Codi tâl parcio ar dir sy'n cael ei rentu am £7 y flwyddyn

ynys LawdMelanie Davies

Mae ymgyrchwyr wedi beirniadu elusen am eu cynlluniau i godi tâl o £5 y dydd i barcio ar ddarn o dir sydd ond yn costio £7 y flwyddyn o rent.

Mae'r RSPB wrthi'n apelio i'r arolygiaeth gynllunio wedi i Gyngor Sir Ynys Môn wrthod caniatâd iddynt roi peiriant i godi tâl ar ymwelwyr i ddefnyddio'r maes parcio ger Ynys Lawd.

Yn ôl RSPB, mae'r gost o warchod y tir cyfwerth â £250,000 y flwyddyn ac mae cyflwyno tâl i ddefnyddio'r maes parcio yn angenrheidiol ar gyfer parhau gyda'u gwaith o ofalu am adar prin yr arfordir.

Serch hynny, mae dros 6,000 o bobl bellach wedi arwyddo deiseb yn erbyn y syniad, gan feirniadu'r elusen am "ecsploetio" pobl yr ardal.

Yn 1998, cytunodd RSPB ar les 21 mlynedd ar gyfer y tir ger Ynys Lawd gyda Chyngor Sir Ynys Môn, a threfnu un taliad o £150 - sef £7 y flwyddyn - am y safle.

Dywedodd y Cynghorydd Shaun Redmond, aelod o'r pwyllgor cynllunio: "Mae haerllugrwydd yr RSPB yn rhyfeddol.

"Mae'r pwyllgor etholedig wedi dweud 'na' ddwywaith, ond maen nhw'n dal i geisio gwthio'r syniad am godi tâl yn ei flaen."

Dywedodd bod hyn er i'r elusen gytuno yn 2003 y byddai'r "cyhoedd yn gallu mwynhau'r tir yn ddi-dâl".

Does dim rhaid talu am barcio ar y safle ar hyn o bryd

Yn ôl Lisa Hooton, sy'n byw yn Llanddeusant ac yn arwain y ddeiseb ar-lein, ni fydd pobl dlotaf yr ardal yn gallu mwynhau'r safle pe byddai taliadau'n cael eu cyflwyno.

Dywedodd Ms Hooton: "Yr un peth rydym oll yma yn ei rannu yw Ynys Lawd, sy'n drysor i ni, ac mae penderfyniad y RSPB i godi tâl ar bobl yn mynd i atal pobl dlawd rhag ymweld â'r ardal."

Mae cynghorwyr lleol wedi gwrthod cais yr RSPB i godi tâl yn y maes parcio ddwywaith, er bod yr elusen wedi pwysleisio bod y penderfyniad yn chwarae rhan allweddol wrth ariannu canolfan gwerth £840,000 ar gyfer eu wyth aelod lleol o staff.

Fe wnaeth nifer o gynghorwyr hefyd ddadlau byddai gyrwyr sy'n awyddus i osgoi talu yn parcio ac yn achosi perygl ar hyd heolydd cul, cyfagos.

Dywedodd yr RSPB eu bod wedi "gwrando" ar adborth pobl leol a bod cynllun cynharach i gynnig tâl o £20 y flwyddyn i drigolion Caergybi am gael ei gynnig i drigolion Ynys Môn i gyd.

Roedd RSPB wedi bwriadu gofyn i ymwelwyr dalu £5 i barcio am ddiwrnod yn ystod tymor yr haf, a £2.50 yn ystod tymor y gaeaf.

Erbyn hyn, maen nhw'n bwriadu cynnig gwasanaeth haenog, gyda defnyddwyr yn gallu talu £2 fesul awr yn ystod yr haf a £1.50 fesul awr yn y gaeaf, a thalu £5 neu £2.50 am ddiwrnod cyfan.

Os bydd yr arolygiaeth gynllunio yn penderfynu bod Cyngor Sir Ynys Môn wedi ymddwyn yn annheg wrth wrthod y cais gwreiddiol, bydd yr awdurdod yn wynebu talu miloedd o bunnoedd o gostau i'r elusen.

Gofalu am fywyd gwyllt

Dywedodd Lewis James, pennaeth cronfeydd RSPB Cymru: "Mae clogwyni Ynys Lawd ymysg rhai o'r lleoliadau pwysicaf ar gyfer bywyd gwyllt Cymru, yn lle mae nifer o adar prin ac arbennig yr arfordir yn dod i nythu.

"Gyda'r ardal yn cynnwys dros 300 hectar ac adeilad cofrestredig, mae cost gwarchod yr ardal yn cyrraedd bron i £250,000 y flwyddyn."

Ychwanegodd Mr James fod yr elusen, fel gwarchodwyr y safle, yn "cymryd eu cyfrifoldeb o ddifrif."

"Rydym yn gwerthfawrogi nad yw'r newidiadau wrth fodd pawb, ond gall neb wadu pwysigrwydd clogwyni Ynys Lawd fel lle arbennig i bobl ddod i grwydro, mwynhau a darganfod pa mor fregus yw ein bywyd gwyllt yng Nghymru, a bod rhaid talu'n ddrud er mwyn ei warchod."

Dywedodd llefarydd ar ran Cyngor Sir Ynys Môn: "Mae'r cyngor a'r RSPB wedi rhannu cytundeb 21 mlynedd ers 1998, oedd yn cynnwys un taliad o £150 oddi wrth yr RSPB.

"Mae'r RSPB yn gyfrifol am ofalu am y safle, ac oherwydd siâp a maint unigryw Ynys Lawd, mae'r costau hynny'n uchel.

"Yn wyneb toriadau diweddar, rydym fel awdurdod yn gorfod canolbwyntio ar wasanaethau statudol.

"Credwn bod ein cytundeb gyda RSPB yn deg."

Straeon perthnasol