Datganoli trethi: 'Dyddiau cynnar'

  • Cyhoeddwyd
Jane Hutt
Disgrifiad o’r llun,

Mae Ms Hutt wedi son am greu Trysorlys Cymreig yn y gorffennol

Mae'n rhy gynnar i ddweud os bydd Llywodraeth Cymru'n torri trethi wedi iddyn nhw gael pwerau newydd, yn ôl y gweinidog cyllid.

Roedd Jane Hutt yn siarad gyda rhaglen Sunday Politics y BBC.

Mae cynlluniau ar y gweill i drosglwyddo pwerau i Gymru, fyddai'n gweld llywodraeth Bae Caerdydd yn derbyn cyfrifoldeb am godi rhan o'i chyllideb ei hun.

Ond ni fydd Llywodraeth Cymru'n dechrau casglu trethi nes o leiaf 2018, yn ôl Ms Hutt.

Newid y system dreth

Dywedodd mai bwriad y llywodraeth yw diwygio'r system dreth stamp - treth sy'n cael ei dalu gan rai pobl wrth iddyn nhw brynu tŷ.

Mae'r Ceidwadwyr Cymreig wedi dweud y byddan nhw'n defnyddio'r pwerau i gael gwared ar y dreth honno'n gyfangwbl ar gyfer pobl sy'n prynu eiddo gwerth llai na £250,000.

Disgrifiad o’r llun,

Mae pwerau newydd ar y ffordd i Fae Caerdydd

Does dim rhaid talu'r dreth yma ar eiddo o dan £125,000 ar hyn o bryd, ond mae pob prynwr yn gorfod talu 1% yn ychwanegol ar eiddo sydd rhwng £125,000 a £250,000 o dan y system bresennol.

Yn ôl Arweinydd y Ceidwadwyr yn y Cynulliad, Andrew RT Davies, mae'r gost ychwanegol yma'n gallu bod yn rhwystr i bobl sy'n ceisio prynu eu tŷ cyntaf.

Yr hyn mae Llafur yn ystyried ei wneud yw cael gwared ar y rheolau presennol sy'n dweud fod y dreth stamp yn ddibynnol ar bris yr eiddo cyfan.

'Treth artiffisial'

Barn Ms Hutt yw bod treth stamp yn "artiffisial iawn".

Dywedodd wrth Sunday Politics: "Mae'n llawer rhy gynnar i siarad am raddfa trethi.

"Mae hyn yn ymwneud â pholisïau, ynglŷn â beth allwn ni wneud, er enghraifft cael gwared ar y strwythur amrwd iawn o fewn y dreth stamp ar hyn o bryd."

Mae'r pwerau sydd ar y ffordd i Gymru yn cael eu cynnwys o fewn y Mesur Cymru, sydd yn y cyfnod drafft ar hyn o bryd.

Yn ogystal â chaniatáu i Lywodraeth Cymru fenthyg arian a chymryd y cyfrifoldeb dros rai o drethi llai, mae'r mesur yn cynnwys darpariaeth ar gyfer datganoli treth incwm yn dilyn refferendwm.

Treth incwm yn hollti barn

Disgrifiad o’r llun,

Mae Mr Davies wedi diswyddo pedwar aelod oherwydd anghytuno dros y dreth incwm

Mae hyn wedi achosi dadlau mawr o fewn y blaid Geidwadol, ac fe ddaeth hyn i ben wrth i Andrew RT Davies roi'r sac i bedwar aelod o'i gabinet am beidio ei gefnogi mewn pleidlais yn y Senedd.

Mae Mr Davies eisiau gweld treth incwm yn cael ei ddatganoli heb gyfyngiadau, er mwyn ei alluogi i ymgyrchu dros dorri'r band uchaf o dreth incwm.

Ond ni fydd hyn yn bosib, gan fod San Steffan yn bwriadu rhoi cyfyngiad "cam clo" ar y pwerau fydd yn golygu na fydd posib amrywio'r band uchaf heb amrywio pob band arall hefyd o'r un faint.

Mae adroddiadau fod hyn wedi achosi anghytundeb o fewn y Blaid Lafur hefyd, gyda'r AS Owen Smith yn mynnu nad yw Llafur eisiau gweld y dreth yma'n cael ei ddatganoli o gwbl, ond Carwyn Jones yn dweud ei fod yn croesawu'r gallu i dderbyn y pŵer yn y dyfodol.

Hefyd gan y BBC