Llŷn: Cais ynni solar yn denu gwrthwynebiad unfrydol cynghorwyr

Y bwriad oedd i'r paneli gael eu codi ar draws dau gae ger Lon Pin, Llanbedrog

Mae cynghorwyr yng Ngwynedd wedi gwrthod yn unfrydol cais i godi safle ynni solar yn sgil pryderon yn lleol.

Yn ôl gwrthwynebwyr roedd y cynllun i osod paneli ar draws tua 10 erw o dir ar gyrion Llanbedrog yn "anaddas" ac yn dod a "dim buddion i'r ardal".

Dywedodd y datblygwyr, Lon Pin Solar Limited, y byddai'r cynllun 4.99MW yn gwneud "cyfraniad sylweddol" tuag at ymdrechion sero net ac yn diwallu anghenion ynni tua 1,800 o gartrefi.

Mae Cymru yn anelu i gael ei phweru'n gyfan gwbl gan ynni adnewyddadwy erbyn 2035.

Ond poeni am golli tir amaethyddol o safon mae llawer yn lleol, gyda'r cyngor cymuned wedi datgan gwrthwynebiad cryf i'r cynllun.

Byddai'r paneli yn cael eu codi ar draws dau gae ger Lon Pin, Llanbedrog

Mae ynni solar wedi bod yn bwnc llosg mewn rhannau eraill o Gymru dros y blynyddoedd diwethaf.

Ar Ynys Môn mae ymgyrchwyr lleol a'r cyngor sir wedi cyflwyno her gyfreithiol yn erbyn penderfyniad Llywodraeth Cymru i gymeradwyo cynllun 160MW i orchuddio 660 acer o dir yng ngogledd a chanolbarth yr ynys gyda phaneli.

Er bod hwn yn ddatblygiad llawer iawn llai o ran maint, pryderon tebyg sydd gan rai o drigolion Llanbedrog hefyd.

Dywedodd Angela Russell, y cynghorydd sir dros ward Llanbedrog a Mynytho, fod "gwrthwynebiad mawr wedi bod yn lleol".

"Mae'n le mor dawel, a braf...'da ni yn yr ardal o harddwch naturiol eithriadol mae'n rhaid i ni gofio, a does 'na ddim byd naturiol nac yn hardd am y rhain," meddai.

"Maen nhw am fod yno am flynyddoedd maith ac fydd 'na drafferth cael gwared ohonon nhw."

Mae'r cynghorydd Angela Russell yn awgrymu gosod paneli ar siediau yn hytrach nac mewn caeau

Ond er yn derbyn bod yna le i ynni solar, fe ychwanegodd Ms Russell: "Mae 'na lefydd gwell i'w rhoi nhw... mae 'na ffermydd hefo siediau mawr, pam 'da ni ddim yn rhoi nhw ar siediau o'r golwg a helpu pob fferm?

"Dyna'r ffordd ymlaen."

Dywedodd Dr Greta Hughes, sydd hefyd yn eistedd ar Gyngor Cymuned Llanbedrog, ei bod yn poeni am yr effaith ar fywyd gwyllt.

"Mae 'na dylluan wen lathenni o fan hyn, felly lle mae hi a thylluanod eraill am hela?" meddai.

Mae Dr Greta Hughes yn pryderu am yr effaith ar fywyd gwyllt

"Yn y cais, un darn o swydd mae'r datblygiad yma am greu dros chwarter canrif.

"Mae pobl wedi sôn dros y cenedlaethau am y dŵr a'r glo yn mynd o Gymru, ond mae'r un peth yn digwydd hefo ynni solar rŵan, fydd 'na ddim elw lleol o gwbl," meddai Dr Hughes.

'Niwed sylweddol i fwynderau gweledol'

Yn ôl dogfennau Cyngor Gwynedd, mae 98% o'r safle wedi ei ddynodi fel "tir amaethyddol safon dda iawn", a byddai'r paneli eu hunain yn cael eu codi ar draws ardal gyfystyr â chwech neu saith gae pêl-droed.

Mae hefyd wedi ei leoli o fewn dynodiad Ardal Tirwedd Arbennig Gorllewin Llŷn a Thirlun o Ddiddordeb Hanesyddol Eithriadol Llŷn ac Enlli.

Mae BBC Cymru wedi gofyn i'r datblygwyr wneud sylw.

Ond mae eu cais cynllunio yn nodi na fyddai'r datblygiad yn golygu colli'r tir amaethyddol yn gyfan gwbl gan fod posib parhau i ddefnyddio tir ar gyfer defnydd amaethyddol er gwaetha'r paneli.

Mi fyddan nhw hefyd yn cynnal trafodaethau gyda Chyngor Cymuned Llanbedrog dros gynnig buddion ariannol i'r fro.

Ond barn swyddogion cynllunio Cyngor Gwynedd oedd y dylid gwrthod y cais, yn seiliedig ar ei "faint a lleoliad o fewn Ardal Tirwedd Arbennig a'i effaith weledol ar gymeriad y tirwedd".

Mi fyddai hefyd, yn eu barn nhw, "yn cael niwed sylweddol ar fwynderau gweledol trigolion cyfagos".

Yn annerch cyfarfod o Bwyllgor Cynllunio Cyngor Gwynedd brynhawn Llun, dywedodd Chris Bale ar ran Lon Pin Solar y byddai'n golygu gwella a chryfhau cloddiau ger y safle ac yn gwneud Llanbedrog yn "bentref sero net".

Byddai posib, ychwanegodd, o ddatblygu cynllun ynni cymunedol os byddai'r pwyllgor yn cymeradwyo'r cais.

Ond siaradodd y Cynghorydd Angela Russell ac aelodau eraill o'r pwyllgor yn erbyn y cynllun, a cafodd y cais ei wrthod yn unfrydol wrth i gynghorwyr ddilyn barn y swyddogion.

Dilynwch Cymru Fyw ar Facebook, X, Instagram neu TikTok.

Anfonwch unrhyw syniadau am straeon i [e-mail] neu cysylltwch drwy WhatsApp ar 07709850033.

Lawrlwythwch yr ap am y diweddaraf o Gymru ar eich dyfais symudol.