Cymorth i farw: Rhoi'r hawl i bobl ddefnyddio'r Gymraeg

Dywedodd Liz Saville Roberts ei bod yn hollbwysig bod pobl yn cael trafod mater mor sensitif yn eu hiaith gyntaf

Mae'n hanfodol bod pobl yn cael defnyddio'r Gymraeg wrth drafod cymorth i farw yn y dyfodol, yn ôl gwleidydd o Gymru.

Mae'r bil cymorth i farw wedi cael sylw yn San Steffan eto yr wythnos hon, wrth i ASau gwblhau'r gwaith o graffu ar ei gynnwys.

Ymhlith y gwelliannau sydd wedi eu derbyn dros y dyddiau diwethaf yw'r hawl i bobl i drafod y mater gydag arbenigwyr trwy gyfrwng y Gymraeg.

Cafodd y gwelliant ei gyflwyno gan aelod Plaid Cymru Dwyfor Meirionnydd, Liz Saville-Roberts.

Dywedodd fod yn "rhaid i bobl fedru mynegi eu hunain yn yr iaith y maen nhw'n fwyaf cyfforddus ynddo".

Ym mis Tachwedd, pleidleisiodd Aelodau Seneddol o blaid caniatáu i oedolion sy'n derfynol wael gael cymorth i ddod â'u bywydau i ben.

Fe bleidleisiodd 330 o ASau o blaid gyda 275 yn erbyn, yn dilyn dadl a barodd tua phump awr yn San Steffan.

Fe fydd misoedd o waith craffu a phleidleisio pellach yn San Steffan cyn y gallai'r mesur ddod yn gyfraith, ac mae dal yn bosib na fydd y gyfraith yn newid yn y pendraw.

Mae'n fesur dadleuol, gyda nifer yn cymharu arwyddocâd y bleidlais â digwyddiadau fel cyfreithloni erthyliad neu ddileu'r gosb eithaf.

'Cyfieithwyr ddim yn briodol'

Fis Chwefror fe wnaeth grŵp o feddygon alw ar Aelodau Seneddol Cymreig i sicrhau bod yr iaith Gymraeg yn cael ei hystyried yn y mesur.

Wrth siarad ar Dros Frecwast fore Gwener, dywedodd Liz Saville Roberts, a gyflwynodd y gwelliant yn ymwneud â'r Gymraeg ei fod yn "bwysig iawn bod hyn ar wyneb y mesur o ran San Steffan".

Ychwanegodd fod 'na "gyfrifoldeb ar weinidogion Cymru i sicrhau fod 'na bobl, cyn gymaint â medra ni o bobl, ac i ni fod yn cynllunio yn sicr i roi blaenoriaeth i'r claf".

Dywedodd ei bod wedi gweld yr angen am yr hawl i allu trafod y pwnc yn y Gymraeg ar bob cam o'r daith, ers y cychwyn.

"Mae'r Gymraeg yn bwysig yn fy marn i fan hyn, nid just oherwydd y ddogfenaeth... ond hefyd pan dy'n ni'n dod i'r sefyllfa hynod sensitif 'ma, fod gennyn nhw hawl i wneud y trafodaethau yma trwy gyfrwng y Gymraeg a hynny trwy gydol y broses.

"Dwi ddim yn meddwl fod o'n briodol fod pobl yn gorfod gofyn pob cam o'r ffordd, a dwi ddim yn meddwl fod o'n briodol chwaith fod dehonglwyr neu gyfieithwyr yn cael eu cynnig iddyn nhw."

Roedd o'r farn fod angen i "weinidogion Cymru ymafael â hyn achos mae'r goblygiadau i'r gwasanaeth iechyd yn sylweddol iawn".

"Mae'r goblygiadau i hawliau pobl sâl yng Nghymru yn sylweddol yn ogystal.

"Mae safguarding yn hynod o bwysig ar un ochr, a rhoi mwy o rym i bobl benderfynu sut maen nhw'n mynd i farw - rhywbeth dwi'n bersonol yn teimlo yn hawl pwysig."