Carwyn: 'Dim byd i'w guddio'

Dywedodd Carwyn Jones y byddai adroddiad am Awema yn 2003 yn cael ei gyhoeddi

Mae'r Prif Weinidog, Carwyn Jones, wedi dweud nad oes gan Lywodraeth Cymru unrhyw beth i'w guddio yn achos elusen Awema sydd wedi bod dan y lach.

Bydd Llywodraeth Cymru yn cyhoeddi canlyniadau adroddiad am Gymdeithas Lleiafrifoedd Ethnig Cymru Gyfan (Awema) ddydd Iau.

Mae hyn wedi honiadau o gamreoli ariannol.

Ychwanegodd Mr Jones y byddai adroddiad gomisiynwyd yn 2003 am yr elusen yn Abertawe hefyd yn cael ei gyhoeddi.

'Risg uchel'

Roedd Prif Was Sifil Cymru, Y Fonesig Gillian Morgan, wedi dweud yr wythnos ddiwethaf y dylai'r elusen fod wedi ei dynodi'n "risg uchel".

Yn y cyfamser, mae cyllid Llywodraeth Cymru i'r elusen wedi cael ei atal am y tro.

Mae Aelodau Cynulliad y gwrthbleidiau wedi galw am gyhoeddi'r ddau adroddiad yr un pryd.

Wrth ateb cwestiynau yn y Senedd ddydd Mawrth, dywedodd Mr Jones nad oedd yn glir a oedd adroddiad 2003 eisoes wedi cael ei gyhoeddi ond y byddai'n cael ei gyhoeddi.

Ychwanegodd y byddai ei lywodraeth yn cynnal ymchwiliad "dysgu gwersi."

Atebolrwydd

Wrth alw am gyhoeddi adroddiad 2003, gofynnodd Arweinydd y Democratiaid Rhyddfrydol Cymreig, Kirsty Williams: "Beth sydd gan eich llywodraeth i' guddio?"

Atebodd Mr Jones: "Does gennym ddim byd i'w guddio gerbron pobl Cymru."

Dywedodd y Gweinidog Cyllid, Jane Hutt, fod yr adroddiad fydd yn cael ei gyhoeddi ddydd Iau wedi ymchwiliad gyda Chronfa'r Loteri Fawr yn ystyried sut y mae arian cyhoeddus wedi cael ei wario a beth oedd yr atebolrwydd.

Bydd y canlyniadau'n cael eu rhannu gyda Swyddfa Archwilio Cymru, y Comisiwn Elusennau a Heddlu De Cymru.

Dywedodd AC Plaid Cymru, Rhodri Glyn Thomas: "Y cwestiwn mawr yw hyn - ydy hwn yn sefydliad y gellir ymddiried ynddo i ddosbarthu arian cyhoeddus mewn modd sy'n dryloyw ac atebol?"

Ychwanegodd bod modd o bosib ddiwygio'r elusen ond bod rhaid i Lywodraeth Cymru ofyn a oedd hi'n addas i'w phwrpas yn ei ffurf bresennol.

'Bod yn onest'

Mae cadeirydd Awema, Dr Rita Austin, wedi amddiffyn yr elusen, gan ddweud bod ymdriniaeth y cyfryngau yn ei hatgoffa o'r "dull traddodiadol o ddiraddio a dibrisio cyfraniad pobl o leiafrifoedd ethnig".

Dywedodd y Ceidwadwr Darren Millar AC: "Mae llawer o'r feirniadaeth wedi dod o'r cymunedau lleiafrifoedd ethnig eu hunain - byddai'n anhygoel pe bai'r rhain yn defnyddio'r 'cerdyn hiliol' yn erbyn eu cymunedau eu hunain.

"Bydd pobl yn meddwl beth sydd gan Llywodraeth Cymru i'w guddio drwy beidio â chyhoeddi'r adroddiad yna.

"Fe fydd o les i bawb eu bod yn dryloyw am yr hyn sydd wedi bod yn digwydd yn Awema, ac i fod yn onest os nad ydyn nhw wedi gweithredu wedi beirniadaeth adroddiadau blaenorol."

Mae Llafur wedi cyhuddo'r Ceidwadwyr o geisio "taflu baw."