n rhoi cyngor ar frechu, bydd y brechlyn yma yn rhoi amddiffyniad pellach i bobl sydd eisoes wedi derbyn tri dos.
Dywedodd y Gweinidog Iechyd Eluned Morgan: "Mae brechu wedi cael effaith enfawr ar hynt y pandemig ac wedi helpu i wanhau'r cysylltiad rhwng y feirws, salwch difrifol, derbyniadau i ysbytai a marwolaeth.
"Maen nhw wedi achub bywydau di-rif ac wedi rhoi'r rhyddid a'r hyder inni ailddechrau ein bywydau yng nghanol argyfwng iechyd byd-eang parhaus.
"Mae'r strategaeth hon yn nodi ein cynlluniau ar gyfer 2022 a thu hwnt, gan gynnwys ymrwymiad i gyflwyno rhaglen frechu Covid-19 reolaidd.
"Byddwn hefyd yn cynllunio ar gyfer yr angen posibl i frechu ar raddfa fwy eto, er mwyn ymateb i don newydd o'r pandemig neu amrywiolyn newydd o'r coronafeirws."
Pynciau cysylltiedig
Straeon perthnasol
- Cyhoeddwyd21 Chwefror 2022
- Cyhoeddwyd15 Chwefror 2022
- Cyhoeddwyd13 Chwefror 2022