Cantorion yn colli 'miloedd' heb ddathliadau Calan
- Cyhoeddwyd
Mae cantorion sy'n perfformio mewn tafarndai wedi colli miloedd o bunnoedd, heb unrhyw beth i'w digolledu, wedi i ddigwyddiadau Nos Galan gael eu canslo, yn ôl sylfaenydd gŵyl yn y de.
Wrth i gyfyngiadau Covid newydd atal mwy na 30 o bobl rhag mynychu digwyddiadau dan do, mae nifer o leoliadau wedi canslo'u dathliadau.
Mae'r canwr Dave Riley o Borthcawl yn dweud ei fod wedi colli dros £2,500 o ganlyniad.
Dywed Llywodraeth Cymru y gallai cerddorion llawrydd fod yn gymwys am y Gronfa Cadernid Economaidd, neu Gronfa Cymorth Ddewisol awdurdod lleol.
"Yn draddodiadol, Nos Galan yw'r diwrnod sy'n talu fwyaf i gantorion tafarn ac mae wedi diflannu," meddai Peter Phillips, sylfaenydd Gŵyl Elvis Porthcawl.
"Mae eu hincwm, yn y bôn, wedi ei gymryd oddi arnyn nhw ar fyr rybudd.
"Rwy'n meddwl bod Llywodraeth Cymru wedi bod yn anghyfrifol trwy beidio â gosod rhai mesurau.
"Dydw i ddim yn beirniadu eu mesurau iechyd cyhoeddus - nid fy lle i yw hynny - ond fe ddylen nhw fod wedi ystyried pwy fyddai'n cael eu heffeithio'n syth yn ariannol, a rhoi rhywbeth yn ei le ar eu cyfer."
Dywedodd fod llawer o gerddorion llawrydd wedi gallu cael taliadau ffyrlo yn ystod cyfnodau clo blaenorol, ond nad oedd hyn yn bosib bellach.
Mae'r Prif Weinidog Mark Drakeford wedi galw ar Lywodraeth y DU o'r newydd i ailddechrau'r cynllun wnaeth gostio bron i £70bn.
"Fe ddylen nhw fod wedi trefnu rhyw gymorth i'r bobl hyn," meddai Mr Phillips. "Mae'r bobl hyn yn ffrindiau i ni ac rydyn ni wedi 'nabod llawer o'r bobl hyn am flynyddoedd."
'Rwy'n grac'
Mae Dave Riley yn ganwr o Borthcawl sy'n perfformio mewn tafarndai, gwestai a chlybiau yng Nghymru a thramor.
Roedd ganddo bedwar gig rhwng Gŵyl San Steffan a Nos Galan, ac fe gafodd pob un ohonynt eu canslo.
Dywedodd: "Mae jyst wedi dod yn sydyn iawn heb unrhyw gynllun - popeth wedi ei ganslo heb unrhyw beth mewn lle."
Roedd Mr Phillips yn dibynnu ar y perfformiadau hyn - a fyddai wedi ennill rhwng £2,500 a £3,000 iddo - i'w gefnogi trwy fis Ionawr, sydd fel arfer yn gyfnod tawel i berfformwyr.
Dywedodd iddo fethu â chael taliadau ffyrlo yn y gorffennol, a'i fod wedi dibynnu ar daliadau diweithdra a gwerthu pethau ar eBay.
"Dw i'n grac y tro hyn. Dim ond yn dechrau cael pethau yn ôl i normalrwydd ac adeiladu pethau'n ôl i fyny o'n i."
O dan reolau Lefel Rhybudd 2, mae hawl i drefnu cerddoriaeth fyw mewn tafarndai a mannau eraill ond mwyafrif o 30 o bobl sydd yn cael mynychu.
Mae'n rhaid i bobl aros yn eistedd, sydd yn golygu nad yw dawnsio wedi ei ganiatáu.
Rhaid darparu gwasanaeth bwrdd ac mae'n rhaid cadw pellter cymdeithasol o ddau fetr rhwng grwpiau o hyd at chwe pherson o hyd at chwe aelwyd.
Mae'n rhaid gwisgo gorchudd wyneb pan dydych chi ddim yn eistedd wrth fwrdd.
Mae'r un rheolau yn berthnasol i briodasau, ond mae eithriad sydd yn caniatáu i gyplau gael eu dawns gyntaf.
Dywedodd Peter Phillips fod y cyfyngiadau ar y nifer o bobl yn ei gwneud hi'n amhosib i lawer o fusnesau fwcio perfformiwr.
'Deall yr heriau - ond Cymru'r wynebu sefyllfa ddifrifol iawn'
Ar 23 Rhagfyr, fe wnaeth Llywodraeth Cymru amlinellu pecyn o gymorth ariannol i fusnesau yng Nghymru sydd wedi eu heffeithio gan Omicron gwerth £120m.
Mewn datganiad ar y pryd, dywedodd Gweinidog Economi Cymru Vaughan Gething: "Rydyn ni'n deall yr heriau parhaus mae busnesau yn eu hwynebu yn llawn, ond rydyn ni'n wynebu sefyllfa difrifol iawn yng Nghymru.
"Mae ton o achosion yn dod tuag aton ni yn sgil yr amrywiolyn newydd, heintus a chyflym Omicron, sydd yn golygu gweithredu'n gynnar i geisio rheoli ei ledaeniad - a chyfyngu'r effaith ar fusnesau Cymreig."
Dywedodd fod dros £2.2bn o gymorth wedi ei darparu i fusnesau trwy Gymru ers dechrau'r pandemig.
Ychwanegodd y byddai Llywodraeth Cymru yn ystyried a fydd angen cyllid brys ychwanegol yn y flwyddyn newydd.
Pynciau cysylltiedig
Straeon perthnasol
- Cyhoeddwyd31 Rhagfyr 2021
- Cyhoeddwyd30 Rhagfyr 2021
- Cyhoeddwyd29 Rhagfyr 2021