Trafferthion dŵr Sir Conwy: 'Gallai pobl fod wedi marw'

Mae cynghorydd sir wedi galw am ymchwiliad cyhoeddus i'r digwyddiad

Mae Dŵr Cymru wedi cael eu beirniadu'n hallt gan gynghorydd sir sy'n dweud "y gallai pobl fod wedi marw" ar ôl i filoedd gael eu gadael heb ddŵr yng Nghonwy.

Roedd degau o filoedd o bobl ar draws y sir heb ddŵr am ddyddiau wedi i bibell ddŵr fyrstio yn safle trin dŵr Bryn Cowlyd, Dolgarrog dydd Mercher, 15 Ionawr.

Dywedodd Dŵr Cymru ddydd Llun bod cyflenwadau cwsmeriaid a gafodd eu heffeithio wedi eu hadfer yn llawn.

Fe wnaeth cadeirydd pwyllgor cyllid Conwy feirniadu Dŵr Cymru yn ystod cyfarfod ym Mhencadlys Bodlondeb y cyngor ddydd Llun.

Mae Dŵr Cymru wedi "ymddiheuro'n llwyr" am y drafferth a achoswyd i'w cwsmeriaid.

Dywedodd llefarydd ar ran y cwmni eu bod wedi anfon 20,000 o barseli'n cynnwys poteli dŵr i'r cwsmeriaid bregus a oedd wedi'u blaenoriaethu.

Fe wnaeth cynghorydd Hen Golwyn, Cheryl Carlisle, alw am ymchwiliad cyhoeddus i'r digwyddiad.

Honnodd y cynghorydd fod pobl fregus wedi bod heb ddŵr a bod swyddogion mewn gorsafoedd dŵr wedi troi pobl â phlant bach i ffwrdd.

Fe wnaeth y Cynghorydd Carlisle ddiolch i weithwyr y cyngor a gwirfoddolwyr, cyn dweud: "Ar nodyn gwahanol, bydd angen ymchwiliad i ymateb argyfwng Dŵr Cymru.

"Allwch chi ddim beio'r peirianwyr, ond yr oedi mewn trefniadaeth sylfaenol, fel sefydlu'r gorsafoedd dŵr.

"Roedd yn 48 awr yn fy nghymuned i. Heb y gwirfoddolwyr, byddai wedi bod yn ddifrifol iawn, iawn i'r rhai â chyflyrau iechyd."

Y gwasanaeth tân yn dosbarthu poteli dŵr Maes Parcio West Shore Llandudno

Ychwanegodd: "Ni wnaeth rhestrau blaenoriaeth Dŵr Cymru weithio.

"Roedd yna bobl arno [y rhestr] oedd dal heb gael dŵr neithiwr [dydd Sul], cleifion canser, cleifion dialysis. Mae hyn yn gwbl annerbyniol.

"Fe wnaeth swyddogion diogelwch wrthod aelodau [o'r cyhoedd] oedd â phlant bach. Roedd hynny'n gwbl annerbyniol hefyd.

"Dwi'n credu bod hyn wedi dod â'r gorau allan o'r rhan fwyaf o bobl, ond y gwaethaf mewn rhai eraill. Mae angen cynllun argyfwng clir yn y dyfodol."

Cafodd canolfan dosbarthu dŵr ei sefydlu ar gyfer pobl fregus ym Mharc Eirias ym Mae Colwyn a mannau eraill

Mynnodd y Cynghorydd Carlisle fod angen ymchwiliad ar ôl i'r cynghorydd Goronwy Edwards awgrymu adolygiad.

Ychwanegodd: "Rwy'n credu bod angen iddo fod yn rhywbeth mwy nag adolygiad, o ystyried y difrifoldeb.

"Gallai pobl fod wedi marw, y rhai â [chyflyrau iechyd difrifol].

"Dydw i ddim yn meddwl y dylen ni israddio unrhyw beth nes bod pawb wedi dod trwy hyn yn gyfan."

'Angen gofyn cwestiynau'

Diolchodd arweinydd Cyngor Conwy, y cynghorydd Charlie McCoubrey hefyd i'r cynghorwyr ac aelodau'r cyhoedd "a oedd wedi mynd gam ymhellach i ofalu am eu cymunedau".

Ychwanegodd fod yr awdurdod bellach mewn cyfnod adfer, gyda rhai cartrefi yn dal heb ddŵr a rhai ysgolion wedi'u heffeithio.

"Yn amlwg, gydag unrhyw ddigwyddiad mawr, mae angen gofyn cwestiynau a ellid bod wedi atal hyn, a oedd yr ymateb yn ddigonol, a beth sy'n digwydd yn y dyfodol o ran sut rydyn ni'n cydlynu pethau ac yn atal pethau fel hyn rhag digwydd eto?"

Dywedodd y Cynghorydd McCoubrey ei fod yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru i gael atebion gan Dŵr Cymru.

Cafodd y bibell ei thrwsio ddydd Gwener ac roedd cyflenwadau wedi eu hadfer yn llawn erbyn dydd Llun

Dywedodd llefarydd ar ran Dŵr Cymru: "Rydym yn ymddiheuro'n llwyr i'n cwsmeriaid yn Nyffryn Conwy ac yn deall yr anghyfleustra a achoswyd.

"Hoffwn ddiolch i'r gymuned am weithio gyda ni yn ystod y digwyddiad.

"Roedd diogelwch ein cwsmeriaid yn flaenoriaeth yn ystod y digwyddiad a chafodd 20,000 o barseli'n cynnwys poteli dŵr eu hanfon i gwsmeriaid oedd wedi'u blaenoriaethu.

"Fe wnaethom sefydlu pedair gorsaf poteli dŵr a darparu paledi o ddŵr mewn nifer o leoliadau ar draws y sir.

"Gweithiodd ein criwiau yn galed i gadw ysbytai a chartrefi gofal ar gyflenwad trwy ein fflyd o danceri a danfoniad poteli dŵr."