Môn yn tynnu allan o gynnal Gemau'r Ynysoedd 2027

Roedd Ffion Roberts ymysg yr athletwyr o Fôn i sicrhau medalau yn y gemau yn Guernsey yr haf hwn

Mae Ynys Môn wedi tynnu'n ôl o gynnal Gemau'r Ynysoedd yn 2027 oherwydd costau cynnal y digwyddiad aml-gamp.

Mae trefnwyr yn beio'r penderfyniad ar y pwysau ariannol yn sgil y pandemig.

Yn hytrach bydd y gemau'n cael eu cynnal ar Ynysoedd Ffaröe, a oedd eisoes wedi'u ffafrio i groesawu'r gemau yn 2031.

Guernsey oedd cartref y gemau eleni gyda mwy na 2,000 o athletwyr yn cystadlu dros 23 o ynysoedd mewn 14 o gampau.

'Y risgiau yn rhy uchel'

Wedi cystadlu ymhob Gemau'r Ynysoedd ers ei sefydlu yn 1985, roedd ymdrechion Môn i gynnal y gystadleuaeth yn aflwyddiannus yn y gorffennol.

Ond fe ddaeth y newyddion yn 2020 bod y cais diweddaraf i groesawu'r gemau i ogledd Cymru wedi llwyddo o'r diwedd.

Roedd trefnwyr y gemau wedi gobeithio gwneud defnydd o neuadd chwaraeon newydd gwerth £8m ar gampws Grŵp Llandrillo Menai yn Llangefni

"Rydym yn hynod siomedig o fod wedi dod i'r penderfyniad anodd nad ydym mewn sefyllfa i gynnal Gemau'r Ynysoedd yn 2027," meddai Gareth Parry, cadeirydd pwyllgor trefnu Ynys Môn.

"Mae effaith y pandemig a digwyddiadau eraill ar draws y byd dros y blynyddoedd diwethaf wedi cael effaith ddinistriol ar yr hinsawdd ariannol bresennol ar Ynys Môn a Chymru.

"Roeddem wedi sicrhau digon o gyllid wrth gyflwyno ein cais cyn Covid gyda chymorth gan yr awdurdod lleol, yr Ymddiriedolaeth Elusennol a Llywodraeth Cymru, ond amlygodd adolygiad diweddar o'r gyllideb fwlch ariannu sylweddol nad ydym yn gallu ei gwrdd yn yr hinsawdd ariannol bresennol."

• Gemau'r Ynysoedd 2027 yn 'gyfle euraidd' i Fôn

• Gemau'r Ynysoedd: Mwy o fedalau nag erioed i Fôn

Ychwanegodd eu bod yn siomedig yn dilyn "saith mlynedd o waith caled", ond fod y "risgiau sy'n gysylltiedig â pharhau ar hyn o bryd yn rhy uchel".

"Fodd bynnag, rydym ni a'n partneriaid mor ymroddedig ag erioed i ddod â'r gemau gwych hyn i Ynys Môn a byddwn yn adolygu ein sefyllfa yn flynyddol gyda'r bwriad o roi ein hunain ymlaen eto cyn gynted ag sy'n ymarferol."

Roedd miloedd yn gwylio'r cystadlaethau yn Guernsey

Llwyddodd Môn i ennill 18 medal yng ngemau Guernsey 2023 - y nifer fwyaf i'r ynys eu hennill erioed, gan wella ar y cyfanswm o 14 a enillwyd yn Jersey yn 1997.

Roedd cynrychiolwr o'r cyngor sir a phwyllgor trefnu Môn wedi teithio i Guernsey er mwyn asesu'r gofynion i gynnal cystadleuaeth o'r fath.

Llwyddodd Osian Perrin i dorri record y gemau yn y ras 5,000m i ddynion yn Guernsey 2023

"Mae'r byd wedi newid ers i Ynys Môn wneud ei chais gwreiddiol yn 2018," meddai cadeirydd Cymdeithas Ryngwladol Gemau'r Ynysoedd (IIGA) Jorgen Pettersson.

"Mae costau cynyddol a thoriadau cyffredinol yn heriol i bawb.

"Mae'r IIGA yn gwerthfawrogi pa mor agored mae tîm Ynys Môn wedi bod a'u hymagwedd at ganiatáu i'r tîm gweithredol chwilio am westeiwr newydd a darparu digon o amser i gyflawni hyn."