Cymru i dreialu 'cerdyn glas' am gam-drin dyfarnwyr

Bydd chwech o gynghreiriau pêl-droed Cymru'n treialu defnydd o gell gosb y tymor nesaf, mewn ymgais i leihau nifer yr achosion o gam-drin ac anghytuno gyda dyfarnwyr.

Pan fydd cerdyn glas yn cael ei ddangos bydd rhaid i chwaraewyr adael y cae am 10 munud - trefn debyg i gardiau melyn sy'n cael eu defnyddio mewn rygbi.

Daeth cadarnhad gan Gymdeithas Bêl-droed Cymru (CBDC) y byddan nhw'n treialu'r gell gosb yn dilyn cyfarfod gyda chynrychiolwyr o'r chwe cynghrair.

Fe fuon nhw hefyd yn trafod gyda Chymdeithas Bêl-droed Lloegr, sydd wedi cyflwyno system debyg ers sawl tymor ar lawr gwlad.

• Cymru i wynebu De Corea mewn gêm gyfeillgar

• Enwi Joe Low yng ngharfan Cymru am y tro cyntaf

• Croesawu 'un o chwaraewyr gorau Cymru' yn ôl

Mae Clwb Cymric yn chwarae yng Nghynghrair Undebol De Cymru, un o'r chwe chynghrair fydd yn chwarae dan y rheolau newydd.

Dywedodd y clwb fod y rheolau newydd mewn lle i "amddiffyn y dyfarnwyr... ac yn annog dyfarnwyr newydd mewn i'r gêm".

Carfan Clwb Cymric 2022/23

Mae'r clwb yn gobeithio bydd y rheol yn gyson o wythnos i wythnos.

"Yn ein profiad ni, mae'r trothwy o dissent ar gyfer cardiau melyn a coch wedi amrywio'n ddramatig o wythnos i wythnos, gyda gwahanol ddyfarnwyr yn dod i gasgliadau gwahanol iawn," meddai llefarydd ar ran y clwb.

"Felly mae'n hanfodol bod pob dyfarnwr yn gweithredu'r rheol newydd 'ma yn gyson.

"Bydd hyn yn sicrhau bod chwaraewyr pob tîm yn gwybod yn union be i ddisgwyl o wythnos i wythnos."

'Gweithio'n dda yn rygbi'

Mae Ynyr Clwyd yn un o chwaraewyr Clwb Cymric, ac mae'n meddwl ei bod hi'n "rheol ddiddorol iawn i gyflwyno".

"Ond mae dyfarnwyr yn cael gyrru pobl ffwrdd am dissent rŵan," meddai.

"Mae i'w weld yn gweithio reit dda efo rygbi, felly bydd hi'n ddiddorol gweld os geith o ddylanwad o gwbl ym mhêl-droed.

Ynyr Clwyd yn chwarae i Glwb Cymric

"Dwi'n siŵr nes i glywed bo' nhw 'di treialu fo yn Lloegr ychydig flynyddoedd yn ôl, ond dwi ddim yn siŵr pa mor llwyddiannus oedd o, felly mi fydd o'n ddiddorol gweld sut eith o lawr yn fan 'ma."

Ers cael ei gyflwyno yn Lloegr mae cadeirydd Gêm y Gymuned CBDC, Mark Adams yn dweud bod "38% yn llai o gardiau am anghytuno gyda dyfarnwyr", a bwriad cyflwyno'r un rheol yng Nghymru yw "cynyddu niferoedd dyfarnwyr i helpu pêl-droed llawr gwlad".

'Peth da i'r gêm'

Mae Kieran Jones yn chwarae ei bêl-droed i Glwb Machynlleth yng Nghynghrair Bêl-droed Canolbarth Cymru.

"Mae cam-drin dyfarnwyr, yn anffodus, yn rhywbeth rheolaidd yn y gêm," meddai.

"Ac ar ddiwedd y dydd dylai dyfarnwyr gael eu parchu, yn debyg iawn i un ar gae rygbi. Felly ydw, rwy'n credu bod ei angen [y cerdyn glas].

Kieran (trydydd o'r dde ar y gwaelod) gyda gweddill carfan Machynlleth

"Felly os gaiff o ei ddefnyddio yn y ffordd gywir gan y dyfarnwr, rwy'n credu byddai'n beth da i'r gêm."

'Hyfforddiant cell gosb'

Yn ôl datganiad CBDC, bydd y "chwaraewyr a'r dyfarnwyr sydd ynghlwm â'r treial yn derbyn hyfforddiant" cyn dechrau'r tymor ar sut fydd y cerdyn glas yn gweithio.

Bydd CBDC yn monitro'r digwyddiadau o gam-drin ac anghytuno gyda dyfarnwyr ar hyd y tymor, i benderfynu os ydyn nhw am ehangu'r polisi ar draws pêl-droed llawr gwlad.

Dywedodd Noel Mooney, prif weithredwr CBDC: "Ein bwriad yw gwneud pêl-droed y gamp fwyaf cynwysedig, hygyrch a llwyddiannus ym mhob rhan o Gymru.

"Mae treialu'r 'gell gosb' am ein helpu i gyrraedd ein bwriad o hybu chwarae teg mewn pêl-droed llawr gwlad, sydd am gynyddu cyfranogiad a chryfhau'r gêm yn ei gyfanrwydd."

Lee Evans, Rheolwr Cenedlaethol Swyddogion y Gêm CBDC

Ychwanegodd Lee Evans, Rheolwr Cenedlaethol Swyddogion y Gêm CBDC: "Bydd gwaharddiad 10 munud o'r gêm yn grymuso dyfarnwyr ac yn eu galluogi i weithredu'n gryfach i atal anghytuno a cham-drin mewn gemau.

"Unwaith bydd chwaraewyr yn sylweddoli y byddan nhw oddi ar y cae am 10 munud, byddan nhw'n anghytuno gyda'r dyfarnwr yn llai aml."

Newid meddylfryd chwaraewyr?

"Dwi'n trio bihafio bob tro dwi ar y cae, ond mae'n siŵr y gwneith o 'neud i fi feddwl hyd yn oed fwy cyn deud rhywbeth [at ddyfarnwr] rŵan," meddai Ynyr Clwyd.

"Mi fydd o'n ddiddorol gweld sut neith o weithio a sut mae'r dyfarnwyr unigol yn ei ddefnyddio. Ar ddiwedd y dydd, penderfyniad y dyfarnwr unigol fydd o."

Ychwanegodd Kieran Jones: "Mae cael 11 dyn ar y cae yn mynd i fod yn fwy buddiol i'r garfan na gadael i'r dyfarnwr wybod fy nheimladau.

"Felly bydd well i fi ymddwyn fy hun ar y cae!"