'Cau hosbis lle bu Dad yn newyddion trist'

Y diweddar Barchedig Jim Clarke a'i ddau ŵyr Elis a Nedw

Roedd y gofal diwedd oes a gafodd y diweddar Barchedig Jim Clarke yn Hosbis Dewi Sant yng Nghaergybi llynedd yn hynod o werthfawr, medd ei deulu.

Ond ddechrau'r wythnos fe gyhoeddodd elusen Hosbis Dewi Sant y bydd yn cau dros dro o fis Hydref 2025 ymlaen.

Hon oedd yr hosbis gyntaf i gael ei lleoli ar Ynys Môn ac mae'n cynnwys pedwar gwely.

"Roedd Dad yno fis Hydref diwethaf a chyn hynny doedd gen i ddim syniad pa waith oeddan nhw'n 'neud yna," meddai ei fab, Gwion Clarke.

"Dwi wedi bod mewn nifer o ysbytai ond mae'r gofal clinigol sydd ar gael mewn hosbis yn wahanol - 'dach chi'n cael cymaint o gymorth ychwanegol a gofal lot mwy bugeiliol.

"Mae clywed bod yr hosbis yng Nghaergybi yn cau am y tro yn newyddion trist iawn - na'th o roi gymaint o sefydlogrwydd mewn cyfnod mor anodd."

Ym mis Ebrill 2025 fe gyhoeddodd Llywodraeth Cymru gyllid gwerth £5.5m, yn ychwanegol at y £3m yng nghyllideb 2025 i 2026, i 12 hosbis y GIG.

Mae'r rhai sy'n rhedeg hosbisau yn dweud eu bod yn anodd i'w cynnal a'u bod yn ddibynnol i raddau helaeth ar roddion ariannol gan y cyhoedd.

Fe gafodd y diweddar Jim Clarke ofal arbennig yn hosbis Caergybi, medd ei deulu

Ddydd Llun mewn datganiad dywedodd llefarydd ar ran Elusen Dewi Sant: "Gwnaed y penderfyniad strategol anodd hwn oherwydd nifer o ffactorau, yn ystod cyfnod heriol i'r sectorau elusennol a gofal yn y DU.

"Mae'r cyfuniad o gostau rhedeg cynyddol ac incwm is wedi ei gwneud yn anhyfyw yn economaidd i barhau i weithredu'r tri safle hosbis — er gwaethaf yr ymdrechion gorau i liniaru'r ffactorau hyn."

Yr olygfa a anfonodd Jim Clarke i'w fab Gwion tra yn yr hosbis yng Nghaergybi

Wrth gyhoeddi bod hosbis Caergybi yn cau am y tro dywed yr elusen y bydd y gwasanaethau yn eu safleoedd yn Llandudno a Bangor yn parhau ac ar gael i bawb sy'n cael gofal yng Nghaergybi ar hyn o bryd.

I Gwion Clarke mae Cymreictod hosbis Caergybi yn ychwanegu at y profiad arbennig mewn cyfnod anodd.

"Rwy'n derbyn nad yw'r lleoliadau eraill yn bell iawn i ffwrdd - yr hyn oedd yn arbennig am Gaergybi oedd bod y gwasanaethau ar gael trwy gyfrwng y Gymraeg a dwi methu pwysleisio ddigon pwysigrwydd hynna," meddai.

"I bobl sy'n bur wael mae cael y gallu i fynegi sut 'dach chi'n teimlo yn eich iaith gyntaf mor bwysig.

"Fel claf roedd fy nhad yn medru mynegi yr hyn roedd o'n ei deimlo yn haws."