Penygroes: Gwrthwynebiad i droi hen gae chwarae yn rhandir

Does dim defnydd swyddogol wedi'i wneud o hen gae chwarae Cwtin ers rhai blynyddoedd bellach

Mae yna wrthwynebiad cryf gan rai o drigolion pentref yng Ngwynedd i gynllun i droi cae chwarae yn rhandiroedd.

Gobaith menter leol Siop Griffiths ydy troi hen gae chwarae 'Cwtin' ym Mhenygroes ger Caernarfon yn 15 rhandir (allotment), gan logi'r cae gan y cyngor cymuned.

Ond mae Newyddion S4C wedi clywed fod y cynlluniau wedi gwylltio rhai o drigolion y pentref, gyda grŵp o'r enw 'Ffrindiau Cwtin' wedi'i lansio i frwydro yn eu herbyn.

Yn ôl menter Siop Griffiths mae canlyniadau ymgynghoriad lleol o'r llynedd yn dangos bod yna awydd am gynllun o'r fath.

'Cae chwarae cyhoeddus olaf y pentref'

O'r gair Saesneg 'cutting' y daw'r enw Cwtin. Roedd y tir dan sylw yn arfer bod yn rhan o'r hen reilffordd.

Ond ym 1948 prynodd y cyngor cymuned y tir am £50 i ddarparu cae chwarae cyhoeddus i'r pentref.

Nid yw wedi cael unrhyw ddefnydd swyddogol ers rhai blynyddoedd, ond mae rhai trigolion yn erbyn y cynllun i'w droi'n rhandiroedd, gan alw am gae chwarae ar dir cwtin unwaith eto.

"Mae angen cae chwarae ar bob pentref," meddai Gavin Parry

Un o'r rheiny ydy Gavin Parry, sy'n byw gyferbyn â'r cae.

"Fues i yma'n aml iawn pan o'n i'n fach. O'n i'n dod yma efo ffrindiau i chwarae yn y cae," meddai.

"Pan ddaeth y newyddion allan bo' nhw'n meddwl 'neud be oedden nhw'n meddwl 'neud, o'n i'n meddwl bod o'n warthus i fod yn onest.

"Dyma gae chwarae cyhoeddus olaf y pentref o be' dwi'n deall, felly byddai ei golli yn gadael ni heb unrhyw le i blant chwarae chwaraeon am ddim.

"Mae angen cae chwarae ar bob pentref."

Mae Alan Roberts yn dweud fod diffyg cyfathrebu wedi bod gyda'r gymuned ynglŷn â'r cynllun

Mae un o gymdogion Mr Parry, Alan Roberts yn cytuno ac yn teimlo nad oes digon o gyfathrebu gyda'r gymuned wedi bod am y cynllun.

Dywedodd fod "cyfathrebu a sicrhau bod trigolion lleol yn cael gwybod a mynegi barn" yn allweddol.

"Chawsom ni ddim hynny, a dyna pam fod pobl wedi bod yn gandryll am yr holl beth."

'Cynllun o fudd i'r gymuned'

Mae menter Siop Griffiths yn arwain ar sawl prosiect ym Mhenygroes yn barod, gan gynnwys rhedeg caffi'r orsaf.

Maen nhw'n dweud bod ymgynghoriad lleol y llynedd yn dangos bod 'na awydd am gynllun o'r fath, a'u bod wedi cynnal cyfarfodydd gyda phobl leol dros y misoedd diwethaf i drafod unrhyw bryderon.

Dywedodd Gwenllian Spink fod "38 unigolyn wedi nodi diddordeb cael rhandir" yn lleol

"Mae canlyniadau'r ymgynghoriad yn dangos fod yna alw am fwy o fannau gwyrdd cymunedol yn Nyffryn Nantlle," meddai Gwenllian Spink o'r fenter.

"Gwnaeth 97% ddweud eu bod nhw'n gweld budd i erddi a mannau gwyrdd cymunedol, yn enwedig oherwydd yr argyfwng hinsawdd.

"O'dd 96% wedi nodi eu bod nhw isio dysgu mwy o sgiliau tyfu bwyd, ac roedd 38 unigolyn wedi nodi diddordeb cael rhandir.

"Felly 'dan ni'n gobeithio bydd y cynllun yma, os yn digwydd, o fydd i'r gymuned yma ym Mhenygroes."

Ym marn Ffion Higgs, mae'r cynllun yn "syniad hyfryd i ddarn o dir sydd ddim yn cael ei ddefnyddio"

Mae cais llawn Siop Griffiths yn cynnwys 15 llain i dyfu ffrwythau a llysiau, ardal ar gyfer planhigion gwyllt, sied gymunedol a thanciau dŵr, gyda grant ar gael trwy'r cyngor cymuned i gwblhau'r gwaith.

Mae Ffion Higgs yn byw'n lleol ac yn cefnogi'r cynllun, gan ddweud ei fod yn "syniad hyfryd i ddarn o dir sydd ddim yn cael ei ddefnyddio".

"Dwi'n siŵr fydd o'n lyfli i ni blannu pethau. Jyst 'neud o'n weithgaredd teuluol. Felly bydden i siŵr yn defnyddio fo."

Dywedodd cynghorydd sir yr ardal, Craig ap Iago: "Mae'r cais nawr yn nwylo'r cyngor cymuned ac mae disgwyl ateb ganddyn nhw fis Medi."