'Heriau' rhwng Llafur y DU a Chymru medd Syr Keir Starmer

  • Cyhoeddwyd
Mark Drakeford a Keir Starmer yng nghynhadledd Llafur Cymru eleni yn LlandudnoFfynhonnell y llun, Getty Images
Disgrifiad o’r llun,

Mark Drakeford a Keir Starmer yng nghynhadledd Llafur Cymru eleni yn Llandudno

Mae Syr Keir Starmer wedi cyfaddef na all "smalio" nad oes heriau yn ei berthynas â Llywodraeth Lafur Cymru.

Wrth siarad cyn cynhadledd y blaid Lafur, gwrthododd Syr Keir ailadrodd ei sylw blaenorol mai Llafur Cymru oedd ei "lasbrint" ar gyfer grym.

Dywedodd fod llawer am Gymru y mae'n "falch ohono".

Mae deddf 20mya diweddar Llafur Cymru wedi denu beirniadaeth ffyrnig, a deiseb a dorrodd record yn galw am ei dileu.

Glasbrint?

Gofynnwyd i Syr Keir ai Llywodraeth Lafur Cymru oedd y "glasbrint o hyd ar gyfer yr hyn y gallai Llafur ei wneud mewn llywodraeth ar draws y DU".

Roedd yn ymadrodd a ddefnyddiodd yng nghynhadledd Llafur Cymru yn Llandudno y llynedd.

Dewisodd beidio â'i ailadrodd, gan ddweud: "Mae llawer o bethau'n digwydd yng Nghymru yr wyf yn falch ohonynt, y mae Llywodraeth Cymru yn falch iawn ohonynt."

Mae dyfyniad Syr Keir yn Llandudno wedi cael ei ailadrodd gan y Ceidwadwyr sydd wedi rhybuddio - ymysg pethau eraill - y gallai arwain at gyflwyno deddf 20mya ar draws Lloegr, pe bai Llafur yn ennill yr Etholiad Cyffredinol nesaf.

Ffynhonnell y llun, Getty Images
Disgrifiad o’r llun,

Dywedodd Syr Keir nad yw'r gwrthdaro rhwng llywodraethau Cymru a'r DU yn "helpu unrhyw un"

Dywedodd Syr Keir: "Nid wyf yn credu y byddai unrhyw un sy'n gwylio hyn yn awgrymu nad oes heriau.

"Wrth gwrs mae yna heriau. Y cwestiwn yw sut ydyn ni'n ymateb i'r heriau hynny? A oes ffyrdd gwahanol o wneud hyn?

"Byddai llywodraeth Lafur newydd yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru i oresgyn yr heriau.

"Yr hyn sydd gennym ni ar hyn o bryd yw llywodraeth San Steffan sydd mewn gwrthdaro cyson â Llywodraeth Cymru.

"Yn y diwedd, nid yw hynny'n helpu unrhyw un mewn gwirionedd.

"Felly dwi'n meddwl y byddai'n feddylfryd gwahanol, os ydyn ni'n gallu ennill yr etholiad cyffredinol."

'Gwallgofrwydd'

Mae nifer o ASau Llafur Cymru wedi mynegi pryderon yn breifat am y gyfraith 20mya.

Dywedodd un ei fod "yn achubiaeth" i'r Torïaid oedd yn "boddi".

Galwodd un arall y gyfraith newydd yn "wallgofrwydd".

Beirniadodd Syr Keir y Ceidwadwyr am ei disgrifio fel deddf sy'n ei gwneud hi'n 20mya ym mhobman.

Mae gan gynghorau lleol yng Nghymru y pŵer i eithrio ffyrdd o'r terfyn newydd.

Roedd hefyd yn ymddangos yn ddryslyd ynghylch y term a ffefrir gan Lywodraeth Cymru, sef "cyfraith ddiofyn", gan ddweud wrth BBC Cymru fod hynny'n anghywir.

Dywedodd Syr Keir fod 20mya yn "fater i brif weinidog Cymru".

Ychwanegodd mai "awdurdodau lleol" a "phobl leol" yn Lloegr ddylai benderfynu ble y dylai parthau 20mya fod.

Datgelodd hefyd fod ei "swyddfa" mewn cysylltiad cyson â phrif weinidog Cymru, ac wrth gael ei holi ymhellach, ei fod ef a Mr Drakeford yn siarad "yn eithaf aml".

Mae Mr Drakeford wedi bod yn feirniad cyson o'r hyn y mae hi'n ei weld fel diffyg cyfathrebu gan Lywodraeth Geidwadol bresennol y DU.

'Newid ei feddwl eto'

Dywedodd arweinydd y Ceidwadwyr yn y Senedd, Andrew RT Davies, fod y sylwadau diweddaraf yn enghraifft arall o Syr Keir yn newid ei feddwl.

"Yn amlwg, mae'r sylw ar Gymru gan wasg y DU wedi mynd yn rhy boeth iddo, ac mae wedi newid ei feddwl eto," meddai.

"Gobeithio, yn Lerpwl y penwythnos yma, y gall Mark a Keir gael sgwrs a sicrhau fod GIG Cymru yn flaenoriaeth i Lafur - nid mwy o wleidyddion na therfyn cyflymder 20mya ym mhobman."